La Biblioteko di Babel

Duesme:

La nombro dil ortografial simboli es duadek-e-kin

(1). Ica deskovro posibligis, ante triacent yari, formulizar general teorio dil Biblioteko e solvar kontentigante la problemo quon nula konjekto dechifris: la senforma e kaosala naturo di preske omna la libri. Un quan mea patro vidis en hexagono en cirkuito mil-kinacent-nonadek-e-quar esis kompozita ek la literi MCV, perverse repetita del unesma lineo til la lasta. Altra (tre multe konsultata en ca parto) es nur labirinto di literi, ma la duesma-lasta pagino dicas

Ho tempo tua piramidi

. On ja savas ico: po singla racionoza lineo di simpla aserto, esas milii di sensenca kakofonii, vorto-konfuzaji e nekoheri. (Me konocas ruda regiono ube la bibliotekisti repudias la vana e supersticoza kustumo di trovar senco en libri ed egaligas lo kun trovar senco en sonji o en la kaosala linei di onua palmo… Li agnoskas ke l’inventinti di ca skribajo imitis la duadek-e-kin natural simboli, ma mantenas ke ca apliko es acidental e ke la libri signifikas nulo en su ipsa. Ica dicajo, quale ni vidas, ne es tote falsa.)

Dum longa tempo on kredis ke ca nepenetrebla libri korespondis kun pasinta o forega lingui. Esas vera ke la maxim anciena homi, l’unesma bibliotekisti, uzis linguo tote diferanta kam ta quan ni nun parolas; esas vera ke kelka milii dextre la linguo es dialektal e ke nonadek etaji supre, ol es nekomprenebla. Omna co, me repetas, es vera, ma quaracent-e-dek pagini di nechanjebla MCV povas korespondar kun nula linguo, irgaquante dialektal o rudimenta. Uli insinuis ke singla litero povas influar la sequanta e ke la valoro di MCV en la triesma lineo di pagino 71 ne es ta quan la sama serio povas havar en altra poziciono sur altra pagino, ma ca nepreciza tezo ne vinkis. Altri pensis pri kriptografuri; generale, ca konjekto es aceptita, ma ne samsence kam olua inventeri formulizis ol.

Ante kinacent yari, la chefo di supera hexagono(2) trovis libro tam konfundiva kam l’altri, ma qua havis preske du pagini di homogena linei. Il montris sua trovajo a vaganta deschifristo qua dicis ad il ke la linei es skribita en la portugalana; altri dicis ke li es Yidish. Dum yarcento la linguo esis konstatata: Samoyedana Lituaniana dialekto di Guarani, kun klasika araba inflexi. La kontenajo anke esis deschifrata: nocioni di kombinal analizo, ilustrita per exempli di vario kun senlimita repeto. Ica exempli posibligis a bibliotekisto injenioza deskovrar la fundamentala lego dil Biblioteko. Ica pensero observis ke omna la libri, irgaquante diversa, es kompozita ek la sam elementi: la spaco, la punto, la komo, la duadek-e-du literi dil alfabeto. Il anke alegis fakto konfirmita da voyajeri: En l’enorma Biblioteko esas nula du identa libri. De ca du nekontestebla premisi il deduktis ke la Biblioteko es tota e ke lua tabuli registragas omna posibla kombinuri dil plu kam duadek ortografial simboli (nombro qua, quankam extreme enorma, ne es infinita): altravorte, omno quon ol povas expresar, en omna lingui. Omno: la mikrege detaloza historio dil futuro, la biografii dil arkianjeli, la fidela katalogo dil Biblioteko, mili e mili de falsa katalogi, la demonstro dil falseso di ta katalogi, la demonstro dil falseso dil vera katalogo, la Gnostika evangelio di Basilides, la komentaro pri ta evangelio, la komentaro pri la komentaro pri ta evangelio, la vera naraco pri vua morto, la tradukuro di omna libro en omna lingui, l’interpoli di omna libro en omna libri.

Kande on proklamis ke la Biblioteko kontenas omna libri, l’unesma impreso esis di extravaganta feliceso. Omna homi sentis su kom la mastri di integra e sekreta trezoro. Esis nula personal o mondal problemo di qua la solvo ne existas en ula hexagono. L’universo esis justifikita, l’universo subite uzurpis la senlimita dimensioni di espero. Lore on dicis multo pri la Justifiki: libri di pardono e predico qui justifikis por sempre l’agi di omna homo en l’universo e retenis multo arkana por lua futuro. Mili de avari abandonis sua dolca nasko-hexagoni e hastis adsupre sur l’eskaleri, pulsata dal vana intenco trovar sua Justifiko. Ica pilgrimanti disputis en la streta koridori, ofris tenebroza malediki, strangulis l’un l’altra sur la deala eskaleri, jetis la trompiva libri aden l’aer-shakti, mortis jetita simile dal habitanti di fora regioni. Altri foleskis… La Justifiki existas (me vidis du qui referas personi dil futuro, personi qui forsan ne es imaginala) ma la serchanti ne memoris ke la posibleso ke homo trovos sua Justifiko, o trahizala varianto di ol, es kalkulebla kom zero.