Гронкі гневу

— Пачалі! — Зайграла музыка, Уілі нараспеў называў фігуры танца, ногі танцораў гулка тупалі па дашчанай падлозе.

Да варот лагера падкаціла легкавая машына. Вадзіцель крыкнуў:

— Адчыняйце! Нам паведамілі, што ў вас тут бясчынства.

Вартаўнік не зрушыў з месца.

— Ніякага бясчынства ў нас няма, — сказаў ён. — Чуеце, музыка іграе? А вы хто такія?

— Шэрыфавы памочнікі.

— Паўнамоцтва ёсць?

— Якое тут паўнамоцтва, калі ў вас бясчынства?

— Няма ў нас бясчынства, — паўтарыў вартаўнік.

Людзі ў машыне прыслухаліся да музыкі, да выкрыкаў распарадчыка, і машына паволі ад'ехала ад варот і спынілася на скрыжаванні.

Трох паломнікаў, якія ішлі ў сярэдзіне цеснага кола людзей, моцна трымалі за рукі, раты ім заціснулі далонямі. Калі ўсе апынуліся ў цемры, кола разамкнулася. Том сказаў:

— Чыстая работа. — Ён трымаў сваю ахвяру ззаду за рукі.

Іх дагнаў Уілі.

— Здорава! — сказаў ён. — Цяпер вас і шасцярых хопіць. Хастан хоча глянуць на гэтых малойчыкаў.

З цемры выступіў Хастан.

— Вось гэтыя?

— Яны, — адказаў Джул. — Адразу палезлі з кулакамі. Толькі замахнуцца ім так і не давялося.

— Ану глянем, што за людзі, — сказаў Хастан.

Затрыманых павярнулі да яго тварам. Яны стаялі, унурыўшыся. Хастан накіраваў святло кішэннага ліхтарыка на іх хмурныя твары — на кожнага па чарзе.

— Навошта вам гэта спатрэбілася? — На яго пытанне адказу не было. — Хто вас падаслаў сюды?

— Што вы прычапіліся? Нічога мы дрэннага не зрабілі. Проста патанцаваць захацелася.

— Не мані, — сказаў Джул. — Ты хацеў ударыць таго хлопца.

Том сказаў:

— Містэр Хастан, як толькі яны падняліся на пляцоўку, нехта свіснуў.

— Ага, ведаю. Фараоны пад'ехалі да самых варот. — Хастан зноў павярнуўся да затрыманых. — Біць вас мы не будзем. Ну, кажыце — хто вас паслаў? — Адказу так і не было. — Вы такія самыя людзі, як і мы, — з горыччу сказаў Хастан. — Ваша месца з намі. Як жа ж так атрымалася? Мы ўсё ведалі, — дадаў ён.

— Есці ж нешта чалавеку трэба?

— Дык хто ж вас падаслаў? Хто заплаціў вам?

Адзін з затрыманых сказаў:

— Што хочаце рабіце. Мы нічога не скажам.

Хастан апусціў галаву і ціха прамовіў:

— Ну добра. Не трэба. Толькі вось што. Не лезьце з нажом на сваіх людзей. Мы стараемся ўсё як найлепш тут зрабіць, і пазабаўляцца хочам, парадак падтрымліваем. Не губіце ўсё гэта. Добра падумайце. Толькі самі сабе шкодзіце. Ну вось што, хлопцы, выправадзіце іх задамі. Біць не трэба. Яны самі не разумеюць, што робяць.

Маленькі атрад паволі пасунуўся ў глыб лагера. Хастан праводзіў яго позіркам.

Джул сказаў:

— Давайце ўсыплем ім трохі.

— Не, не трэба, — сказаў Уілі. — Я слова даў.

— Ну дык хоць выспятка дадзім, — маліў Джул. — Хоць цераз агароджу перакінем.

— Не, сэр! — стаяў на сваім Уілі. — А вы слухайце, — звярнуўся ён да палоннікаў: — На першы раз мы адпусцім вас цэлымі. А вы перадайце там каму належыць: калі яшчэ хто сюды паткнецца, мы так надаём пад бакі, касцей сваіх не збярэ. Так і перадайце. Хастан кажа, вы такія самыя людзі, як і мы. Магчыма, і такія самыя, толькі мне думаць пра гэта агідна.

Яны падышлі да агароджы. Двое з аховы падняліся з зямлі і накіраваліся да іх.

— Праводзім гасцей — рана дадому сабраліся, — сказаў ім Уілі.

Усе трое пералезлі цераз агароджу і зніклі ў цемры.

Маленькі атрад шпарка пакрочыў назад, да танцавальнай пляцоўкі. А насустрач яму неслася жаласнае падвыванне і віск аркестра, які іграў: «Стары Дэн Тэкер».

А каля канторы мужчыны ўсё яшчэ гутарылі, седзячы на кукішках, гукі аркестра даносіліся і да іх.

Бацька сказаў:

— Перамены мусяць быць. Не ведаю толькі якія. Нам, можа, і не дажыць да таго часу. Але яны будуць. Навокал нейкі неспакой. Толкам ні да чога не дадумаешся, і ўжо вельмі трывожна на душы.

Чалавек у чорным капелюшы зноў падняў галаву, і яго шчаціністая барада трапіла ў паласу святла. Ён падабраў з зямлі некалькі каменьчыкаў і раскідаў іх вялікім пальцам, як у гульні ў шарыкі.