Польша и Россия в первой трети XIX века

18 Libera Z. Stanisław Kostka Potocki jako pisarz i krytyk literacki // Rocznik historii sztuki. Wrocław, 1956. T. 1. S. 433–441; Kipa E. Stanisław Kostka Potocki jako minister wyznań religijnych // Ibidem. S. 442–449; Kowalska A. Warszawa literacka w okresie przełomu kulturalnego 1815–1822. Warszawa, 1961. S. 298–325.

19 Michalski J. Op. cit. S. 40, 41, 43, 67–69, 101, 105, 106.

20 Ibidem. S. 12–13; Historia nauki polskiej. T. 3. S. 73.

21 Gąsiorowska N. Ustanowienie cenzury w Królestwie Kongresowym // Biblioteka Warszawska. 1912. №3. S. 109–110.

22 Kraushar A. Senator Nowosilcow i cenzura za Królestwa Kongresowego (1819–1829) (ze źródeł archiwalnych). Kraków, 1911. S. 6–9; Gąsiorowska N. Op. cit. S. 113–120. О проблеме свободы печати в Королевстве Польском см.:

Филатова Н. М. Польский политический либерализм в 1815–1820 гг. // Из истории общественной мысли народов Центральной и Восточной Европы (конец XVIII – 70-е годы XIX в.). М., 1995. С. 44–69.

23 Kraushar A. Senator Nowosilcow… S. 10.

24 Gąsiorowska N. Op. cit. S. 245–246.

25 Kraushar A. Senator Nowosilcow… S. 13–24; Gąsiorowska N. Op. cit. S. 247–262.

26 Gąsiorowska N. Op. cit. S. 262–265.

27 Kraushar A. Senator Nowosilcow… S. 41–44.

28 Ibidem. О деятельности Шанявского см.: Manteuffl owa M. J. K. Szaniawski: ideologia i działalność 1815–1830. Warszawa, 1936.

29 Askenazy Sz.

Łukasiński. T. 1. Warszawa; Lwów, 1908. S. 355.

30 Ibidem.

31 Łojek J. Studia nad prasą i opinią publiczną w Królestwie Polskim. Warszawa, 1966. S. 161; Российский Государственный архив древних актов. Ф. 12. Оп. 1. Д. 281. Л. 63–66 об.; Kraushar A. Senator Nowosilcow… S. 150–155.

32 Архив внешней политики Российской империи. Ф. 133. Оп. 468. Д. 9323. Л. 34. Далее Константин Павлович сообщал, что в Королевстве Польском запрещены статьи, «кои, описывая действия гишпанских кортесов, говорят о самодержавии народа, о независимости его представителей, о необходимости, чтобы представительство сие сосредоточивалось в одной палате, о войске, присягающем на конституцию и проч[ее]. Таковые статьи, повторяемые, хотя и без всякого одобрительного замечания со стороны редактора газет, служат источником к распространению ложных заключений, выводимых из превратных умствований о мнимом самодержавии народа» (там же. Л. 34 об.–35 об.).

33 Kraushar A. Senator Nowosilcow… S. 110–118, 144–149.

34 Manteuffl owa M. Op. cit. S. 133–137; Słomkowska A. Prasa rządowa Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (1807–1838). Warszawa, 1969. S. 47–77.

35 Manteuffl owa M. Op. cit. S. 37, 137, 138;

Słomkowska A. Op. cit. S. 81–94.

36 Łojek J. Studia nad prasą… S. 132.

37 Historia nauki polskiej. T. 3. S. 56–58.

38 Ibidem. S. 56–58, 60–62.

39 Podgórska E. Szkolnictwo elementarne Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego 1807–1831. Warszawa, 1960. S. 17, 18, 62–70, 149.

40 Ibidem. S. 67–69, 72–79, 81. См. также: Lipiec J. Nauczanie w szkołach elementarnych Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego w latach 1807–1830 (studia nad okręgiem Częstochowskim). Częstochowa, 1993.

41 Maślanka J. Zorian Dołęga Chodakowski. Jego miejsce w kulturze polskiej i wpływ na polskie piśmiennictwo romantyczne. Wrocław, 1965. S. 11; Paprocka W. Kultura i tradycja ludowa w polskiej myśli humanistycznej XIX i XX wieku. Wrocław, 1986. S. 27–28.

42 Historia literatury polskiej w zarysie. S. 190–191.

43 Оригинал «Рукописи» не сохранился. Ее польский перевод, сделанный в 1847 г. Э. Хоецким, содержит единственный на сегодняшний день полный текст романа. См.: Ланда С. С. Ян Потоцкий и его роман «Рукопись, найденная в Сарагосе» // Потоцкий Я. Рукопись, найденная в Сарагосе. М., 1989. С. 17–21.

44 Sinko Z. Powieść angielska osiemnastego wieku a powieść polska lat 1764–1830. Warszawa, 1961. S. 149–160, 164, 173, 177.

45 Historia literatury polskiej w zarysie. S. 192–193.

46 Ciechanowska Z. Hoffmanowa Klementyna // Polski Słownik Biografi czny (далее – PSB). T. IX. Wrocław, 1960–1961. S. 573–576.

47 Koźmian K. Pamiętniki. Wrocław, 1972. T. 3. S. 425, 427; Walka romantyków z klasykami. Wrocław, 1963. S. 171–172, 175, 182–183.

48 Raszewski Z. Krótka historia teatru polskiego. Warszawa, 1977. S. 100–101; Idem. Staroświecczyzna i postęp czasu… S. 310–316; Walka romantyków z klasykami. S. 171–172, 175, 182–183.

49 См.: Fredro A. Pisma wszystkie. Lwów, 1926. T. 1–3.

50 Brodziński K. Pisma estetyczno-krytyczne. Wrocław, 1964. T. 1. S. 4–5, 31.