Universala Metodo

o Vestizita segun germana modo.

o Turnar su ad omna lateri.

o Konsolar per la vorti.

o Falar sur la vizajo.

o Prizentar la manuo por la decenso ek la charo.

o Reprezento por la honoro dil imperiestro.

o Drinkar por la saneso dil fianco.

o Eventi remarkinda segun ta tempo.

o Nivas per granda floki.

F 13. (Adjuntajo) – Kompozita konjunciono

2. Per adverbi:

jus kande, precize kande, omnafoye kande, quik kande, ma kande, tamen kande, nur

se (se nur), quale se, e mem se, tam [bela] kam se, ecepte ke, kondicione se, konsidere

(konsiderante) ke, quante ke, supoze (supozite) ke, tale ke, tante ke, time ke, tam [ofte]

kam, ja pro ke, nur pro ke.

Exempli:

1. Jus kande me livis ke nia vicino, la merceristo, akre disputis pri politiko. Ka vu

ne savas ke to eventas omnafoye kande il drinkas plu granda quanto de biero

kam il povas suportar? Cetere nia kameradi provokas intence tala disputo quik

kande li perceptas ke la merceristo esas poke ebria. Lor nia generale flegmoza

vicino zeloze diskutas quale se il esus kandidato por la parlamento.

2. Konsiderante (konsidere) ke tala doto plu multe valoras kam kelka mili de franki,

il ne hezitos spozinigar el supozite (supoze) ke elua tutelanto permisas to; nam

el esas nur duadekyara.

3. Segun quante esos posibla, e grava eventi ne impedos me, me departos saturdie

72

vespere ja pro ke me efektive esas gaya povar nun fine facar la voyajo, ja de

longe dezirata.

1.

4. Tam longe kam ita imperiestro regnas, revoluciono ne esos timebla precipue

pro ke omna partii multe amas e honorizas ilu. Ma kande il fine esos mortinta,

revoluciono esos evitebla nur kondicione ke ilua sucedanto facos sat grava

koncesi a la diversa partii.

5. Lastafoye on vidis sur la vitri dil paviliono sur la regoplaco glacioflori tam belega

kam se eminenta artisto esus designinta li.

6. Time ke il esos punisata la lernanto ne iris adheme. (La lernanto ne iris adheme

pro ke il timis ke il esos punisata.)

7. Casomere grelis multe ed ofte en granda peci tale ke preske la tota semajo

perisigesis. E mem se kelko itere prosperis, ito perisis pro la longe duranta

varmegeso e sikeso.

G 30. -atra – montras simileso.

Radiko

a. Substantivo:

arboratra, azuratra, barbaratra, fablatra, fairatra, featra, feltatra, fuligatra, gasatra,

gluatra, kaosatra, kartilagatra, kazeatra, kimeratra, kolosatra, konatra, konkatra,

kotonatra, kropatra, laktatra, lanatra, lanugatra, marmoratra, marshatra, membranatra,

metalatra, miraklatra, misteriatra, monstratra, nubatra, oleatra, paplatra, pastatra,

pechatra, prismatra, problematra, prozatra, pulvatra, rondatra, rozatra, satinatra,

satiratra, sferatra, silicatra, silkatra, simbolatra, simiatra, sistematra, skematra,

skistatra, sklavatra, someratra, spiralatra, sponjatra, substancatra, torentatra, ulceratra,

utopiatra, vitratra.

b. Adjektivo:

ajilatra, akratra, akutatra, basatra, bitratra, bluatra, bonatra, brunatra, cheratra,

diafanatra, dikatra, dinatra, dolcatra, drolatra, facilatra, flavatra, fidelatra, fruatra,

glatatra, grasatra, humidatra, kalvatra, larjatra, lautatra, liberatra, malatra, mezatra,

molatra, netatra, novatra, oldatra, plenatra, redatra, rektatra, sikatra, solenatra,

stretatra, tristatra, varmatra, verdatra, yunatra

G 31. -ismo – montras skolo, sistemo, partio.

Por montrar adheranti di tal ideo, on uzas la sufixo -isto, ecepte se la radiko ipsa havas ja ta

senco (p.e. katolika).

Radiko

a. Substantivo:

alkoholismo, anarkismo, banditismo, barbarismo, bramanismo, deismo, dualismo,

empirikismo, fetishismo, framasonismo, galvanismo, kalvinismo, kapitalismo,

luterismo, mohamedismo, mesialismo, monarkismo, optimismo, papismo, patronismo,

pragmatismo, protestantismo, prozelitismo, puritanismo, radikalismo, simbolismo,

skolastikismo, spiritismo.

b. Adjektivo:

absolutismo, feminismo, humanismo, katolikismo, klerikismo, komunismo,

kosmopolitismo, liberalismo, mistikismo, mutualismo, okultismo, partikularismo,

patriotismo, probablismo, realismo, romantikismo, skeptikismo, stoikismo, utilismo.

c. Verbo:

determinismo, manjismo, vejetarismo.

G 32. -uyo – montras kontenanto, kontenilo, buxo o simila kozo en qua, ul objekto kustumale

esas o jacas.

73

Radiko

a. Substantivo:

abeluyo, axuyo, bonbonuyo, fairuyo, flechuyo, floruyo, inkuyo, juveluyo, kartochuyo,

kayeruyo, kremuyo, mustarduyo, ovuyo, paperuyo, saluyo, saucuyo, sigaruyo,

sigaretuyo, sukruyo, tabakuyo, teuyo.

b. Verbo:

balnuyo, manjuyo, petrisuyo, pistuyo.

G 33. -iero – montras:

1. Objekto qua portas o tenas la kozo expresita per la radiko, do objekto en qua esas parte

insertata o enpulsata.

Radiko nur substantivo:

kandeliero, plumiero, sigariero, sigaretiero.