мір – сына

Мен рылыны абылдау актісіне, оны олданбай трып ол ойанмын. Елдегі бюджет желтосанны соында жабылады. Актіге ол оюым ажет болды. «Блмені» ру мселесі созылып кетті. Біра, мселе шешілді, мен одан еш проблема крмедім. Алайда, «блмені» сргілеп кету, оны руды ммкін емес етті. Сол блмені рылмааны маан арсы айыптауды бір блігіне айналды. Аыла онымсыз. Саналы адам шін бл исынсыз нрсе. Ал, ы орау органдары шін бл – ылмыс.

Бюджеттік реформа басталып, аырына жетпеді. П істеп жргенімде бюджеттік жоспарлауды реформалау тжірибелерін зерттеу тобымен бірге бюджеттік жйесі тиянаты елдерге барып кргенмін. Сол елдерді тжірибесі бойынша бізде де ш жылды жылжымалы бюджет алыптасуы тиіс еді. Яни, бір жыл бойы жргізілген іс-шара келесі жыла автоматты трде (бл ылмыс болып саналмайды) кше береді. Бір бадарламаны ішінде аржы айта блініп (бл да ылмыс емес) арастырылады. Бізді елде ш жылды бюджетті бекітті. Сонымен реформа бітті.

Актілерге желтосанда ол ойаным да ылмыс болып шыты. Бізді бюджеттік жйе за бзушылыты жасау шін арнайы йымдастырылан сияты. Неге нім кешігіп жатса, актілерге ол оюды келесі жыла за жзінде жылжытуа болмайды? Не сен жмыс істейсі, не нсаулы бойынша арап отырасы. Бюрократиялы жйе адам амалсыз за бзатындай етіп жасалан.

Біржанны Агенттіктегі басты міндеті – апаратты технологиялар еді. «Халы санаы мен трынй оры» іс-шарасында Біржан деректерді тек электронды деуіне ана жауапты еді. Сана департаментіні дайынды жмыстары созылып кеткендіктен, осы департаментпен жауапты хатшыны нашар коммуникациясынан со, Біржана Санаты «таршы» деп мен зіне атысы жо уческені басаруын тінген едім. зім де санаты сауалдары мен сана жргізушілерді нсаулыын реттеуге атыстым.

Ол сана бланктеріне тапсырыс беретін тендерді техникалы тапсырмасын даярлаан. Оны сол шін ттындап, соттады. Екі жарым жыл арынды жмыс істеп кеп, марапатына – бес жыл трмеге отырды.

Мені Канададан келгеніме бір апта ткен.

Дйсенбі кні тстен кейін ол кезекті тергеуге кеткен. Сол жерден смс жазды: «аржы полициясы Баятовты ттындааны туралы апаратты БА-а жариялапты».

Бл те жаман хабар еді. Санаты деу лі жргізіліп жатан. орытынды нтиже лі жарияланан жо. Мндай хабар ел ішін дрліктіріп, санаты орытындысына кдік тудыруы ммкін.

Аырында солай болды.

Кешкі жетіде смс жаздым: «зі туірсі бе?».

Жауап: «И».

Келесі кні таерте сегізінші абаттаы жеделсатыны маында оны жргізушісі мені ктіп тр екен. Бір нрсе боланын тсіндім. Жргізуші жаныма жаын кеп: «Біржанды ттындады» деп сыбырлады.

– алайша?

– Кешке таман тергеуден кейін босатан. Тнгі 22.00 айта шаырып алды. Содан босатпады.

Енді мені екі орынбасарым да ттындалды.

Президентке жазан бірінші хатым

Екінші орынбасарымды ттындаан со жадай мшкіл бола бастады. ызметкерлер длізге шыпауа тырысатын. Брі з кабинеттерінде отырады. Агенттікті зын длізінде лі тынышты орнады. Е кілшектері арасында жылап алады.

Кн сайын Агенттікті аралап, тсіндірме жмыстарын жргіздім. ірлік кеселерді басшыларына ішкі пошта арылы хат жаздым. ызметкерлерді кіл кйін адааладар, олдадар, санаты орытындысын бітіру керек дедім.

Осы уаыта дейін Премьер-министрге кіріп шыанымнан бірдее згереді деп кттім. Тергеу брін дрыс тергеп, мселе шешілер деп міттендім. Біра, ештее де згермеді. Сондытан енді Президенттен кмек срайын деп шештім.

Хат жаздым – те ыса, бір беттік. Президентке ыса да нса, аны жазу керек. Клемді хатты оып отыратын уаыты жо.

«рметті Президент. Ант етейін, мен де, мені екі орынбасарым да сана аржысын рламады, аржыны олма-ол ашаа ауыстыру схемалары жнінде ештее білмейміз».

Таы бірнеше жол остым. Хатты алып Премьер-министрге бардым. Хатты беріп жіберуді баса амалы жо. зірге елдегі екінші басшыны алдына бара алатын ммкіндігім болды. Блай жаласа берсе, одан да айырылатын трім бар…

– Мен апарып беремін, – деді Премьер-министр.

йтеуір, маан сенетін шыар деп міттенем.

Бір аптадан кейін маан Президент кімшілігіні бір ызметкері келіп: «Президент жиналыс ткізді. Статистер кінлі емес, бизнесмендерді сазайын берідер», – дегенді сыбырлап айтып кетті. Мндай сттерде елді брі сыбырлап сйлесуге кшіп кетеді. Немесе млде сйлеспейді.

Сл де болса, жеілдеп алдым. Осымен біткен болар деп ойлаппын. аржы полициясы брін анытап, мені орынбасарларымды босатады деп кттім.

Бір ай тті. Брі баз баяыша. Жйкем жн болды. Президентке клемді екінші хат жазуа оталдым.

Бір бетке толы тсініктеме бердім. Санаа дейін жарты жыл ана аланын, елде ажетті клемде ааз болмаанын, басатын уатты типографияны табылмаанын жаздым. Осы проблемаларды шешуге білек сыбана кіріскенімді, санаты орта жолда тотатып оюа болмайтынын айттым.

Таы да Премьер-министрге бардым. Ол хатты оыды. стел стіне ойды. «Егер сені ттындаса, мен осы хатпен Президентке кірем».

2009-жылы бл хат адресата жетпеді. Мені ттындаан 2013-жылы да жетпеген.

апана тсу

Телефон тыдалады, электронды пошта оылады. Мені клігімді органдарды клігі адиды. Жаяу жрсем, айналамда бірнеше адам мені баылап жреді. Олар кзге крінбеуі тиіс. Біра, мен оларды кремін. Птерде отыра беру ммкін емес. Сыртта ыдыру – немі баылауда болу деген сз.