Фаўст

Хапайла (у сярэдніх гадах, добра ўзброены, багата ўбраны)

Дарэмна вашы бітвы, сечы,Інтрыгі вашы — смехата.Хапай у торбу і — на плечы,А ўсё астатняе — лухта!

Трымайла (у добрым веку, увешаны зброяй, проста апрануты)

Бывае, што за нюх табакіДабро сплыве ад небаракі,Як бы яго і не было.Узяць — не штука, утрымаць — задача.Па-мойму, ўдача ёсць удача,Калі напоўнена кубло!

Усе сыходзяць у даліну.

Прадгор’е

Знізу чуюцца бой барабанаў і ваенная музыка. Імператарскі шацёр.

Імператар. Галоўнакамандуючы.

Світа.

Галоўнакамандуючы

Намер адвесці нашы войскіЗ цяснін і гор — адзнакі варты,—Бо нам такі манеўр геройскіДае бяспройгрышныя карты.

Імператар

Наступнае наглядна нам пакажа,Якую выгаду дае рашэнне наша.

Галоўнакамандуючы

На правы фланг дзівіцеся, сеньёр,—Узор пазіцый нашых — воку любы,На ўмацаваных кручах, схілах горУсякі злыдзень скрышыць зубы.Нам хоць бы што, а іх райтарамНабег ніяк не пройдзе дарам.

Імператар

Хвалю стратэгію. НяблагаПраявіць тут сябе адвага.

Галоўнакамандуючы

Замацаваўшы на пагорках флангі,Пашлём у цэнтр адборныя фалангі —Глядзі: праз дым густы, праз чадПабліскваюць іх дзіды і булаты,Ды войска наша спраўна — рад у рад,Ужо стварае грозныя квадраты.Групоўка наша ворагу ўвапрэСмяртэльны клін у роўнае карэ.

Імператар

Тут кожны воін варты двух,Якая моц, які здаровы дух!

Галоўнакамандуючы

І левы фланг як нельга больш удалы:Героі нашыя, забраўшы скалы,Уцёсы стромыя, уступы, гроты,Абараняюць важныя праходы.Я разлічыў, што ў самы акуратСпаткнецца там драпежны супастат.

Імператар

Варожы стан: лісліўцы, ілгуны —Браты, братанічы, дзядзькі. Яны —Падступна, хітра, лоўка і ўмудронаВядуць падкопы пад устоі трона,Яны ў калёсы мне ўтыркалі палкі,Цяпер краіну рэжуць на кавалкі.Народ вагаецца. Паток падзейЗаўжды нясе няўстойлівых людзей.

Галоўнакамандуючы

Ідзе лазутчык наш. ПавінныМы зараз выслухаць навіны.

Першы лазутчык

Мне, бадай, усё спрыялаХітра тайны выяўляць,Толькі ж радаснага малаЯ магу вам расказаць.Рассыпаюць шчодра церніНа твае шляхі сябры;Небяспека ўся ад чэрні —

Ад бражэнняў унутры.

Імператар

Не гонар, не падзяка, не любоў,А эгаізм дыктуе змест умоў —Бо хто спакойны на сваім дварэ,Калі пажар суседаў дом жарэ.

Галоўнакамандуючы

Другі ганец — у целе змора,На твары смутак, страх і гора.

Другі лазутчык

Толькі здолеў я дазнацца,Хто ўсю кашу заварыў.Гэта войска самазванца,Ён усіх падгаварыў.Падтрымана злая здрада:Голь — хто з мечам, хто з ражном,—Як дурных авечак стада,Прэ за першым бараном.

Імператар