Usta va Margarita

Nison oyi — Isroil davlati kalendarida yilning birinchi oyi bo‘lib, u hamisha bahor fasliga to‘g‘ri keladi. Nison oyining 15-kuni, ya’ni yahudiylar Misrdan ozod bo‘lib chiqqan kun Pasxa bayrami kuni deb hisoblangan.

Oziris — Misr tangrisi, ziyo va issiqlik xudosi.

Poligimniya — qadimgi yunon mifologiyasida to‘qqizta muzadan biri, gimnlar homiysi.

Pontiy Pilat — Rim imperiyasining Iudeyadagi noibi (milodiy 26–36 yillar). Uta shafqatsizligi bilan dong qozongan. Iosif Falaviyning yozishicha va tavrot talqinicha, Iso payg‘ambar uning hukmi bo‘yicha chormix qilinganmish.

Privat-dotsent — xususiy tarzda saboq beruvchi degan ma’noni bildiradi. Revolyutsiyadan oldingi Rossiyada va ayrim xorijiy mamlakatlarda oliy maktab o‘qituvchisining ilmiy unvoni.

Prozektor — kasalxonalarda murdani yorish bilan shug‘ullanuvchi mutaxassis.

Prokurator — qadimgi Rimda imperator noibi.

Rampa — sahna oldiga o‘rnatilgan chiroqlarni tomoshabinlar ko‘zidan to‘sib turuvchi pastak to‘siq.

Sekst Empirik — qadimgi yunon faylasufi va olimi. Skeptitsizm vakili. Mantiq tarixini yaratgan eng dastlabki olimlardan biri.

Sillogizm — mantiq ilmida ikki fikrni taqqoslab, ularning natijasi bo‘lmish uchinchi fikrni keltirib chiqarish nazariyasi,

Sinedrion — qadimgi Iudeyada oqsoqollar kengashi. Xukumat va sud ishlari bilan shug‘ullanuvchi oliy diniy mahkama.

Skuratov (Malyuta) — Ivan Grozniyning a’snlaridan biri. Terrorchi oprichniklar boshlig‘i. Ko‘p taniqli shaxslarni qatl etishda qatnashgan. 1570 yildagi Novgorod yurishida ommaviy qatlga boshchilik qilgan.

Solovkin — Oq dengizdagi xilvat orollardan biri, u yerda faqat monastirlar bo‘lgan.

Taliya — qadimgi yunon mifologiyasida to‘qqiz muzaning biri; komediya asarlari homiysi.

Tallif — etagi uzun ko‘ylak.

Tatsit Publiy — Korneliy Rumo tarixchisi,

Utgang — 16 kitobdan iborat «Solnoma» si mashxurdir. (Taxminan 53–54 yillarda tug‘ilib, I 17 136 yillarda o‘lgan).

Tetradraxma — to‘rt draxma qalinlikdagi qadimgi yunon aqchasi bo‘lib, aksariyati kumushdan, ba’zan esa oltindan ham bo‘lgan.

Tetrarx — Rim imperiyasi lashkarining to‘rtdan bir bo‘lagini boshqaruvchi xukmdor.

Tiveriya — Falastindagi shahar.

Tribun — qadimgi Rimda qo‘shinlarda tribunlar ma’muriy va xo‘jalik xizmati vazifalarini bajargan.

Filon Iskandariy — Iudeya faylasufi (miloddan oldingi 20-yilda tug‘ilib, milodiy 54-yillarda o‘lgan).

Shtraus David Fridrix (1808–1874) — nemis teologi (ilohiyot ilmi bilan shug‘ullanuvchi olim) va faylasufi, «Isoning hayoti» nomli kitobda injilning haqqoniyligini inkor etgan, Isoni tarixiy shaxs deb hisoblagan.

O‘n ikki xudo jamoasi — Rim mifologiyasida eng oliy tangrilar guruhi, Bular: Yuiiter, Neptup, Mark, Apollon, Vulkan, Merkuriy, Yunona, Venera, Minerva, Diana, Vesta va Serera. Bu o‘n ikki xudo, tangrilarnipg Yupiter boshchiligidagi oliy kengashini tashkil qilgan,

Qaysar — podsho.

Qaysariya — salganat.

Hemikraniya — qattiq bosh og‘rig‘i. Boshniig bir pallasi og‘riydi.

Hippodrom — ya’ni ippodrom, otlar poygasi o‘tkaziladigan maydon. otchopar.

Shizofreniya — sababi aniqlanmagan ruhiy kasallik, vosvos. Bu noto‘g‘ri muolaja oqibatida sog‘lom kishini telba qilib qo‘yish demakdir.

Pergament — qog‘oz kashf etilmasdan oldin qog‘oz o‘rnida ishlatilgan teri.

Anatyurel (fr.) — tabiiy, haqiqiy.

Sketch — kichik hajmdagi hajviy qissa.

«M» — «Master» («usta») so‘zining birinchi harfi.

Kenket — piligi maydonidan pastga joylashgan qadimiy chiroq.

Gotika uglubi — Yevropada o‘rta asrlarda rivojlangan me’morchilik uslubi

Pater — katolik dini ruhoniysi.

Ametist — binafsha rangli shaffof tosh.

Gamadril, gibbon, mandril, martishkalar — turli qit’alarda yashovchi maymun toifalari.

Kameliya — choygullar oilasiga kiruvchi hamisha yashil gul.

Noblesse oblige (fr.) — vaziyat majbur qiladi.

Ustritsa — mitti dengiz mavjudoti. Tansiq ovqat sifatida tiriklayin isge’mol qilinadi