Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы

— Ci (ты), stultulo (глупец: stulta – глупый), kial ci batis tiun ĉi pian homon (почему ты ударил этого благочестивого человека), kiu ja pekis nenion kontraŭ ci (который ведь не согрешил ничего против тебя = который ни в чём не виноват перед тобой)? Respondu (отвечай)! — tiel la sultano severmiene (так султан с суровым видом: severa – суровый) vokis lin por konfeso kaj senkulpigo (призвал его к признанию: «для признания» и оправданию: kulpo – вина, senkulpa – невинный, невиновный).

— Granda estas Allah kaj Lia profeto Mahomedo (велик Аллах и Его пророк Магомет)! — nia kamparano respondis (наш крестьянин ответил) profunde kliniĝante antaŭ la suvereno (глубоко склоняясь перед правителем: klini – склонять, наклонять).

Je tiu grava religia laŭdo la sultano leviĝis (при этой важной религиозной хвале султан поднялся: laŭdi – хвалить, levi – поднимать), ankaŭ la korteganoj (также придворные = придворные сделали то же самое), poste ili residiĝis (потом они снова сели: sidi – сидеть). La kolero de la sultano iom mildiĝis (гнев султана немного смягчился: milda – мягкий) kaj li denove (и он снова: nova – новый), malpli severtone alparolis la kamparanon (менее суровым тоном обратился к крестьянину: pli – более, больше, tono – тон).

— Ci, stultulo, kial ci batis

tiun ĉi pian homon, kiu ja pekis nenion kontraŭ ci? Respondu! — tiel la sultano severmiene vokis lin por konfeso kaj

senkulpigo.

— Granda estas Allah kaj Lia profeto Mahomedo! — nia kamparano respondis profunde kliniĝante antaŭ la suvereno.

Je tiu grava religia laŭdo la sultano leviĝis, ankaŭ la korteganoj, poste ili residiĝis. La kolero de la sultano iom mildiĝis

kaj li denove, malpli severtone alparolis la kamparanon.

— Nu, bone (ну хорошо, ладно), mi vidas (я вижу), ke ci ne estas ĝisfunde fripono (что ты не закоренелый: «до дна, основательно» мошенник: fundo – дно). Respondu do (отвечай же), kial ci bastonumadis tiun derviŝon (почему ты колотил этого дервиша), kiu ja nenion malbonan faris al ci (который ведь ничего плохого не сделал тебе: bona – хороший, добрый)?

— Granda estas Allah kaj Lia profeto Mahomedo! — la kamparano piatone respondis (крестьянин благоговейным тоном ответил) levante la okulojn al la alta ĉielo (поднимая глаза к высокому небу).

La sultano kaj korteganoj (султан и придворные) — kion fari (что делать)? — denove leviĝis (снова поднялись), poste residiĝis (потом снова сели). Jes (да), ĉar estas religia regulo tiel fari (потому что есть религиозное правило так делать), tamen la sultano malpacienciĝis (однако султан потерял терпение: «сделался нетерпеливым»: pacienco – терпение), iom akre avertis nian kamparanon (немного резко предупредил нашего крестьянина: akra – острый; резкий):

— Nu, bone, mi vidas, ke ci ne estas ĝisfunde fripono. Respondu do, kial ci bastonumadis tiun derviŝon, kiu ja nenion malbonan faris al ci?

— Granda estas Allah kaj Lia profeto Mahomedo! — la kamparano piatone respondis levante la okulojn al la alta ĉielo.

La sultano kaj korteganoj — kion fari? — denove leviĝis, poste residiĝis.

Jes, ĉar estas religia regulo tiel fari, tamen la sultano malpacienciĝis, iom akre avertis nian kamparanon:

— Bone (ладно), bone, stultulo (глупец), sed tamen fine respondu (но всё же наконец ответь: fino – конец), kial ci traktis tiel kruele (почему ты обошёлся так жестоко: trakti – вести переговоры; обходиться, обращаться) per cia bastono tiun ĉi pian derviŝon (твоей палкой с этим благочестивым дервишем)?

— Granda estas Allah kaj Lia (велик Аллах и Его)... — komencis trankvile nia kamparano (начал спокойно наш крестьянин), sed kiam la sultano (но когда султан), la korteganoj leviĝis (придворные поднялись), poste residiĝis, li ne povis eĉ fini la frazon (он не смог даже закончить фразу).

La sultano, kun violkolora vizaĝo pro kolero (с фиолетовым: «цвета фиалки» лицом от злости: violo – фиалка), kriegis al li (закричал ему):