Літоўская гаспадыня

адчыняюць, а пад вечар зачыняюць.

Іншы спосаб. У тым жа склепе вешаюць капусту за карані на нацягнутых зверху вяроўках, як і каляровую.

Як захоўваць у сотах свежы мёд цэлы год

Толькі што зрэзаныя соты ўкручваюць у паперу, кожную пласціну асобна, і ставяць на бок

адна каля адной у шкляны слоік, ці ў паліваны гаршчок, ці ў сухую неасмоленую д убовую

скрыню. Пасудзіну накрываюць паперай і накрыўкай і трымаюць у сухім і халодным

месцы.

NВ. Яшчэ лепш будзе, калі з вулля дастаць пласціны з сотамі, заклеенымі звонку воскам.

Як захаваць зімой зялёны гарох

Першы спосаб. Выбіраюць самы малады гарох і адразу соляць: конаўку солі на шэсць

кварт гароху. Праз ноч, калі ён выпусціць з сябе вільгаць (яе трэба выліць), ссыпаюць у

бутэлькі, моцна закаркоўваюць і закручваюць дроцікам, як гэта робяць з шампанскім.

Потым ставяць бутэлькі ў кацёл з халоднай вадой, укруціўшы ў сена, каб не

перакульваліся, і вараць на агні дзве гадзіны. Пасля агонь тушаць, а як вада зусім астыне, бутэлькі вымаюць, добра асмольваюць і выносяць у склеп у сухі пясок.

Беручы гарох для варкі, яго замочваюць на дзве гадзіны ў вадзе, а калі ўжо гатуецца, кладуць цукар.

Такі гарох амаль што нічым не будзе адрознівацца ад свежага.

Другі спосаб. Вылузаны малады гарох усыпаюць у вылуджаную каструлю і, дадаўшы на

кожную кварту яго даволі вялікую з верхам лыжку цукру, старанна размешваюць. Потым

вараць, але ваду не даліваюць — гарох прэе ў сваім саку. Падчас варкі часта мяшаюць, каб

не прыліпаў да дна.

Калі сок трохі выпарыцца, каструлю здымаюць з агню і працягваюць мяшаць. Як пачне

астываць, сушаць гарох на рэшаце на вольным паветры ці ў злёгку цёплай печы. Малады

будзе зусім як свежы. Льга такім чынам прыгатаваць яго з соллю — адну конаўку солі на

шэсць квартаў гароху. Некаторыя сушаць яго ў цёплай печы, але ён ніколі не будзе такім

зялёным, як той, што сушыўся на вольным паветры.

Трэці спосаб. У гарнец рачной вады сыплюць паўкварты солі, а калі яна закіпіць — гарнец

вылузанага маладога гароху 1. Праз некалькі хвілін добра апараны гарох зліваюць на

рэшата, а потым раскладваюць на сурвэтцы. Калі абсохне, зноў адкідваюць на рэшата,

пасыпаюць трохі цукрам і ставяць у печ пасля выпякання хлеба. Калі аднаго разу не

дастаткова, сушаць яшчэ некалькі разоў.

Перад варкай гарох заўсёды замочваюць, сыплюць цукар, а потым ужо гатуюць.

_________

1Можна яшчэ закіпяціць два гарцы вады, дадаць адзін лот салетры, дзве з верхам лыжкі

солі — і ў гэтым варыць гарох.

__________

Як захаваць агрэст для страў на зіму

Каля пятнаццатага ліпеня зняць буйны агрэст, ачысціць яго ад чаранкоў, ссыпаць у сухія

бутэлькі і ў той жа дзень закаркаваць, асмаліць і паставіць у склеп у пясок. Добра мець

спецыяльныя бутэлькі, з больш шырокай адтулінай і шыйкай. Такі агрэст ужываецца як

гарнір да розных страў. Акрамя таго, звараны, ён служыць зімой прыправай для пенак і

крэмаў (аб гэтым будзе моўлена ніжэй).

Як захоўваць цыбулю

Убраўшы цыбулю з агароду, яе трохі правяльваюць, прасушваюць на паветры ці ў

закрытым памяшканні, а потым у старых сетках вешаюць у сухім месцы, недалёка ад

печы, а яшчэ лепш — у курной хаце. Абкураная і задымленая цыбуля надзейна

захоўваецца. На расход жа льга трымаць яе ў сухіх пакоях — у сетках, мяшках ці проста ў

вянках на сценах.

У каго цыбулі шмат, той няхай закопвае яе ў ямы (іх робяць сяляне для захоўвання зерня), укруціўшы ў бярозавую кару і перасцілаючы саломай. Папярэдне цыбулю абавязкова

добра прасушыць.

NВ. Каб цыбуля не змерзла, пасля першых маразоў, як глеба цвярдзее, накрываюць яму

саламяным гноем, а ранняй вясной яго скідаюць. А каб вільгаць не трапіла ў яму, зверху

насыпаюць маленькія капцы глебы.

Як захоўваць зімой свежыя слівы-венгеркі

Пад поўдзень, калі ўжо зусім прасохла раса, слівы з чаранкамі зразаюць нажніцамі, як

мага асцярожней, каб не сцерці пылок. Адразу ж укладваюць у шкляныя слоікі ці ў

асмоленыя кадоўбчыкі, перасыпаючы просам. Слоікі абвязваюць пузыром, звонку

залепліваюць смалой і закопваюць у склепе на глыбіню аднаго локця. Кадоўбчыкі,

найлепшым чынам асмоленыя, топяць у вадзе, як агуркі. Абручы іх павінны быць заліты

смалой і шчыльна аблеплены, іначай вада можа трапіць унутр праз шчыліны, што пад

абручамі нельга заляпіць 1.

__________

1У рускай кнізе раюць закопваць у лёд гэткім чынам вішню і агрэст, але без проса, толькі

перакладаць лісцем. Я сама ела агрэст і вішню ў Расіі на Каляды.

_________

Захоўванне груш да позняй зімы

Не пераспелыя, больш стойкіх сартоў (вінныя і іншыя) грушы доўга ляжаць затопленыя ў

вадзе. Да сярэдзіны зімы яны не трацяць свежасці, калі, укладваючы іх, прытрымлівацца

ўсіх мер перасцярогі, як і пры захаванні сліў. Розніца толькі ў тым, што іх можна

перасыпаць мяккай сечкай у некаторых выпадках (аб чым глядзі ў наступным раздзеле).

Захоўванне садавіны

Лепш за ўсё ляжаць зімой плады не зусім спелыя, аднак яны павінны павісець на дрэве