Трансплутонавыя афелii (на белорусском языке)

Зыль адпусцiў супрацоўнiкаў. Застаўшыся адзiн, задумаўся. Так, усiм было ясна, што гэта такое. А ў яго засталiся сумненнi, не вырашыўшы якiх, ён не мог дазволiць сабе забыцца на сiгнал. Таварышы не пераканалi яго. Лазерная сувязь была вельмi надзейнай, i наўрад цi ў экiпажа зоркалёта мелася патрэба звяртацца яшчэ i да радыё. Разам з тым, калi нават дапусцiць, што гэта было зроблена, усё роўна выклiкала здзiўленне памылка ў накiраваннi радыёпромня. На зоркалёце ведалi, дзе знаходзiцца Плутон, вельмi дакладна. Яны не маглi паслаць сiгнал убок, спадзеючыся, што ён выпадкова ад нечага адаб'ецца i тады ўжо трапiць на месца. Iншая справа, калi яны не ведаюць каардынат. Але гэта проста немагчыма. Карты месцазнаходжання не толькi планет, а i ўсiх вядомых зорак у Сусвеце былi складзены на сотнi гадоў наперад. Такiя карты, безумоўна, знаходзiлiся i на борце зоркалёта, аб чым сведчыла сама лазераграма. Не, напэўна, праўда была на баку яго памочнiкаў.

Вывеўшы з гаража ўсюдыход, Зыль адправiўся паглядзець на свае вочы пасадачную пляцоўку касмадрома. Ён ехаў, не запальваючы пражэктараў, даверыўшы кiраванне электроннаму вадзiцелю. Яркiя агнi станцыi адзiн за другiм знiкалi за блiзкiм гарызонтам. Чорнае неба, здалося, насунулася на планету, нiбы сцiскаючы яе ў сваiх нячутных i разам з тым непрыемных абдымках. Здавалася, усюдыход поўз у вузкай шчылiне, што яшчэ засталася памiж небам i паверхняй Плутона. Гэта быў фiзiчны падман, Зыль сутыкаўся з iм кожны раз, калi выбiраўся ў паездку па планеце, i кожны раз, аднак, успрымаў яго як рэальнасць. Каб пазбавiцца гэтага адчування, ён загадаў машыне спынiцца i вылез з яе.

Неба было бяздонным, i недзе там, у бясконцай вышынi, як убiтыя, жаўцелi i серабрылiся гузiкi-зоркi. Зыль азiрнуўся. Станцыi ўжо не вiдаць. У беспаветранай прасторы Плутона яе асвятленне не давала i зарыва. Урэшце, гэта нават лепш. Хутка над станцыяй павiнна ўзысцi камета. Яна ўвабрала вельмi мала святла з навакольнай прасторы, але пры пэўнай спрактыкаванасцi яе можна заўважыць простым вокам. Зыль доўгiя месяцы аддаў назiранням за гэтымi своеасаблiвымi касмiчнымi целамi. Яны радавалi яго разнастайнасцю форм, мудрагелiстасцю арбiт.

Край неба быццам сапраўды пасвятлеў. А можа, гэта толькi здалося, бо ён ведаў час, калi павiнна з'явiцца камета. Зыль стаяў i думаў, што некалькi месяцаў за каметай назiралi аўтаматы. Што яны там нагледзелi? Ён хутка залез ва ўсюдыход i шпарка паехаў уздоўж вялiзнай i гладкай пасадачнай пляцоўкi.

Яму можна было i не ехаць сюды. Пляцоўка ўтрымлiвалася як мае быць. Два-тры кратэры, што ўтварылiся нядаўна, зараўнавалi аўтаматы. Зыль са здавальненнем адзначыў гэта i раптам зноў успомнiў пра скажоны сiгнал. Не чакаючы, пакуль вернецца на станцыю, ён выклiкаў радыста.

- Ты можаш сказаць, адкуль прыйшоў сiгнал? - спытаў Зыль.

- Яго прынялi тры нашы кантрольныя ўстаноўкi, - адказаў радыст. Падобна, што сiгнал адлюстраваўся ад каметы Крынiчка.

"Вось i канец тваiм хваляванням, - крыва ўсмiхнуўшыся, падумаў Зыль. Усё аказалася вельмi простым. Таварышы, напэўна, дзiвяцца з яго намагання ўбачыць нешта таямнiчае ў самай звычайнай з'яве". I зноў гэтая думка не прынесла задавальнення.

На стале ляжалi здымкi, якiя рабiлi аўтаматы, пакуль Зыль адсутнiчаў. Яго захапленне каметамi спачатку было своеасаблiвым пратэстам на забарону ўрачоў. Маўляў, хоць такiм чынам я вырвуся далей Плутонавай арбiты. А потым ён па-сапраўднаму захапiўся гэтымi касмiчнымi вандроўнiкамi, якiя заходзiлi за Плутон, дзе, калi ўжо следаваць законам нябеснай механiкi, хутчэй павiнна знаходзiцца планета Трансплутон, чым трансплутонавыя афелii.

Самая блiжэйшая да Плутона была тая самая Крынiчка. Новай сустрэчы з ёй Зыль чакаў ужо амаль дваццаць год - яна з'яўлялася першай каметай, якую ён пачаў вывучаць, трапiўшы сюды. I вось, апiсаўшы ў прасторы агромнiсты элiпс, Крынiчка зноў вярнулася ў сваю першапачатковую кропку. Зараз назва каметы выклiкала ў Зыля ўсмешку. Нiякага падабенства з сапраўдным выглядам. Хутчэй кашалот або, на крайнi выпадак, слiмак. Калi яна з вялiкай хуткасцю, большай, чым звычайна мелi яе сёстры, плыве на фоне цёмнага неба, яе контур нагадвае адну з гэтых iстот.

Спачатку Зыля зацiкавiла хуткасць руху Крынiчкi. А потым, разлiчваючы яе арбiту, ён прыйшоў да вываду, што наступны вiток камета павiнна зрабiць не па ранейшым шляху, а побач. I кожны раз Крынiчка будзе апiсваць чарговы вiток на новым месцы, хаця афелiй застанецца ранейшым. Калi нанесцi на паперу яе поўны шлях за восем абаротаў, то ўтворыцца нешта падобнае на кветку, у якой кожная арбiта будзе асобным пялёсткам. У сваiх запiсках Зыль так i называў Крынiчку - Пялёстак. I зараз меў магчымасць праверыць сваю здагадку.