Сессия бітті. Елшілік ызметкері мені уежайа шыарып салды. Тіркеуден ттім, паспортты баылаудан ттім, шаа отырызатын есікті алдында отырмын. Рейс шегерілді. Сосын Германияда ауыстырып мінетін екінші шаа кешіктім. Астанадаы полиция ызметкерлері алай уайымдады десеізші.
аржы полициясыны ызметкері таы алтыда Астана уежайында багаж алып жатан жерде асыма келді. Тергеуге шаырту алдым. ол ойдым.
– уежайа не шін келдііз? – дедім. – абылдау блмесіне алдырып кетсеіз де болар еді ой.
– Сіз келмей ала ма деп орыты.
– Орынбасарым ттындалыпты. алай келмейін?
Трт айдан кейін айда шатынымды, елге оралма деген прмен алатынымды сол ст біліппін бе?
уежайда мені ызметтік клік ктіп алды. Жргізушімні кіл кйі жо.
– Агенттік алай? – деп срадым.
– Баятовты ттындады, – деді жргізуші бсе дауыспен.
Оны жауабына мен лм-мим деп жауап атпадым – бл мен шін жаалы емес. Мені жргізушім – жасы келген те арапайым кісі. Мені Агенттіктегі жмысым тотаанша тасыды. Арты сзі жо. Тек жаны ашып, крсіне беретін.
Адвокат
Кеше маан телефон арылы бір адвокатты кеес етті. азір сол кісіге бара жатырмын. Адвокаттар мен клиенттер бір-біріне дп осылатыны та алдырады. Аты – Ботагз. Орта жастаы, денесі шымыр келіншек. Маан бір кргеннен нады. Не нрсені де сараптап отыратыны, тез ойланатын алырлыы, адам баласына деген рметі, зіл-алжыы, тіпті спортты жасы кретіндігі де жаныма жаты. Мен бірдее тсінбей, ол та аланда: «Кешірііз, мен мірімде бірінші рет адвокат кріп отырмын ой», – дейтінмін.
Тек бір мселеде пікіріміз тйіспеді. Сана бланктерін басуа, типографияа ааз іздеуге зімні де атсалысаныма атысты шындыты айту.
Бізді елде мемлекеттік органны басшысы тауар жеткізетін, ызмет крсететін компаниялармен тікелей байланыста болмауы тиіс деген жазылмаан за бар. Біра, бізді жадайда алдан шыан тйткілді зім шешуге мжбр болдым. Бл ылмыс боп саналатыны ш йытасам тсіме кірмепті. Тйткіл шыанда – зім шештім. Баса не істеуім керек еді? Санаты болдырмай тастау? Біра, тйткілді шешуім – ылмыс болып саналады екен.
ызмет крсетушілер жне басшы араласпауы тиіс деген ереже – жазылмаан за. Мен бизнеспен араласпадым. Мен крші ел басшыларыны кеесшілеріне ааз бен типография срап, тініш жасадым. Типографиялармен байланыста болмадым. Оларды кім екенін де білмеймін. Алдыма ойылан міндетті орындаймын деп за бзбадым. Телефонмен сйлескенде жасырынбадым. Нмір ауыстырмадым. ылмыс болып саналмайтын дниені жасырып айтем? Алайда, тергеу мен сот тжірибесіне аны адвокат Агенттікті модернизациялау мотивтерім мен тйткілді шешуге атсалысуымды аржы полициясы жне соларды тжірибесі трысынан – жеке басымды байыту шін олданан рекет деп санайтынын тсіндірді.
Бл адвокатты шынында да мірімде бірінші рет круім. Егер тадыр тлкегіне тспесем, білмей тер ме едім? рине, адвокатты брі з ісіне берілген станымы мыты болып кездесе бермейді. Ботагз атаран істі кптігіне арасам, соны брі адвоката тиесілі ме екен деп ойланамын. Ол бкіл жаттарды мият оыды. Жазанымны брін кз майын тауысып зерттеді. Мені кінсіздігіме длел іздеп, кездесші деген адамны брімен жолыты. Туыстарыма трмеде ажет болар деген заттар тізімін жазсам, соны апарып беретін. Маан тама таситын. Керек болады деген трмысты заттарды кеп беретін. Толып жатан істерге білек сыбана кірісетін.
аржы полициясындаы бір тергеуші адвокатым туралы маан ойын ашы айтты: «Адвокатыыз те жасы. Біра, ділетті екен».
– Маан сондай адам керек, – дедім.
– Ол ымыраа кеп, келісе алмайды.
– Біз ешкіммен ымыраа келуге тиіс емеспіз. Мен – кнісізбін. Соны длелдейміз.
Ол кезде шындыа атты сеніп ем. Алдан мы кндік тілу ктіп транын айдан білейін?
Ал, бгін біз жай ана танысты. 10 минуттай сйлестік.
– Тергеуге саат аншада барасыз? – деп срады адвокат.
– 09.00. Соан дейін Премьер-министрге кіріп шысам деп ем.
кімет рылымы ішіндегі тікелей басшым сол кісі еді.
– Ендеше асыу керек. Тергеуге кешігуге болмайды.
йге бара жатырмын. ызым лі йытап жатыр. Шабаданды ашып тастадым. Тра сала сыйлытарды крсін дегенім. кімет йіне келе жатырмын. Таы 08.30. абылдау блмесінде ктіп отырмын. Адвокат оырау шалды. «айдасыз?»
– абылдау блмесінде отырмын.
– Жасы. Мен сізді аржы полициясыны жанында ктем.
Премьер-министрмен кездесу
Премьер-министрге кірдім. Бірнеше жыл ызметтес болалы алаш рет кмек срадым. Мені тек 5 минутым бар екенін ескерткен.
– Не боп алды?
– Мені орынбасарымды ттындапты.
Та алан кейіп жасады:
– Рас па?
Кп жылды тжірибесі бар саясаткерлер з эмоциясын крсетпейді. з басым орталы мемлекеттік органны орынбасарын ттындауды кімет басшысына ескертпей жзеге асыру ммкін дегенге ешашан сенбеймін.
– Ант етейін, біз ештее рламады. Баятов санаты басарды. Мен де, ол да, мердігерлерді аржыны олма-ол ашаа ауыстыранын білмедік.
– Жасы. Мен бл мселені ескерейін.
– Ал, орынбасар ше?
– Сен орынбасары шін де срап трмысы?
– лбетте. Ол еш жаманды істемеді. Оны кзіне алай арамапын?
Тергеуші
Тергеушілер ртрлі болады. Оларды тсінік алуы тсілдері де илы-илы. аржы полициясы имаратына 09.15 келдім. Кіргізетін аазды рсімдеуді ктіп отырмыз.
– Тергеуші кім? – деп срады адвокат.
Шаырту аазына арасам – міров Марат деп тр екен.