Дзеці Аліндаркі

Сьнедалі таропка, як заўсёды. Грымела музыка, мы заўжды гучна ўключаем музыку, калі хочам пагаварыць, музыку бяз словаў – і тут яна прызналася мне, што хацела б, каб яе звалі зусім, зусім іначай. Яна гаварыла з поўным ротам, гаварыла, плакала і жавала, бо і не прызнацца не магла, і страшна было, а калі пражоўваеш словы, то і адказнасьць за іх нібыта ўжо меншая. Толькі дзеці гэтак умеюць. Так і не сказала, якое з імёнаў падаецца ёй прыгожым. Але я бацька, я ведаю і безь яе, мне паложана. Ведама ж, яна хацела б, каб яе звалі… Ну, напрыклад, Ярына. Ці Карына. Ці Аксана. Красанна. Сьняжана. Крака-срака-жана. Язык зламаць можна. Вымаўляючы іх, як ніколі выразна адчуваеш, што яны – ня нашы, адчуваеш, як супраціўляецца ім артыкуляцыйны апарат, які ў нас генэтычна не наладжаны на аднаўленьне такіх грубых нотаў. Не прыстасаваны да вымаўленьня ўсіх гэтых неймаверных, чужацкіх, пошлых – не, не імёнаў: мянушак, прыдатных хіба для таго, каб клікаць сабакаў. Мяне ажно перасмыкае, калі я ўяўляю сабе, што яна, мая дзяўчынка, мая сіямская Сіа з цудоўным папірусам у тонкіх руках, магла б бегчы да мяне па вуліцы гэткай карынай на камбікорме, гэткай сьняжанай з адкрытай усім вятрам шыяй, гэткай аксанаю ў аксаміце. Не бываць гэтаму. Я сказаў.

Я, бацька.

Я памятаю, як я даў ёй імя. Гэта было прынцыповае пытаньне, каб яно трапіла ў пашпарт менавіта ў такім выглядзе. Тады нам з табой здавалася, што толькі такім чынам, нікога не баючыся, яна, Сіа, зможа данесьці свой папірус – з гонарам, не хаваючыся ні ад кога. Цяпер я быў бы больш асьцярожны. Але тады я прыехаў, поўны рашучасьці і нейкай надта ўжо здаровай злосьці, апрануты як на вясельле. На вясельле маёй Сіа – у нейкім сэнсе гэта і праўда былі яе першыя заручыны са сьветам. Каб мяне выслухалі і ня выпхалі ў каршэнь, я мусіў выглядаць рэспэктабэльна. Я нават вычысьціў зубы, нібы зьбіраўся да дантыста. Я завязаў гальштук. Я вышчыпаў валасы ў носе. Малады бацька, дастаўнік гарматнага мяса і сьвежых яйцаклетак да двара яго вялікасьці.

Тут усё было прадумана. Дом рэгістрацыі грамадзянскага стану быў падобны адначасова на перакуленую ванначку для немаўлятаў, вясельны торт і магільны ўзгорак. Менавіта сюды давала свае справаздачы сьмерць, але толькі тая, што прыпісаная да нашага раёну. Менавіта тут прымала роды ўсемагутная папяровая акушэрка – але толькі ў тых, хто з нашага раёну. У іншых былі свае парафіі.

Я прыехаў перад самым закрыцьцём. Тут нядаўна зрабілі рамонт, бязьлюдныя калідоры наводзілі на думкі пра падзеньне нараджальнасьці і зьніжэньне фэртыльнасьці, пахла тынкам і глыбокім тылам. Я адчыніў дзьверы – яна сядзела пад гербам, як пад горбам. Зьбіралася сыходзіць, чысьціла пер’е.

“Сіма?” – перапытала яна абыякава. – “Сіта? Серафіма?”

Сіа, мая ты жэншчына.

“Вы недачулі. Сі-а”.

Яна ўздыхнула, высунула шуфляду і дастала Кнігу.

“Паслухайце, мужчына. Вось якія імёны ёсьць на сэ. Сара, Сьвятлана, Сафія. Сьняжана. Станіслава. Стэла. Сюзана. Серафіма. Ёсьць яшчэ такое прыгожае славянскае імя Стаглава. Як бачыце, імя Сыя…”

“Сіа”.

“…імя Сія ў сьпісе няма”.

“Але існуюць іншыя сьпісы. І ў маёй дачкі адна галава”.

“Дзе вы яго ўзялі?”

Я мог бы зачытаць вам нешта з Кнігі мёртвых. Пагатоў гэта па вашай спэцыяльнасьці, Крака-срака-жана Анатолеўна. Вы ж таксама пішаце гэтую кнігу. Але гэтага я не сказаў, вядома. Прамаўчаў.

“Навыдумляюць імёнаў…” – сказала яна журботна. – “А дзецям потым усё жыцьцё му-у-учыцца”.

“Ну чаму адразу му-у-учыцца…” – я паглядзеў на яе як мага больш ласкава.

“Гэта ж да самай сьмерці!” – і яна, дзеля пераканаўчасьці, закаціла вочы.

“Ёй месяца яшчэ няма. Якой сьмерці?”

“Уявіце сабе!” – яна схавала кнігу ў стол і грукнула шуфлядай. –“Часам людзі паміраюць, у тым ліку ў нашым раёне”.

“Людзі зусім як мовы, але моваў чамусьці больш шкада”, – прамармытаў я. – “Паслухайце, я ж не зьбіраюся называць яе ні Акакіяй, ні Хрэнінай. І даваць ёй імя “Адольф Гітлер” таксама не ў маіх плянах. Ці там, ня ведаю: 765Kh6422MND”.

“Бываюць і такія выпадкі…” – пагадзілася яна задуменна. – “Але ня ў нашым раёне. У нашым раёне, калі хочаце ведаць, самае папулярнае імя… Зараз я пагляджу, вось дзеля інтарэсу. Вось: Марыя, Стэла, Аляксандар, Зульфія. Ёсьць яшчэ бацькі, якія цікавяцца гісторыяй. Для іх мы часам робім выключэньні. Малюта, Мэсаліна… Але ў нашым раёне, як я ўжо сказала: Марыя, Стэла, Зямфіра, Аляксандар і Зульфія. У хлопчыкаў – Аляксандар, у дзяўчынак – Зульфія”.

“Іхтыяндар і Гюльчатай”, – скрывіўся я. – “Паслухайце, Сіа – гэта проста. Амаль як Марыя. Або Пія”.

“Якога Пія? Што за ідэалягічныя дывэрсіі?” – спахмурнела гэтая багіня рэгістрацый. – “Паслухайце, гэта ж не гульня. І вабшчэ празь пяць хвілін я зачыняю кабінэт”.

“Вось менавіта таму…” – заныў я.

“Калі б вы былі дзяўчынкай і вас назвалі Сыя…” – яна зноў закаціла вочы.

“Сіа”.

“Добра, Сіа. Як бы вы пачуваліся з такім імем?”

“Ганарыўся б”, – сказаў я.

“Вас бы дражнілі!” – закрычала гэта гербавая пячатка ў жаночым абліччы. Але я не адставаў:

“Цікава, якім чынам?”