La Biblioteko di Babel

Lore on anke esperis ke klarigo dil bazala misterii dil homaro – l’origino dil Biblioteko e di tempo – forsan trovesos. Esas versimila ke ca grava misterii es explikebla per vorti: se la linguo di filozofi ne suficas, la multaforma Biblioteko produktabos la senprecedenta linguo bezonata, kun olua vortari e gramatiki. Dum quar yarcenti homi exhaustis la hexagoni… Esas ofical sercheri, inquesteri. Me vidis li funcionante: li sempre arivas extreme fatigita de sua voyaji; li parolas pri ruptita eskalero quo preske ocidis li; li parolas kun la bibliotekisto pri galerii ed eskaleri; kelkafoye li prenas la maxim proxima tomo e foliumas ol, serchante infama vorti. Evidente, nulu expektas deskovrar ulo.

Nature ca ecesa espero sequesis da ecesa depreso. La certeso ke ula tabulo en ula hexagono kontenas precoza libri e ke ca precoza libro es neacesebla, semblis preske netolerebla. Blasfemoza sekto sugestis ke la sercheri devas cesar e ke omna homi devas jonglar literi e simboli til ke li deskovras, per neprobabla chanco, ca kanonala libri. L’autoritatozi mustis emisar severa imperi. La sekto desaparis, ma kom puero me vidis olduli qui, dum longa periodi, celis su en la latrini kun metala diski en interdiktita ludkub-kupo e feble imitis la deala desordino.

Altri, inverse, kredis ke esis fundamental eliminar neutila verki. Li invadis la hexagoni, montris akredit-letri ne sempre falsa, foliumis tomo desplezate e kondamnis tota tabuli: la higienala, asketala furio duktis a la sensenca perdo di milioni de libri. Lia nomo es abominata, ma ti qui deploras la ‘trezori’ destruktita da ca frenezio neglijas du notenda fakti. Un: la Biblioteko es tante enorma ke irga diminuto di homal origino es infinitezima. L’altra: omna kopiuro es unika, neremplasebla, ma (nam la Biblioteko es tota) esas sempre plura centa-mil neperfekta faksimili: verki qui diferas nur per litero o komo. Kontre general opiniono, me audacas supozar ke la konsequaji dil spolii dal Purigeri es exajerita dal hororo produktita da ca fanatiki. Li esis pulsata dal deliro di esforcar atingar la libri en la Karmezina Hexagono: libri di formato plu mikra kam normale, omne-potenta, ilustrita e magiala.

Ni anke savas pri altra superstico di ta tempo: ta dil Homo di la Libro. Sur ula tabulo en ula hexagono (homi rezonis) mustas existar libro qua es la formulo e perfekta kompendio

di omna ceteri: ula bibliotekisto parlektis ol e lu es analoga kun deo. En la linguo di ca zono traci dil kulto di ca fora funcionero ankore persistas. Multi vagis serchante Lu. Dum yarcento li exhaustis vane la maxim diversa regioni. Quale on povus trovar la veneracata e sekreta hexagono ube Lu habitas? Ulu propozis regresiva metodo – por trovar libro A, konsultez unesme libro B qua indikas la poziciono di A; por trovar libro B, konsultez unesme libro C, e tale plus til lo infinita… En aventuri tala, me disipis mea yari. Ne semblas neprobabla a me ke esas totala libro sur ula tabulo dil universo(3); me pregas al nesavata dei ke homo – nur un, malgre ke esis mili yari ante nun! – forsan examenis e lektis ol. Se honoro e sajeso e feliceso ne es por me, li esez por altri. Cielo existez, malgre ke mea loko es inferno. Me esez insultata e nihiligata, ma un-instante, en un homo, Vua enorma Biblioteko esez justifikata. Le nepia mantenas ke sensencajo es normal en la Biblioteko e ke la racionoza (e mem humila e pura kohero) es preske miraklatra ecepto. Li parolas (me savas lo) pri la “febroza Biblioteko di quo la hazarda tomi es konstante ye danjero di chanjar aden altri ed afirmas, negas e konfundas omno quale deliroza dealeso”. Ica vorti, qui ne nur denuncas la desordino ma anke exemplizas ol, notore pruvas l’abomininda gusto e desesperant ignoro di sua autori. Vere, la Biblioteko kontenas omna vortala strukturi, omna varianti permisata dal duadek-e-kin ortografial simboli, ma ne mem un exemplo di absoluta sensencajo. Esas neutila observar ke la maxim bona tomo dil multa hexagoni quin me administras es titulizita La Pektita Tondro

ed altra La Gipso Krampo ed altra

Axaxaxas mlö. Ica frazi, unesmavide nekorehanta, es sendubite justifikebla kriptografiale o alegoriale; tala justifiko es vortala e, ex hypothesi

, ja existas en la Biblioteko. Me ne povas kombinar ula karakteri

dhcmrlchtdj