Дьон кннээи тбктэн босхолонон, киэhээи аhылыктарын тото-хана аhаан, утуйуох иннинэ суунар-тараанар, тыын ылар, ааспыт кн ырытыhар, кэлэр кн былаанныыр кэмнэрэ.
Уурбут-туппут курдук дьып-дьап тупсаай ооhуулаах Баhылайаптар тиэргэннэригэр эмиэ уу чуумпу. Дьиэ кирилиэhигэр кн быhа кн уотугар сыламнаабыт куоска киэhээи л тн иhэн, иэ тотон, илиилэрин-атахтарын саланан, ыраастана олорор. Тэйиччи илин атахтарыгар тбтн кыначчы уурунан, дьиэ харабыла, Баатыр срээлдьээбиттии, ситэ кириллэ илик ууоун тиниктиэх ба±айы дуу, суох дуу диэбиттии, оой-соой кр сытар.
Хаhаайыннар, Кэтириинэлээх Бтр, утуйуох иннинэ, срк таарыйа, дьиэлэрин иннигэр баар ыскамыайкаа буолары-буолбаты кэпсэтэ олороллор. Киэhэ аайы итинник олороллорун астыналлар аай. Дэриэбинэ иhинээи сонуну трэ тэбээн, сарсыы кэ туох «тоута ктллхтээин» быhааран тириилэрин тэниттиэхтэрэ, онтон, кн мыраан кэннигэр саhыыта, «уу, бириэмэ ырааппыт, утуйа охсуох» диэн буолуо, иккиэн эйэ дэмнээхтик ороннорун булан, утуйан бырылатыахтара.
Бгн да ол гэс кэhиллибэтэ. Киэhээи астарын иэринэ тээт, били олбохторугар тахсан олордулар. Кыыстара Вера верандаа аhаабыт иhити хомуйан тилигириир-талыгырыыр. Дьгэлэрин кытта хаамса бараары ыксал б. Эбэлэрэ сыппыта ыраатта, кини эрдэ сытар, эрдэ турар гэстээх.
– Хатыай, аргыый тилигирээ эрэ! Биир да иhити ордорумаары гынна! – Кэтириис, мттбтэ буола-буола, былаатынан клhнн соттор. Киирэн эрэр кн саhаратын одуулуу олорон эригэр эргиллэр:
– Дооор, оту лэтэ улахана бттэ дии. Сарсын Вера биhиккини Балааннаах тр быраан биэрбэккин ээ? Дьэдьэннээн крлл этэ. Дьахталлар кн аайы суксуруhуу б. Дьэдьэни кыайдылар быhыылаах. Уйбаан Огдоото бээhээ туох баар дьонун хомуйан, аыйах кэм иигэр биир биэдэрэлээх киирбит диэтилэр…
– Оо, барахсаттар! Ол 3 киилэлээх оо биэдэрэтин 10-наах биэдэрэ курдук кэпсээтэхтэрэ ээ. Ол ыы-кырбас биэстээх-алталаах уу ньыдьыраан аармыйата хомуйбута диэхтээн, – Бтр мас сыыhынан тииhин быыhын анньына-анньына клэн кгрэтэр.
– Ити кэннэ кэпсээн абыран! Эйиэнэ барыта киhиттэн таhынан… Уонна кыhын барыанньа сиэн дэлбэрийэргэр атын буолуоІ!
– Сп, сп! Быраыллыа, тугу гынаргыт баарай? Таарыйа Хомустааым кртн тутан кэбиhиэм этэ, сылгы рэ була илигинэ.
– Хата, инньэ диэ.
сс тугу быhаарсабыт диэбиттии саата суох р олорбохтоотулар.
Ити кэмэ тиэргээ киирэр олбуор аана кыыкынаан аhыллара иhилиннэ. Чуумпура сыппыт Баатыр ойон тураат, рэн баргыйа-баргыйа, аан диэки ыстанна.
– Чот! Бу ыт киhини сиэри гынна?! Киэр буол!.. Бачча хойут киммитин аалла? – Кэтириинэ чарапчылана-чарапчылана аан диэки кыастаста.
Аан айаар уhун курбуу ууохтаах, ааар санныгар рсээк сгэhэрдээх эдэр уол киириэхчэ буола-буола, ыттан куттанан, аантан тутуhан турар.
– Васильевтар манна олороллор дуо? – диэн хаhыытаан ыйытта.
– Манна, манна! Киир, киир! Ити ыт ытырбат, хаhаайымсыйбыта буолар! – Бтр туран, ытын дьарыйа-дьарыйа, уолга утары барда, Кэтириис, билиэн-крн баата баппакка, сыыhа-халты ктэнэн кэнниттэн тhстэ.
– Дорооболору! – уол иhирдьэ атыллаата, Бтргэ илиитин уунна. Эр дьон кытаанахтык илии тутустулар. Уол тургутардыы Кэтириистээх Бтр хардары-таары крд уонна:
– Мин Дьулус Баhылайап диэммин, – диэтэ.
– Хайаларын оото эбити буолла? Хараым сбл крр да билимээри турабын, – диэн Кэтириис саарбахтаабыттыы унаарытта.
Уол дириник hэ тыынна уонна, аны истиэхтэрэ суоа диэбиттии, рсэн биир тыынынан кутан кэбистэ:
– Мин Пётр Игнатьевич оото бн. Миигин ийэм ааын булаар диэбитэ, ол иhин кэллим!
– Туох даа?.. – Кэтириис истибитин итээйбэккэ саа аллайда. Кэргэнин диэки саардыы крбтт чыпчылынаата, харда эрэйэрдии эргичинээтэ.
Бтр соhуйан кэтэин тарбанна, кэлиэх-барыах сирин билбэтэхтии, биир сиргэ тэпсэнээтэ, тоо эрэ нэлэккэйдэммит ырбаахытын кичэллээхтик эттэн аллаарааа диэки тимэхтэнэн кэбистэ, тылыттан матта…
Тh р маннык даллаhан туруохтара эбитэ буолла, верандаттан Вера кыыс р умайыктаммыт саата табыгаhа суох чуумпуну аймаата:
– Маама, тоо тураыт?! Крыловтар козалара хаппыыстаны сиэн эрэр!
Саата суох, кылгас кэм иигэр биир сиргэ дйн турбут дьон, чи хамаанданы истибиттии, аны оуруот диэки ыстаннылар.
Эдэр-эдэр курдук, Дьулус уол кр рднэн ктн, коза аттыгар биирдэ баар буола тстэ. Тугу гыныан билбэккэ, козаны икки аыы муоhуттан харбаан аан диэки соооччу буолла. Коза соhуйан, бээиниии тhээт, хара кнэн уолу муоhунан силэйэн олордьу анньан кэбистэ. Тилэх баттаhа срэн кэлбит Кэтириистээх Бтр ый-хай бтн тэрэн, оуруоттан козаларын рэн таhаардылар.
Дьукку астарбыт илиитин имэринэ-имэринэ, Дьулус туран кэллэ, эргим-ургум крд.
Хаhан Бтр бтэйи блр диэри Кэтириис уол аттыгар кэллэ:
– Уу, сатана стэ сорбутун сордоон да эрэр. Хата улаханнык тыыппатах быhыылаах. Хайыа, эн илиигин быhа тст дуо? Ыл, крдр эрэ. Маннык гыннаххына ыалдьар да? Суох да? Тостуу суох быhыылаах. Чэ, хата, халымыр соус эбит. Барыах, сууйан баран дьуоттаан кэбиhиэхпит.
Ийэтэ билбэт уолун батыhыннаран киирбититтэн Вера соhуйан тэрбэччи крд.
– Вера, аптечканы булан аал уонна чэйдэ тарт.
– а, билигин эрэ аhаан бттбт буолбат дуо? – дьгэлэригэр ойоору турар Вера ааар тпплэтин кэтэн булумахтанарын быыhыгар соґуйан саІа аллайда.