Таптыыбын… Шёпот сердца…

Биир киээ сыал-сорук оостон «саа» аймахтарыгар тиийдэ. Бэрт эрэйинэн дьиэлэрин булла. нрн массыынанан сылдьыбыта да, саатар, суолун-ииин быа-таы умнан кэбиспит. Биэс этээстээх таас дьиээ кэлбитэ утары тимир домофон тоуйдук крстэ. Онуоха эбии квартиратын нмэрин чопчу билбэт. Хайдах киирэрин мунаара сатыы турдаына, хата, ыт оотун уун быанан сиэтэ сылдьар кыра саастаах нуучча кыыа тахсан биэрдэ. Тгэнинэн туанан, Маришка иирдьэ сылыпыс гынна. Сэрэнэн ктэнэн с этээскэ таыста уонна хаас ттгэр баар аан звоногун баттаата. Квартиратын 33-с нмэрдээин дьэ йдн крд. Хаста да баттаабытын кэннэ тимир клс хачыгырайа тээт, дьэ аылынна. Кыырыктыйбыт баттахтаах, сонос эрээри билигин да т сэбэрэтин стэрэ илик саастаах эмээхсин иирдьэттэн сыапка олуйуллубут аан н кылайан крн баран, дьиктиргээбиттии Маришканы р одууласта.

– т киээнэн… Мин бу Маришкабын ээ, Марина Ивановабын. Мария Ивановна баар дуо? – диэн дьиэлээх эмээхсинтэн толло соус ыйыталаста.

Онуоха анарааыта били маа бэйэлээх сымнаас сирэйэ таастыйан хаалла. Маришканы, уруккуттан билэр кыр стн соуйа крбт курдук харахтара уоттанан, тр-батары крн, баыттан атаар тиийэ кыастаста.

– Кимиэхэ т, кимиэхэ мк… Сытыган дэн, сирээс, ообутун ситэри сиэбэккэ гынан баран, аны бгн кинини бтнн ыйыста кэлли дуо?! – диэн кэиэирэ барбыт куолаынан бнээн, иннэ-кэннэ биллибэт кырыыс-сата тылларын кутан киирэн барда.

Маришка бт бэрдэрдэ. Куолайын туох эрэ бл анньан кэбистэ. Ону кытта икки иэдэинэн хараын уута србтн билбэккэ да хаалла. йгэр араас санаалар киирдилэр. Кини иннигэр хайалара турарын кыыс тута сэрэйдэ.

– Кимим баар диэин эн манна кэлэн, сс дьон ыйыталаа тураын?! Эмиэ ийээр дылы илэ сиэхсит эбиккин. Биир ообор топпоккоут аны иккиспэр сананныгыт дуо?! Тыыннааым тухары икки харахпар кстмэ! Урут дааны харалдьыкка хараарбыты, саахха трбт ылымматаым, билигин да ылыммаппын! Киэр бары! Баайылар, сиэхситтэр! Дьгэлийи! – дии-дии эмээхсин байааттанаан тахсан, икки илиитинэн охсуох курдук салгыны хайыта сууралаата.

Маришка соуччута бэрдиттэн саарар да, эппиэттээр да кыаын стэрэн, икки хараар тобус-толору уу баыылаах тахсар аан диэки ыстанна. Таырдьа тахсан, сымыаын быа ытыра-ытыра, атаастабыл уонна сэнэбил тыйыс тыынын трппт эбэтиттэн толору билэн, оптуобус тохтобулун диэки срэ турда.

Онтон ыла Маришка майгыта тосту уларыйда. Аймахтарыгар кыыйан-абаран, ийэлээх аатын сырдык ааттарыгар сгрйэн туран, туох баар кыаынан, сатабылынан рэх-билии улуу муоратыгар тбтн оройунан тсптэ. Ол быыыгар ийэтин сырдык, ыраас ыратын, аймахтарын сэнэбиллэрин, ыар атаастабылларын суурайан, ити санаата кэлин кэнчээри ыччат кэнээскилээх сарсыытын устун дьулуратык, олох тэтимин хоту устан, ханна эрэ ырыых-ыраах симэлийэн хааларга дылы…

* * *

Оо, олох, олох…. Эн дьол икки, сор икки аргыстаах, ардыгар тлээх-тахсыылаах, эридьиэстээх, эндирдээх, арыт ыллык буолан тыргыллар, арыт киэ аартык буолан арыллар, сороор эргэ тх суолун омоонугар кубулуйар дьикти-дьиибэ тутуллааххын. Кими эрэ тбтттэн имэрийэн, албан ааты уруйдуур, кэскили тстр, сд талааны, к-кдэи иэрэр, уйгулаах баайы-дуолу куду анньар, иэйиилээх тапталынан кынаттыыр ийэлии амарах, уйаас дууалааххын.

Ол эрээри трд-ууу, уруу-хаан аймаы билиммэккэ, кннээн-кнэхтээн сылдьар, мин аай дэммит, икки атахтааххын, хаан эрэ иннинэн сирэйдээх син биир эргиллэн кэлэн иэстээр, бэйэтиттэн да буолбатар, бэдэриттэн сойуолаар, кэнчээритин кэнниттэн кэтинчэ да буоларыгар наадыйбат, кими да бырастыы гыммат ураты сиэрдээх айылгылааххын…

Татьяна Находкина-Татыйаана (III миэстэ)

Таптал кыыма срйбэт

Учительскай аанын кскэ тэлэччи аан, уон биирис кылаас салайааччыта Валентина Алексеевна тыастаахтык ктэнэн киирэн кэллэ. Кыыырбытыттан сирэйэ ллэн хаалбыт, тутан турар сурунаалын остуолга кскэ бырахпытыгар, сурунаал хайа эрэ лииэ ортотунан хайа барар тыаа иилиннэ.

– Кыыырбыккытын тоо сурунаалынан тааараыт? – рэх чааын сэбиэдиссэйэ Елена Егоровна сблээбэтэин биллэрдэ.

– Алдьаммыт буоллаына абырахтаныллыа, улахан эбит, – Валентина Алексеевна кыыырбыта ааспат, тохтоло суох илиитин мускунарын быыыгар тттр-таары учительскайы биир гына тилийэ хаамар.

– Валентина Алексеевна, олор эрэ, туох лгэрдээх кыыырды? Туох буолла? – Елена Егоровна эйэ дэмнээхтик ыйытар.

– Аркадий Анатольевич, ама да ирдэбиллээх учуутал аатырбытын иин, олус нааалыыр. Бу рэх дьыла тмктэнээри турдаына, Николаев Ньургуа «иккини» туруорбут. Ньиэрбэм барыта бттэ. Уол оскуолатын бтэрдэинэ рэххэ эбэтэр аармыйаа барыа этэ буоллаа. Кини да сбн иэр дьонноох буолан эрэйи крд. Оо кыалатын йдбттр, – кылаас салайааччыта, сибилигин Аркадий Анатольевиы крс тстэинэ, аахсарга бэлэм курдук туттар-хаптар, идэтинэн бинсээгин тохтоло суох аллара тардыммахтыыр.

– Ньургун Николаев, дьиинэн, тылга чгэй. Кэпсиир дьоурдаах. Мин саныахпар, историческайга эбэтэр юридическайга киириэн сп, – Матрёна Григорьевна, история учуутала, кэпсэтиигэ кыттар.

– Спк этэин. Булкуллар, ол иин Биир кэлим эксээмээ историятын, обществоведениетын эмиэ талбыта ээ, – кылааын салайааччыта сблээн, тохтоло суох кэиниир.