Kets Yulduzi

— Tirikmisiz, azizim! — men Tyurinning tovushini eshitdim. — Sizni topishdan umidimizni uzib qo‘ygan edik…

Bu ovozda kutilmagan bir iliqlik bor edi.

— Endi polga cho‘ziling. Men ham yoningizda yotaman, o‘rtoq Sokolovskiy rulga o‘tiradi.

Bir minutdan keyyn oynasi siniq raketamiz tog‘ cho‘qqilari ustidan uchib borardi. Keskin ravishda g‘arbga burildik. Bir lahza raketa yonboshlab qoldi. Pastda bizni halok qilishiga ozgina qolgan tubsiz jarlik va daradagi qo‘nish maydonchasi ko‘rindi. Raketa portlashlar zarbidan titrardi. Tanaga qo‘rg‘oshin quyilganday. Qon goh boshga, Goh oyoqqa uriladi. Mening yana boshim aylana boshladi… Sal hushdan ham ketdim, lekin bu gal o‘zimni tez o‘nglab oldim. Kislorod — ajoyib hayotbaxsh dori. Sokolovskiy skafandrimga ko‘iroq miqdorda kislorod kirishi haqida g‘am yegani sezilib turardi. Lekin bosim bir atmosferadan oshmasligi kerak, aks holda kostyum bardosh berolmaydi. Shundoq ham u ortiqcha havoni chiqarib turuvchi mexanizmi buzilib qolgan g‘avvos kostyumiday qappayib ketgan edi.

Sayohat pirovardigacha shu qadar sog‘ayib ketdimki, kichkina raketadan o‘zim tushib, katta sayyoralararo kemamizga o‘z oyog‘im bilan chiqdim.

«G‘avvos» kostyumini qanday huzur bilan yechib uloqtirganimni ko‘rsangiz edi! Yeb-ichish desangiz — besh kishining ulushi!

Kayfiyatimiz tez yaxshilanib ketdi. Men endi o‘z sarguzashtlarim, ilmiy kashfiyotlarim haqida kulib gapirar va tosh deb o‘ylab, «Oy toshbaqasi» ni qo‘ldan chiqazib yuborganim uchun o‘zimni sira kechirolmasdim. Darvoqe, uning mavjudligiga endi shubha bilan qarardim. Ehtimol, buzilgan asablarim to‘qigan xayolotdir. Ammo yo‘sinlar, «o‘rmalovchi yo‘sinlar», «Tushlar mamlakati» dan keltirilgan o‘ljaday mening sumkamda yotardi.

Oyga uyushtirilgan ekspeditsiyamiz, qisqa muddatli bo‘lishiga qaramay, boy ilmiy samaralar berdi. Bizda Yer olimlari o‘rtayeida shov-shuv bo‘ladigan ma’lumotlar talaygina edi.

Qaytishimiz osoyishta bo‘ldi. Noma’lumlik qarshisida odamni beixtiyor bosadigan ruhsizlik endi yo‘q edi. Kets Yulduziga xuddi o‘z uyimizga qaytayotganday uchib borardik. Lekin qani u? Men osmonga qaradim. Balandda, juda olisda «yer» o‘rog‘i osilib turibdi. Pastda ko‘kning yarmini Oy egallagan. Uning bag‘rida o‘lib ketishimga bir bahya qolgan bo‘lsa ham, ko‘rinishi vahimali emasdi hozir.

Men mana shu Oy ustida kezib yurdim, uning yeirtida bizning izlarimiz qoldi, «Oy parchasi» ni o‘zimiz bilan Ketsga, Yerga olib ketyapmiz. Bu hol bizni Oy bilan yangidan, yana ham ko‘proq yaqinlashtirardi…

XV. YULDUZDAGI TASHVISHLAR

— Qani, ko‘raylik-chi, ko‘raylik-chi! — derdi Meller, Tyurinni u yoq-bu yoqqa aylantirib. — Oftobda qorayib, yosharib ketibdi «o‘gimchak». Xuddi kuyov bolaning o‘zi-ya! Muskullar-chi? Sakramay turing endi. Muskullaringizni ko‘raylik. Mushaklar bo‘shroq. Oyoqlaringiz ancha chiniqibdi. «O‘rgimchak uyasi» da yana necha yil o‘tirmoqchisiz?

— Yo‘q-yo‘q, endi o‘tirmayman, Anna Ignatyevna! — javob berdi Tyurin. — Yaqinda yana Oyga uchaman. U yoqda ish ko‘p. Marsga, Zuhroga uchaman.

— Ho-o, botir bo‘lib ketibsiz-ku! — deb hazillashdi Meller. — Qani, endi qoningizni bir tekshiraylik-chi. Oy Quyoshi qancha qon sharchalarini qo‘shdi ekan… Oydan keladigan bemorlar bizda juda oz.

Vrach ko‘rigidan o‘tgandan so‘ng Tonyaning oldiga qarab jo‘nadim. Nazarimda u Yulduzga qaytganday tuyulardi. Uni naqadar sog‘inganimni endigina his qildim.

Keng yo‘lak bo‘ylab uchib borardim. Ketsda ogirlik Oydagidan oz, binobarin, men xuddi raqqoslarday oyog‘imning uchini polga salgnna tekkizib, ucharbaliqday parvoz qilardim. Ketsliklar meni har qadamda to‘xtatib, Oy haqida so‘rashardi.

— Keyin, keyin, o‘rtoqlar, — derdim ularga javoban va uchishda davom etardim.

Mana uning eshigi. Asta tiqillatdim. Eshikdan notanish qiz mo‘raladi. Uning qo‘ng‘ir sochlari yuziga, katta-katta kul rang ko‘zlari ustiga tushib turardi.

— Salom, — dedim men salgina dovdirab. — Urtoq Gerasimovani ko‘rmoqchi edim. Bu xonadan ko‘chib ketganmilar?

— Urtoq Artemyevmisiz? — deb so‘radi qiz xuddi eski tanishini ko‘rganday kulimsirab. — Gerasimova komandirovkadan hali qaytganlari yo‘q, hali-veri qaytmasalar ham kerak. Men bu xonada vaqtincha turibman. Hozir u kishi fizika-texnika laboratoriyasida ishlayaptilar.

Mening hafsalam pir bo‘lganini qiz payqadi shekilli, darrov qo‘shib qo‘ydi:

— Lekin telefon orqali gaplashishingiz mumkin. Radiorubkaga kiring.

Qizga naridan-beri tashakkur aytib, radiotelefon stansiyasiga qarab udim. Radistning xonasiga o‘qday otilib kirdimda:

— Fizika-texnika laboratoriyasini ulang! — deb qichqirdim.

— Hozir! — dedi u va apparat qulog‘ini buray boshladi. — Urtoq Gerasimovami? Hozir… Allo! Allo! Marhamat.

— Men Geramisovaman. Kim gapiryapti? Artemyevmi?

Agar efir aldamayotgan bo‘lsa, uning ovozida quvonch barq urardi.