Сочинения. Том 4

9.2.29. νόησον γοῦν τινα τῇ τε τῶν σκελῶν κατασκευῇ καὶ τῇ τοῦ παντὸς σώµατος ῥώµῃ κάλλιστα διακείµενον, ἠµεληκότα δὲ τῆς φύσεως εἰς τοσοῦτον ὡς πρὸς τῷ µηδέποτε δραµεῖν ἔτι κἀν τῷ περιπατεῖν ἀεὶ βλακεύοντα διατελεῖν, ὡς ἀδύνατόν ἐστι τοῦτον ᾿Ολυµπιονίκην γενέσθαι χωρὶς τοῦ τὴν ἔµπροσθεν ἀργίαν ἀποθέµενον εἰς ἔθος ἑαυτὸν µεταστῆσαι γυµνασίων τῶν κατὰ φύσιν οὐδὲ τούτων τῶν τυχόντων, ἀλλὰ µάλιστα οἷά ἐστιν οἰκεῖα σκέλεσιν.

9.2.30. ὡς ἐάν γέ τις παραλαβὼν τὸν οὕτως πεφυκότα µεταβαίνειν µὲν ἐπὶ λεπτοῦ σχοινίου διδάξῃ, πρὸς ξύλον δὲ ὄρθιον ἀναρριχᾶσθαι, καθάπερ οἱ θαυµατοποιοὶ διδάσκουσι τοὺς µαθητάς, οὐ µόνον οὐκ ἂν [ἕλοιντο νίκην] ᾿Ολυµπιονίκης, ἀλλ’ οὐδὲ τῶν ἐπιτυχόντων ἀνθρώπων ὠκύτερος ἄν ποτε ὀφθείη.

9.2.31. τοῦτ’ οὖν ῾Ιπποκράτει τε καὶ Πλάτωνι γέγραπται παραδείγµατα γράψασιν εἴς τε τὰς τέχνας καὶ πάσας τὰς κατὰ τὸν βίον πράξεις χρήσιµα. παραθήσοµαι δὲ ὀλίγα χάριν τοῦ συνοφθῆναι τὴν ἰδέαν αὐτῶν.

9.2.32. οὐ µὴν καὶ ἀρκεσθῆναί γε τούτοις ἀξιῶ τοὺς βουλοµένους γενέσθαι τεχνίτας κατὰ τὰς τέχνας ἃς ἂν αὐτοὶ τυγχάνωσιν ἀσκοῦντες, ἀλλὰ γυµνάζεσθαι διὰ παντός, ὥσπερ οἱ ῥητορικοὶ γυµνάζονται καθ’ ἑκάστην ἡµέραν ὑποθέσεις εὑρίσκοντες ἐπιτηδείους εἰς τὴν προκειµένην ἄσκησιν.

9.3.1. Εἰλήφθω δὴ παρὰ Πλάτωνος µὲν πρῶτον ὃ κατὰ τὸ πέµπτον τῆς Πολιτείας ἐδίδαξεν, ἔνθα περὶ τῆς τῶν γυναικῶν φύσεως ἄρχεται τῶν αὐτῶν ἐπιτηδευµάτων τοῖς ἀνδράσιν ἀξιῶν µετέχειν αὐτάς, ὡς ἂν καὶ τὴν αὐτὴν ἐχούσας φύσιν, εἶτ’ αὐτὸς ἀντιλαµβάνεται τοῦ λόγου.

9.3.2. φησὶ δ’ οὐκ ἂν ἴσως συγχωρῆσαί τινα τὴν αὐτὴν εἶναι φύσιν ἄρρενός τε καὶ θήλεος σώµατος ἐπιδείκνυσί τε κατὰ τί τὴν αὐτὴν ἔφη.

9.3.3. ἔχει δ’ ὁ σύµπας λόγος αὐτῷ κατὰ τάδε· “τὰς θηλείας τῶν φυλάκων κυνῶν πότερα ξυµφυλάττειν οἰόµεθα δεῖν ἅπερ ἂν οἱ ἄρρενες φυλάττωσι, καὶ ξυνθηρεύειν καὶ τὰ ἄλλα κοινῇ πράττειν ἢ τὰς µὲν οἰκουρεῖν ἔνδον ὡς ἀδυνάτους διὰ τὸν τῶν σκυλάκων τόκον τε καὶ τροφήν, τοὺς δὲ πονεῖν τε καὶ πᾶσαν ἐπιµέλειαν ἔχειν περὶ τὰ ποίµνια; κοινῇ, ἔφη, πάντα· πλὴν ὡς ἀσθενεστέραις χρώµεθα, τοῖς δ’ ὡς ἰσχυροτέροις.

9.3.4. οἷόν τ’ οὖν, ἔφην ἐγώ, ἐπὶ τὰ αὐτὰ χρῆσθαί τινι ζῴῳ, ἐὰν µὴ τὴν αὐτὴν τροφήν τε καὶ παιδείαν ἀποδιδῷς; οὐχ οἷόν τε. εἰ ἄρα ταῖς γυναιξὶν ἐπὶ τὰ αὐτὰ χρησόµεθα καὶ τοῖς ἀνδράσι, τὰ αὐτὰ καὶ διδακτέον αὐτάς. ναί. µουσικὴ µὲν ἐκείνοις καὶ γυµναστικὴ ἐδόθη. ναί. καὶ ταῖς γυναιξὶν ἄρα τούτω τὼ τέχνα καὶ τὰ περὶ τὸν πόλεµον ἀποδοτέον τε καὶ χρηστέον κατὰ ταὐτά.”

9.3.5. ἐν τούτοις καθόλου προειπὼν ὁ Πλάτων ὅτι τῶν αὐτῶν ἁπάντων ἐστὶ µεταδοτέον τῷ θήλει γένει, µετὰ ταῦτα καὶ περὶ γυµνασίων ὅσα γυµνοὶ γυµναζόµεθα, καὶ περὶ τῆς ἐπὶ τῶν ἵππων ὀχήσεως ὅσα τε πολέµων ἕνεκα διδάσκεται καὶ ἀσκεῖται, µετέχειν ἀξιοῖ καὶ τὰς γυναῖκας, ἐπ’ αὐτῶν δ’ ἀντιλαβόµενος τοῦ λόγου τάδε φησί·

9.3.6. “βούλει οὖν, ἦν δ’ ἐγώ, ἡµεῖς πρὸς ἡµᾶς αὐτοὺς ὑπὲρ τῶν ἄλλων ἀµφισβητήσωµεν, ἵνα µὴ ἔρηµα τὰ τοῦ ἑτέρου λόγου πολιορκῆται;

9.3.7. —οὐδέν, ἔφη, κωλύει.— λέγοµεν δὴ ὑπὲρ αὐτῶν ὅτι ὦ Σώκρατές τε καὶ Γλαύκων, οὐδὲν δεῖ ὑµῖν ἄλλους ἀµφισβητεῖν· αὐτοὶ γὰρ ἐν ἀρχῇ τῆς κατοικίσεως ἣν ᾠκίζετε πόλιν, ὡµολογεῖτε δεῖν κατὰ φύσιν ἕκαστον ἕνα ἓν τὸ αὑτοῦ πράττειν. —ὡµολογήσαµεν, οἶµαι· πῶς γὰρ οὔ;— ἔστιν οὖν ὅπως οὐ πάµπολυ διαφέρει γυνὴ ἀνδρὸς τὴν φύσιν; —πῶς οὐ διαφέρει;— οὐκοῦν ἄλλο καὶ ἔργον ἑκατέρῳ προσήκει προστάττειν τὸ κατὰ τὴν ἑαυτοῦ φύσιν;

9.3.8. —τί µήν;— πῶς οὖν οὐχ ἁµαρτάνετε νυνὶ καὶ τἀναντία ὑµῖν αὐτοῖς λέγετε φάσκοντες αὖ τοὺς ἄνδρας καὶ τὰς γυναῖκας δεῖν τὰ αὐτὰ πράττειν πλεῖστον κεχωρισµένην φύσιν ἔχοντας; ἕξεις τι, ὦ θαυµάσιε, πρὸς ταῦτ’ ἀπολογεῖσθαι;”

9.3.9. <ἐπὶ> τούτοις εἰπών τινα περὶ τῆς ἀντιλογικῆς δυνάµεως ἐφεξῆς γράφει τὴν λύσιν τῆς ἀντιλογίας ὧδέ πως·

9.3.10. “κινδυνεύοµεν οὖν ἄκοντες ἀντιλογίας ἅπτεσθαι. πῶς; τὸ <µὴ> τὴν αὐτὴν φύσιν ὅτι οὐ τῶν αὐτῶν δεῖ ἐπιτηδευµάτων τυγχάνειν πάνυ ἀνδρείως τε καὶ ἐριστικῶς κατὰ τὸ ὄνοµα διώκοµεν, ἐπεσκεψάµεθα δὲ οὐδ’ ὁπηοῦν τί εἶδος τὸ τῆς ἑτέρας τε καὶ τῆς αὐτῆς φύσεως καὶ πρὸς τί τεῖνον ὡριζόµεθα τότε, ὅτε τὰ ἐπιτηδεύµατα ἄλλῃ φύσει ἄλλα, τῇ δὲ αὐτῇ τὰ αὐτὰ ἀπεδίδοµεν. —οὐ γὰρ οὖν, ἔφη, ἐπεσκεψάµεθα.

9.3.11. —τοιγάρτοι, εἶπον, ἔξεστιν ἡµῖν ὡς ἔοικεν ἀνερωτᾶν ἡµᾶς αὐτοὺς εἰ ἡ αὐτὴ φύσις φαλακρῶν καὶ κοµητῶν καὶ οὐχ ἡ ἐναντία, καὶ ἐπειδὰν ὁµολογῶµεν ἐναντίαν εἶναι, ἐὰν φαλακροὶ σκυτο<το>µῶσι, µὴ ἐᾶν κοµήτας, ἐὰν δ’ αὖ κοµῆται, µὴ τοὺς ἑτέρους.— γελοῖον µέντ’ ἂν εἴη, ἔφη.

9.3.12. —ἆρα κατ’ ἄλλο τι, εἶπον ἐγώ, γελοῖον ἢ ὅτι τότε οὐ πάντως τὴν αὐτὴν καὶ τὴν ἑτέραν φύσιν ἐτιθέµεθα, ἀλλ’ ἐκεῖνο τὸ εἶδος τῆς ἀλλοιώσεώς τε καὶ ὁµοιώσεως µόνον [ὂν] ἐφυλάττοµεν τὸ πρὸς αὐτὰ τεῖνον τὰ ἐπιτηδεύµατα; οἷον ἰατρικὸν µὲν καὶ ἰατρικὴν τὴν ψυχὴν ὄντα τὴν αὐτὴν φύσιν ἔχειν ἐλέγοµεν· ἢ οὐκ οἴει; ἔγωγε. ἰατρικὸν δέ γε καὶ τεκτονικὸν ἄλλην;— πάντως που.