Тл буолан стмэ

– Трппттэр бгн туохха мусталларый, ийээ? – Даша «сарсыарда сс крсбт ээ» диэбиттэрин муодараан ыйытта.

– Оттон ииппитин-хомуоспутун ким хомуйар? Эиги утуйан сынньаныа этигит дии. Биэс-алта буо-лан мустуох буолбуппут.

– А-аа, иити диэ, – Даша итии чэй иэн, тото-хана ааан сылаата киирбитин дьэ билбит курдук буолан барда.

– Даша, сарсын-йн уталыппакка комском кыыска, Маринаа, бара сылдьары наада, – ийэтэ аатын диэки крн ыла-ыла аргыый эттэ.

– Комскома даа, ол тоо, ийээ? – Даша кырдьык соуйда.

– Марина райкомоллары кытта кэпсэппит, рэххэ барарга сс биир путевканы ылыах буолбут, – ийэтэ кыыа соуйбутуттан куолаа сс кыччаата.

– Оо дьэ, ийээ, кэм буолуо, эмиэ оолортон туораан, уоран кэриэтэ путевка ылабын дуо? лэлии барыам дии, икки-с сылынан кылааспын кытта тээ туттарсыам буоллаа дии, – Даша мэктиэтигэр утуктаабыта ааа быыытыйан сэргэхсийэн кэллэ.

– Даша, эн доруобуйа млтн бары билэллэр. Ийэ эмиэ ыарытыйар, сотору лэлээн да бт этэ. рэнэ охсон лэит буоллаххына биигини иитэри буолуо. Таыттан кр-кр хотон лэтин туох эрэ бырааынньыкка тмсэр курдук саныыгыт. Ол аыйах рблгэ ыанньыксыттары солбуйан, элбэх буолан кхх, мэниктии таарыйа сылдьаргыт курдук буолба-тах. Санаан кр, биир да рбл, бырааынньык кнэ суох, тыбыс-тымныы хотоннорго, кн быа эрэиинэ саппыкынан сырыт эрэ. Кииэхэ саамай кндтэ – доруобуйата, – аата бэйэтэ дрн-дрн, аыйахтык саарар кии, эрдэттэн бэлэмнэммит быыылаах, кумааыттан ааар курдук, этэн-тыынан кэбистэ.

– Дьиээ элбэхтик мстэххинэ сиэ суох буолан хаалаын дии. Хотоо бэйи, олорон турбаккын. Ына-ы ыаына, аатыы-сиэтии, тннэри-кнстэри манаан трт, ноуому крдьтэ. Балыыалар да крстэхтэрин аайы «хотоо ыыппат инигин» дээллэр. Спк этэллэр, эйигин бу сыллар тухары билэллэрэ бэрт. Маринаа да путевканы эйиэхэ анаан биэриэх буолбуттар. Син биир рэххэр куаана суоу, активист комсомолка буолары аахсыллан эрдээ. «Делегаппыт дии» диэбиттэр . Оройуоннаа-ы конференцияа делегат эти буолбат дуо? Аа саамай спк этэр. Мин эйигин харыстаан оннооор бэйэбит хотоммутугар киллэрбэккэ этээ улаатын-нардым. Почтаа кэлиэхпэр диэри мин да лбн толорбутум, хотоо быста сыспытым. Онон «соотох кыыспын дьэ хотоо киллэрэр бн» диэн са-наалаах этим, – аны ийэтэ, арааа, былааннаабытта-рын курдук «атаакалаата».

Даша бастаан саата суох олордо. Дьонун кытта мккэ рйээ суох. Элбэхтик эттэрэн, сн ийэтин хомоторун билэр. Оттон ааларын тыла кинилэр дьиэлэригэр – сокуон. Хаан да элбэхтик саара, буойа-хаайа сылдьыбат эрээри кини этиитэ бтэиктээх буолар. Даша ийэтинээн аалара туох диэбитин болойон истэллэр, ылыналларын этэллэр, ол кэриэтин тугу эмит сблэспэтэхтэринэ биллибэти-нэн-кстбэтинэн кннр киллэрэн биэриэхтэрин сп. Ити олороллорун тухары ийэтин муудараа. Аата Афанасий Егорович ийэтиттэн уон биэс сылынан аа. «йн-тйн булбут, толкуйдаах, саастаах кииэхэ тахсаммын чгэйдик олордум», – диэччи. Аалара, сааыран баран, дьиэ-уот тэриммэккэ, соотох хаала сыан баран кэргэннэммит. Кыыын олус кскэ тап-тыыр. Онон эр кии халы хахха, суон дурда буо-ларын ийэлээх кыыс чгэйдик билэллэр.

– Чэ сп, ааа. Утуйа барыым, сибиээй йг кэпсэтиэхпит буоллаа, – Даша тоо эрэ аатыгар эрэ туаайан эппитин йдбкк хаалла.

Ийэлээх аата кыыстарын батыа крн хааллылар.

* * *

Даша ууктубута, кнс 3 чаас буолбут. Дьиэ иэ уу чуумпу. Дьоно лэлэригэр бардахтара. Баарыан сар-сыардааы р ктлллээх санаата арыый намыраабыт курдук. рэххэ ыытардыы быаарбыт-тар. Хайдах гыныах муа буоллаай? Оолоругар «миэхэ путевка булбуттар, онон рэххэ барабын» диир дуу? Кыргыттарын кытта былааннара элбэх этэ. Сотору сайылыкка тахсан лэлээбитинэн барыахпыт дэспиттэрэ. Арай саамай чугас дьгэтиттэн Ольга-тыттан арахсарыттан санаарыы сылдьыбыта. Оля мэл-дьи «4», «5» сыанаа рэммит кии, путевка ылара чуолкай этэ. Идэтин да талбыта ыраатта, эмчит буо-луон баарар.

Даша дааны учуутал буоларга бигэтик быаарым-мыта. Бастаан нуучча тылын уонна литературатын рэтэр учуутал буоларым дуу дии сылдьан, рдк кылаастарга тахсан баран трбт тылын, литература-тын рэтэр учуутал идэтин ылыан баарда. Ити, арааа, кинилэр оскуолаларыгар кэлэн практикаларын барбыт саха тылын литературатын салаатыгар рэнэр устудьуонкалар сабыдыаллара быыылаах. с эдэр-кээн, чгэйкээн кыргыттар лэлээн барбыттара. Барыларын да ыра санааларыгар баар ырыаа ыллам-мыт, хоооо холбоммут Сэргэлээх уопсайдарын олоун туунан ыйыталаан тахсыбыттара. Кыргыттар кэпсээннэриттэн Сэргэлээх сс умсугутуулаах, дьик-ти кэрэ дойду буолан кстбтэ. Саха салаата ураты сылаас эйгэлээх, университет ханнык да факультетта-рыгар майгылаабат ис тыыннааын туунан эмиэ эл-бэхтик истибиттэрэ.

Даша оо эрдэиттэн бэйэтиттэн кыралары кытта бодьуустаарын, кинилэри рэтэ-иитэ, такайа сыл-дьарын сблр. Пионерга киириэиттэн былдьаык-таах бааатай. Кылаас салайааччылара, оолор кылаас-тарыгар кинини аната сатаан оскуола ыстаарсай пионербааатайыгар Августина Захаровнаа сайаапка-лаан биэрээччилэр.