Дзеці Аліндаркі

“Магу вас запэўніць, што не”, – адрэзаў я і хацеў зачыніць дзьверы.

“Плача, я ж чую”, – чалавек у майтках ухапіўся за ручку і не адпускаў. – “Ужо гадзіну раве. Што ў вас тут такое? Ты навошта дзіця трэціруеш, падла?”

“А вы хто?” – спытаў я як мага больш спакойна.

“Я ж кажу, я ваш сусед зьверху”, – адказаў чалавек у майтках ужо спакайней і зноў усьміхнуўся. Ён быў вышэйшы за мяне на дзьве галавы і шырокі ў плячах, як кіёск.

Ён гаварыў са мной, а сам гэтым часам разглядваў тое, што дазвалялі адчыненыя дзьверы. А дазвалялі яны шмат. Акурат тое, што трэба, што дапамагае зрабіць высновы. Пустыя бутэлькі, што стаялі проста перад люстэркам, як кеглі – зьбіраўся заўтра здаць. Гара нямытага посуду на кухонным стале – паленаваўся мыць, адклаў на заўтра. Недапалкі ў місе з-пад недаедзенага супу. І дзіцёнак, які вызіраў з пакоя і не міргаючы разглядваў госьця, выставіўшы наперад распухлую шчаку. Сказала мне, што ўпала.

“Ты дакладна ня плакала?” – ён схіліўся над ёй і зноў пасьміхнуўся, але ўжо лісьліва. Ён думаў, па-бацькоўску. Як законна прызначаны апякун. А вочы забегалі па кватэры, па руках Сіа, па шыі, па тым кавалку яе сьвету, які быў у Сіа за сьпінай: цацкі, ложак, лямпа, кніжкі – якія яна не чытала, але якія я мусіў мець у доме згодна зь іхнымі законамі аб мовах – і вядома, у пакоі панаваў суцэльны бардак.

“Яна не гаворыць”, – сказаў я, спадзеючыся, што гэта падзейнічае і ён нарэшце зваліць.

“А, дык гэта ты і ёсьць..?” – ён выпрастаўся і падаў мне руку, якую я нехаця паціснуў. – “Бацька той нямой малой?... Мне расказвалі. Ня вельмі вас тут любяць, у гэтым пад’езьдзе… І даўно гэта ў яе?”

Я паціснуў плячыма. Што я мог адказаць?

“Ты сабе нават не ўяўляеш, як даўно”.

“А я новы сусед”, – ён падцягнуў майткі. – “Буду жыць зьверху. Цябе як завуць? А яе?..”

“Сіа. Гэта эгіпэцкае імя”, – дадаў я пасьпешліва.

“А я ведаю. Як для коткі. У мяне такі сфінск жыве. У іх усіх эгіпэцкія імёны”.

Ён так і сказаў: Сфінск. Як Мінск або Пінск.

“Прыйдзеш гуляцца з коцікам?” – ён зноў нахіліўся да яе, быццам яна была сьляпая або глухая. Сіа ўсё так жа глядзела на яго, не міргаючы.

“Хто ж тады ў вас тут роў?” – у ягоны голас вярнулася падазронасьць.

“Ня ведаю”, – паціснуў я плячыма. – “Хаця здагадваюся. Можа, Шнітке?”

Я падняў з падлогі пусты футарал ад дыска. – “Гэта даволі сумная музыка. Табе, відаць, падалося. Гэта быў Шнітке. Музыка. Фэрштэйн?”

Ён зрабіў выгляд, што паверыў.

“Шнітка дык шнітка. Бывае. Як мая бабка казала…”

І тут ён прамовіў яе – прымаўку. Нашую прымаўку. Цяжка пазнавальная, да немажлівасьці скажоная ягоным грубым, чужым вымаўленьнем – калі б ня мой абсалютны слых, дык нізавошта б не здагадаўся, але гэта была яна.

“Вось так яна, бабка, і казала. Але ўсё гэта даўно вымерла. Час ня той, усё аб’ядноўваецца. Адна краіна, адзін Язык. А што ня хоча яднацца, або ня хоча мець адзін Язык – вымірае. Скажы, Сія? Цябе Сісяй у школе ня дражняць? Разумее ж, па вачох бачу, але сказаць нічога ня можа, як сабака. Нічога, загаворыш і ты. Калі на нас націснуць, мы ўсе загаворым, такая ў нашага народу натура. Ты ў бэйсбол гуляеш? Шкада. Гэта ж наша гульня, спрадвечная. Тая самая лапта! Маглі б згуляць неяк. Ну, ладна, пайду. А ты ня шніткай тут больш, добра?”

Ён усьміхнуўся, схапіў Сіа за шчаку і патрэс, памацаў, быццам хацеў праверыць якасьць матэрыялу, зь якога яна зробленая, а потым пругка пабег па сходах наверх. Я зачыніў дзьверы, узяў Сіа за руку і адвёў у яе пакой. Мы селі так, як любілі – яна на канапе, я каля яе ног, вочы ў вочы. Двое зачараваных у краіне цмокаў і замкаў.

“Ён цябе ня надта напалохаў?”

“Не”, – сказала Сіа і адвярнулася. – “Але чаму ён прыходзіў? Ён падумаў, што я плачу? Я правільна зразумела яго Язык?”

“Так. Але абяцаю, ён больш ня прыйдзе”.

“Але чаму ён так падумаў?” – прашаптала яна, зноў вяртаючыся ў мае вочы, зноў трапляючы ў іх, як пылінка, якую можна толькі выплакаць.

“Бо ён глухі. Глухі і нямы. Я ж табе кажу, абяцаю, ён больш ня прыйдзе”.

“А што такое “ня шніткай?”

“Нам з табой не абавязкова гэта ведаць”, – сказаў я. – “Нам важна не забываць, што… Чаму я вучыў цябе, што нам трэба памятаць?

“Я не забыла, але…”

“У нас ёсьць маленькая таямніца. У цябе і ў мяне ёсьць адна таямніца. Адна на дваіх. Не забывай пра гэта”, – я пагладзіў яе па плячы.

Яна кіўнула, паглядзеўшы на свае кнігі – ня тыя кнігі, якія для маскіроўкі, а сапраўдныя. Нашыя любімыя.

“Я прыдумала, хто я. Я Лёся. Лёсік – гэта калі хлопчык. А дзяўчынка – Лёся”.

І тут яна заплакала – і мне нічога не заставалася, як называць яе так, як яна хацела. Прынамсі, дома.

4. ПАЙДУ, ПАШУКАЮ НЕШТА ВОСТРАЕ

“Пайду, пашукаю нешта вострае”, – сказаў ёй Лёччык і зьнік за дрэвамі. У ягонай руцэ быў доўгі кій, і Лёччык быў апантаны ідэяй зрабіць яго вострым, як дзіда – каб ня толькі абапірацца падчас хадзьбы, але і кідаць па мішэнях.