Sunday, July 7th, 2013

La Biblioteko di Babel

La Biblioteko di Babel

da Jorge Luis Borges

Per ica arto vu povas kontemplar la vario dil 23 literi…

The Anatomy of Melancholy

,

parto 2, sekt. II, mem. IV

L’universo (quon altri nomizas la Biblioteko) es kompozita ek nedefinita e forsan infinita nombro de hexagonal galerii, kun enorma aero-shakti inter li, cirkondata da tre basa fenceti. De irga hexagono on povas vidar, senfine, la supra ed infra etaji. La distributo dil galerii es nevarianta. Duadek tabuli, kin longa tabuli po bordo, kovras omna bordi ecepte du; lia alteso, la disto de etajo a plafono, apene ecesas ta di ordinara biblioteko. Un ek la libera bordi duktas a streta halo quo duktas ad altra galerio, identa kun l’unesma ed omna ceteri. Sinistre e dextre del halo esas du tre mikra kabineti. En l’unesma, on povas dormar stacante; en l’altra, satisfacar sua fekal necesaji. Anke tra hike pasas spiral eskalero, quo decensas tilabisme ed acensas adsupre til forega disti. En la halo esas spegulo quo fidele kopias omna aspekti. Homi generale inferas per ica spegulo ke la Biblioteko ne es infinita (se ol vere esus, pro quo ca iluzionala kopio?): me preferas revar ke olua polisita surfaci reprezentas e promisas lo infinita… Lumo es provizata da sferatra frukti quin on nomizas lampi. Esas du, transverse lokizita en singla hexagono. La lumo quan li emisas es nesuficanta, necesanta.

Quale omna homi dil Biblioteko, me voyajis dum mea yuneso; me vagis serchante libro, forsan la katalogo di katalogi; nun ke mea okuli apene povas deschifrar mea skribaji, me preparas mortor nur kelka milii fore del hexagono en qua me naskis. Pos mea morto, esos nula manko di pia manui por jetar me super la fenceto; mea tombo esos la senfunda aero; mea korpo sinkos senfine e dekados e dissolvos en la vento produktita dal falo, quo es infinita. Me dicas ke la Biblioteko es senfina. L’idealisti argumentas ke la hexagonal chambri es necesa formo di absoluta spaco o, adminime, di nia intuico di spaco. Li rezonas ke triangulal o pentagonal chambro es nekonceptebla (La mistiki klamas ke lia extazo revelas a li cirklala chambro kontenanta granda cirklala libro, di qua la spino es kontinua e qua sequas la kompleta cirklo dil muri; ma lia atesto es suspektenda; lia vorti, obskura. Ica ciklala libro es Deo.) Suficez nun ke me repetas la klasika dicajo: La Biblioteko es sfero di qua l’exakta centro es irga ek sua hexagoni e di qua la periferio es neacesebla.

Esas kin tabuli po singla muro dil hexagono; singla tabulo kontenas triadek-e-kin libri di uniforma formato; singla libro havas quaracent-e-dek pagini; singla pagino havas quaradek linei, singla lineo havas okadek literi nigra-kolora. Esas anke literi sur la spino di singla libro; ica literi ne indikas o auguras quon la pagini dicos. Me savas ke ca nekohero olim semblis misterioza. Ante rezumar la solvo (di qua la deskovro, malgre lua tragediala projekti, es forsan la precipua fakto en historio) me volas rimemorar kelka axiomi.

Unesme: la Biblioteko existas ab aeterno. Ica vereso, di quo la nemediata korolario es la futura eterneso di la mondo, ne povas esar dubitata da irga racionoza mento. Homo, la neperfekta bibliotekisto, povas esar la produkturo di hazardo o di malevolanta demiurgi; l’universo, kun sua eleganta dotajo di tabuli, di enigmala tomi, di neexhaustebla eskaleri por la voyajero e latrini por la sidanta bibliotekisto, povas esar nur la verko da deo. Por perceptar la disto inter lo deala e lo homala, suficas komparar ica kruda vacilanta simboli quin mea faliiva manuo skribachas sur la kovrilo di libro, kun l’organala literi interne: puntala, delikata, perfekte nigra, neimiteble simetra.