Син биир ктэр эбиппин…

Саалалаах, чуулааннаах р дьиээ ханаар диэн бэйэлээх, кытара буспут былтаар иэдэстээх хотун дьахтар оох чанчыгар курупчаакы бурдугунан алаадьылаан бачыгырата олордо. Саалаа нэс соус сирэйдээх-харахтаах, хара бытыктаах, кыра рэхтээх тойон кии, Уот Уйбаан уола Млкрэп, мгрллбт хаатын имэринэн кэээ сытта. Кини аттыгар брлээх остуолга рмэччи бэйэлээх Настя диэн рэнэр кыыстара альбом кинигэтин ойуулуу олордо. Суол аанын диэки 12-лээх кэриэ Уйбаанчык диэн уоллара биир килээр-малаар крбт Макаар диэн кэргэн киилиин атыыр оус баын слэн биликтии олордулар. Уонна хаас диэки биир дыгдалыйбыт, дьэлтэлдьийбит сирэйдээх-харахтаах эдэр кэргэн дьахтар сэлиэинэй бурдугунан тиэстэ охсон либиргэтэ турда.

Дьиэ иэ тип-тигинэс, тап-таынас, сып-сырдык.

Кирпииччэ оох кндл чааан кмс ргн кытыастар уота кураанах маы р лакынатан, киэ дьиээ китиэккээбит-кииргээбит курдук таыгырыы-таыгырыы, тычыргыы-чачыргыы, илэ-бааччы клэ-сала клбр турар. Дьиэ иэ, холлоостуун умайыахха айылаах, алтанныы кыыа-хамсыы тыынна. Ол аайы эмис кии тиритэн, ньаларыйан баран, ттк баттанан ыманыы турарын курдук, моччоруспут муус тннктэр клэн дьэлтэрэнээллэр.

Оттон биир уоппут эээрэ атын буолла.

Бии сааын тухары клэр-алларастыыр, ргнннн клбрр бэйэтэ хараа спт, омуна умуллан, ытаан-сооон эрэр курдук дк-бадык, имик-самык.

Бастаан крдхх, кннр санаараабыт, туох эрэ ыарахан аыыга ылларбыт курдук ылы-чып, борук-сорук…

Оттон р буоллахха, барыта тымныйан, тыйыыран, ынчыктыахха дылы буолан барар. Кии куйахата дырдыргыыр, иэнэ кэдэниир – туох эрэ харбыах курдук сарбаныырга дылы буолар, баттыах курдук ллэнииргэ дылы гынар уонна ханнык эрэ иин дьыбарын тымныытынан аылыйар. Муннуктара, ынчыктыы-ынчыктыы, бтэй хааах курдук ллэниир. Сыбах ооун кэннин хараата субу танары харбыахха айылаах барыныыр, сарбаныыр, холлоосторо, бааналара клгэри уоратын курдук килбэлдьийэр. Бии кстр соотох муус тннгэ, куттаммыт курдук, оой-саай крн, хараыттан уу-хаар баан, ытыы турарга дылы…

Маннык дойдуга кии ама баар буолуо дуо? Баар буоллахтарына, лн да бттлэр ини…

ук! Ол эрээри, бэйи, дьэ уота арыый хамсаата: мас сыыа эбии быраылынна. Ноо! Торбостор соуйбут харахтарын уоттара крн кннлэр… гстэрин! Уон ордуга биир торбос – србэ ордуга икки харах! Бии сарбаныыр оох кэннинээи хараа, бии ллэниир муннуктааы хара арыый кирийэргэ дылы гыннылар.

йдн крдхх, бу аан дойду киэргэлэ, ньургун чэчирэ – икки атахтаах, иннинэн сирэйдээх бу хотон балааа, иин иигэр син биир эмиэ баар эбит. Оо! Кимнээхтэр, хайдах эрэ дьон, хайа эрэ мунаахтар буоллугут?

Тугуй, дооор?! Ччккэлэрэ диэн буоллаа дуу?.. Ааар хараа суох, эрбэин курдук сэрбэйбит баттахтаах, мас эмэгэт курдук ууох сирэйдээх, дьнэ-бодото эмиэ дьахтардыы, эмиэ эр кииэхэ дылы, онон-манан ыт тырыта тыыппытыныы тырыпыай-ирипиэй даба ырбаахылаах, тоуттан бараммыт торбос сутуруолаах атах сыгынньах кии, Ороустуба кэлбитин чахчы биллим, трхпн трбт киибин диэххэ айылаах, оох чанчыгар туох эрэ иччи курдук буолан баран хайдыбыт хамыйаынан эргэ кс тгээр куруппанан хааылаан, рэ-кт, туора-маары салаан, ааан ньаарайдана олорор эбит. Бии кини мас бырахпыт. Дкс арыый сырдаабытын кэннэ крдхх, хаас диэки орон кннэ. Ол ороо туох эрэ ллэнээтэ. Ханнык эрэ убаа суоран элээмэтин саптыбыт биир оонньор сытар эбит. Дири соустук ынчыктаан баран аргыый:

– Дьаакыап, бааргын дуо? – диэн ыйытта сытыахсыт.

– Баарбын, – диэтэ, хааытын тобоун торбос муостатын баыгар, долборук муннугар (кистэлэ умуахтаах эбит) илдьэн уура-уура уонна хатырыгынан саба тардан кэбистэ.

Бу икки ардыгар оонньорбут т-та буолан барда.

– Кн т буолла? – диэн ыйытан саайда.

– Кн буолбатах, тн ээ, – диэтэ Дьаакып. Ону биирдэрэ «тртр ынах» диэн ииттэ.

Бу тэйбит оонньор кимий диэтэххэ, кырдьык дааны кнн саана оччотооу йээ кии аатыран сылдьыбыт ааттаах Уот Уйбаан бэйэтэ этэ. Дьи трд-ууа быстар дьадаы, уус дьон этилэр. Хас да сыл устатыгар Лаамыга, тайаа сылдьыбыта. Онтон «кнн» кэлэн, иккис ойоун кииттэн арааран ылбыта. Бэрт сытыы йдх, ыпсарыылаах, уоттаах тыллаах кии этэ. Аа бэлэмигэр хаалбыт, ынах кэннин кэтиири эрэ билэр дьонтон атын кии этэ. Сут дьылга уу тааарар массыына оорторон, онон ходуатын угуттаабыта. Быа миэлисэтэ оорон, улуус бурдугун кини тартарбыта. Эдэр эрдэинэ кнт-туруорута, хоодуота да срдэээ . Кыраттан сылтаан Семенов диэн сэтээтэли сирэйгэ биэрэн баран, дьыалаа ылларбакка, куотан хаалбыта . Сааын тухары, туох да рээ суох эрээри, албакаат эбит. Чугастааы баайдар, куттанан, аахсар киилэрэ кини эбитэ . Ыраахтааы йэтин саана сокуоннайын туолбут кии барыта лбгэ сктн диэн мккэрэ . Кнн саана ойууну, таараны дааны итээйбэт курдук буолара. Сыылынай судаарыскайдары кытта доордоор, кэрэхсээн кэпсэтэр кини этэ. Олор кинини «Сиимэнэбис» диэн ааттыыллара . Кырдьыгынан, бу харааа баттаппыт тыа сиригэр ахсааннаах кии этэ. Оттон билигин, тн буолбутун билбэккэ, «кн т буолла?» диэн ыйытар буолан сыттаа, трппт оолоро аттыларыгар крбт, дьиэлэригэр олорпот буоллахтара, хотоо Дьаакып сордоох кртгэр биэрэн олортохторо… Кыбысталлара, сааталлара бачча эбитэ дуу, абааы крллр, кэччэйэллэрэ бачча эбитэ дуу, ону туох да билбэт…