Шалом

– Пашлі да д’ябла сваіх кліентаў! Няхай лепяць самі альбо зьвернуцца да Пятрова! Няўжо ты пра гэта марыў, калі хацеў стаць скульптарам! Ты ж жадаў быць, як Мікелянджэлё, ствараць вялікае-вечнае! А цяпер ты хто – чмо, што ваяе халтуры! Аднойчы мерцьвякі сапраўды зьбяруцца ды адпізьдзяць цябе дзе-небудзь у зацішным закутку могілак!

– Цябе будзе спыняць кожны мент і пытацца пашпарт!

– Нічога! Ты зробіш новы пашпарт і сфатаграфуесься на яго ў шаломе!

– Дзеці на вуліцах будуць тыцкаць у цябе пальцам!

– Цябе пакажуць па тэлевізары ў перадачы «Таемныя спружыны палітыкі», дзе назавуць масонам і лідэрам беларускай апазыцыі!

– Ня страшна! Першы жыдамасон у Магілёве! Ты станеш папулярным! Ханыгі ў піўнухах будуць частаваць півам!

– Хведар Міхайлавіч будзе вельмі задаволены! Уяві, як ён узрадуецца на нябёсах, пабачыўшы цябе ў прускім шаломе!

– Твае адэпты вырашаць, што ты ўжо чокнуўся, і пачнуць піць да заходу сонца!

– Наадварот! Іх вера ўзмацніцца, калі ты явісься ім ў шаломе са шпілем! Ты будзеш іх Буда!

– Гэтыя тупыя куратары пачнуць запрашаць цябе на сапраўды крутыя выставы! Ты станеш знакаміцейшым за Чалавека-сабаку! А гэта ўсё, чаго табе так не хапае! Слава! Бабкі! Віла ў Ніццы!

– Падумай! Што ты страчваеш! Лайно, зь якога ніколі ня вылезеш!

– У цябе нават няма пяцісот эўра, каб яго набыць!

– Але ты маеш грошы на цешчыны боты, на падарункі дочкам, жонцы, на квіткі дадому! А яшчэ зэканомленыя на танным пойле зь «Лідлу» сутачныя!

– Як жа ты паедзеш дадому?!

– Фігня! Дабярэсься да Бэрліну аўтастопам! А там хобіты дапамогуць грашыма!

– Дурань! Ты мусіш яго купіць!

– Чортаў лузэр! Гэта твой шанец! Надзень яго й ніколі не здымай!

– Адчыні дзьверы ў новае жыцьцё!

– Цешча адарве шалом разам з тваёй галавою!

– Жонка запусьціць самай цяжкой чыгуннай патэльняй!

– МАЎ-ЧАЦЬ!!!!!

Раптам усё сьціхла. Рынкавы гоман у момант спыніўся, і Андрэ заўважыў, што ўсе людзі, якія стаялі наўкол, моўчкі й неяк дзіўна паглядалі на яго. «Ну досыць, гэта ўжо занадта!» – сказаў ён сам сабе і рашучай хадою накіраваўся ў краму, дзе стаялі цешчыны боты. Імкліва ўвайшоўшы ў яе, ён падняўся па сходах на другі паверх і шырокім чаканным крокам, як жаўнер, размахваючы рукамі, наблізіўся да прылаўку. Убачыўшы чорную пару на высокіх шпільках, спыніўся… Пагардліва, з агідай паглядзеў на яе… Пачакаў некалькі імгненьняў… Павярнуўся… І гэтак жа імкліва рушыў назад.

– Колькі каштуе? – спытаў ён зноўку, нечакана паўстаўшы перад сівым гандляром.

– Пяцьсот эўра.

– Чатырыста!

– Чатырыста дзевяноста!

– Чатырыста дваццаць!

– Чатырыста восемдзесят пяць!

– Чатырыста пяцьдзясят!

– Чатырыста восемдзесят пяць!

– Чатырыста шэсьцьдзесят!

– Чатырыста восемдзесят!

– Чатырыста семдзесят!

– Чатырыста восемдзесят!

– Чатырыста семдзесят пяць!

– Чатырыста восемдзесят!

– А! Чорт з табой! Чатырыста восемдзесят! Андрэ пачаў выцягваць з кішэняў прыхаваныя на розныя мэты заначкі. Адлічыўшы чатырыста восемдзесят эўра, перадаў іх сівому, нахіліўся, асьцярожна ўзяў у рукі шалом і з трыюмфам пераможцы над абцасамі ўзьняў яго на галаву!

Сэрца Андрэ вырасла да памераў вялікай птушкі і ашалела забілася. Ён адчуў усёю істотай: толькі што здарылася нешта, што назаўжды зьменіць яго няўцямнае жыцьцё. Ці стане яно лепшым, ён ня ведаў, але прадчуваньне чагосьці новага, нязьведанага напаўняла лёгкія радасным паветрам свабоды. Ён быццам скінуў кайданы, якія даўно скоўвалі яго. У галаве ўсё гудзела, білася, грукатала. Думкі, што былі схаваліся ў сваіх закутках, ізноў павысоўваліся й нешта бязладна вякалі.

– Малайца! Гэтак ім! – радасна, нягучна прахрыпела адна.

– Ну-ну, паглядзім, што з гэтага будзе, – ціха агрызнулася другая.

– Горш ня будзе! Прынамсі, у гэтым скафандры мы надзейна абароненыя ад мэханічных пашкоджаньняў, – разважліва прамовіла трэцяя.

– Анягож, у гэтым скафандры мы станем пасьмешышчам для ўсяго сьвету!

– Усё будзе клёва! Плюнь на гэтых казлоў і на тое, што яны пра цябе думаюць!

– Дарэчы, заход сонца быў прызначаны на другую гадзіну! Ці не пара б нам прыкончыць гэтае пахмельле, а то я ўжо нічога не разумею!

Апошняя думка падалася Андрэ адзінай бясспрэчна слушнай. Ён пералічыў рэшту грошай, што ў яго засталіся, і рашуча накіраваўся ў бар, які месьціўся на другім канцы плошчы…

– Гэй! Біг Бэн! Ты зь якога палка?

Павярнуўшыся, Андрэ ўбачыў за суседнім столікам падпітага калматага мужыка з нахабнай фізіяноміяй, які зыркаў на яго вытарашчанымі брунатнымі вачыма.

– З чацьвёртага верталётнага! – крыху падумаўшы, адказаў Андрэ.

– Ты што, замежнік?

– Яволь!

– Якой трасцы тады ты напяў на сябе гэтую пажарную каску? Вайна даўно скончылася.

– Заўтра раніцай я выпраўляюся на ўсходні фронт. Туды, дзе вайна ня скончыцца ніколі.

Мужык адпіў з куфля й зноў паглядзеў на Андрэ.

– Не забудзься прыхапіць валёнкі. Тамака ў Сыбіры, кажуць, суворыя зімы.