Но хотя авторитет есть одна из тех [трех первых причин], я, [говоря о нем], никоим образом не имею в виду прочный и истинный авторитет, который по Промыслу Божию сообщен Церкви, или тот, который берет начало в [трудах] святых философов и совершенных пророков сообразно их заслугам и подлинному достоинству, ибо они опытны в делах мудрости, насколько это возможно человеку. А говорю я о том авторитете, который без содействия Божия многие в этом Мире насильственно себе присвоили, и который происходит не из заслуг мудрости, но из собственных предубеждений и жажды славы, и который признала несведущая во многом толпа — на свою погибель, по справедливому суду Божию, ведь, согласно Писанию, вследствие огрехов народа [им] нередко правит лицемер [22]
. И я говорю о софистических авторитетах несмысленной толпы, которые могут называться авторитетами только условно [23], так же, как глаз статуи или портрета обладает именем глаза, но не [зрительной] способностью.Capitulum II. Глава II
Sed tria reprobat sacra scriptura, sacri doctores condemnant, ius canonicum vetat, philosophia reprehendit; sed propter rationes prius tactas de philosophicis allegandis, et quia minus vulgatae sunt sententiae philosophorum circa haec tria, eas principaliter introducam. Similiter vero omnes has tres pestes Seneca libro secundo Epistolarum
prope finem uno sermone condemnat. Dicit igitur: "Inter causas malorum nostrorum est, quod vivimus ad exemplar, nec ratione componimur, sed consuetudine abducimur; quod si pauci facerent nollemus imitari, cum plures facere ceperint, quia frequentius quam honestius, illud facimus, et recti locum tenet apud nos error, ubi publicus factus est". Philosophus vero per totam philosophiam suam persequens auctoritatem indignam secundo Metaphysicae causas humani erroris asserit praecipuas consuetudinem et populi testimonium. Et iterum Seneca libro De vita beata dicit: "Nemo sibi solum errat, sed alieni erroris causa et auctor est versatque nos et praecipitat error, et alienis perimus exemplis". Et in secundo libro De ira: "Propter malitiam consuetudinis" ait "difficulte reciduntur vitia, quae nobiscum creverunt". Et in libro De vitae beatitudine contra vulgi sententias refert: "Nulla res maioribus malis nos implicat, quam quod ad rumorem componimur, optima rati ea quae magno assensu recepta sunt, nec ad rationem sed ad similitudinem vivimus. Inde est ista tanta coacervatio aliorum supra alios ruentium. Quod enim in strage homini magna evenit, cum se populus ipse premit, nemo ita cadit ut non alium in se attrahat, primique sunt exitio sequentibus". Et iterum dicit in eodem: "Stat contra rationem defensor mali sui populus"; et infra: "Non tam bene cum rebus humanis agitur, ut meliora pluribus placeant", et sequitur: "Argumentum pessimi turba est".