Sisterdark / Сястра-Цемра(СИ)

'Блок' пачал зводзць на супрацьлеглым беразе Овельк ужо за савецкм часам, як прыдатак да новазбудаванага драбльнага завода. 'Новы' Овельск складаецца з некалькх блочных квартала праспекта, названага гонар, само сабой, натуральна, Ленна. Праспект, роны, нбы шампур, працнае горад наскрозь ператвараецца атадарогу, што прабегшы насцяж поля, лесу, драбльнага заводу 'элтнага' катэджнага пасёлка, далучаецца да хуткаснай шашы, якая абмнае горад па дузе, грукочучы дзень ночы. Планрока Блоках давол бязглуздая -- шчыльна забудаваныя кварталы мяжуюцца з пусткам, зарослым быльнкам хаатычна пазасталяным гаражам-ракушкам. Панельныя хрушчок выгляд маюць сумны. Яны паспел струхлець, праржавець прагнць наскрозь яшчэ часы позняга сацыялзму, мясцовыя лады штогод абяцаюць х зруйнаваць замест х пабудаваць сучасныя шматпавярховк. У местачковай газеце 'Овельская прада" аднойчы нават надрукавал праект новых квартала з жыццярадасным бела-блактным гмахам, гпермаркетам, паркокам лядовай арэнай. Праект той аж дагэтуль застаецца на паперы, Хрушчы як стаял, так стаяць, найблжэйшае дзесяцгоддзе нарад ц штосьц зменцца, прымаючы ва лк, што Овельск драбльны завод ужо ледзь лпее, лесапльня амаль не прыносць дахода, а кране свеце намячаецца чарговы крызс.

Стары Овельск новы Овельск злучае дог каменны мост, як завецца Чортавым рэпутацыю мае няважную. Месца гэта лчыцца 'праклятым', гсторыя яго ахутана змрочным паданням. Кажуць, нбыта мост бы пабудаваны чарцям па загаду аднаго сярэднявечнага бскупа-езута, як спяшася з Полацку Ватыкан з тайным паведамленнем, ды врлвая Овелька несвоечасова заступла яму шлях. тады падступны езут заклка чарцей з Пекла загада м зладзць пераправу. Нячысцк-паслугачы збудавал мост за адну ноч, паспешы акурат да першых пеня. Кажуць таксама, што менавта на гэтым мосце слынны (дакладней, лхаслынны) чарнакнжнк пан Твардоск калсьц прада душу Д'яблу. Арыгнал кантракта памж Д'яблам чарнакнжнкам, падпсаны крывёй, заховаецца местачковым краязначым музе. Пажоклая ад часу паперчына высталена зашклёнай втрыне побач з глняным гарлачыкам, лазовым кошыкам, аскепкам глазураванай кафл з сядзбы Кунцэвча мамантавым бнем, як адкапал на правым беразе Овельк падчас буданцтва драбльнага завода. Прада, некаторыя скептык сцвярджаюць, што кантракт той - сучасная падробка, а пан Твардоск Овельску нкол не бы - яго вогуле не снавала...

Ад музейшчыка-экскурсавода можна даведацца, што дзесьц стагоддзе таму з Чортава моста кнулася Овельку пан Ядвся Кунцэвч (але, жонка таго самага Кунцэвча, што пабудава лесапльню) - натуральна, праз няшчаснае каханне. Паводле ншых звестак, яе тап Овельцы ранвы муж, пасля чаго прада сваю лесапльню збег у Францыю. З таго часу панская сядзба прыйшла заняпад, а парк здзчэ зарос крапвой быльнкам. Падчас Першай Суветнай на Чортавым мосце расстралял з аэраплана калону бежанца - дзяцей, жанчын, старых нямоглых. Ахвяры таго налёту спачываюць цяпер у братняй магле пад каменным крыжам на стромкм беразе Овельк. Пасля Рэвалюцы па мосце Овельск язджал чырвоныя камсары, падперазаныя кулямётным стужкам, а часы Вялкай Айчыннай на м маршыравал акупацыйныя войск пад сцягам са свастыкай. У 'лхя дзевяностыя' на мосце сыходзлся хлопцы з "Блока" "Барака" блся сценка на сценку - люта, страшна, пускаючы ход манцрок ланцуг ад ровара. Пасля кожнай такой бойк хтосьц абавязкова трапля у шпталь з праламаным чэрапам або звёрнутай сквцай. нават цяпер, эпоху дабрабыту стабльнасц, мост не-не дый пакажа свой д'ябальск нора. Тутэйшыя, перш чым ступць на мост, тройчы жагнаюцца, бо ёсць павер'е, што на Чортавым мосце да чалавека можа прычапцца праклён. Гэта не кажучы жо пра жудасныя авары, якя часам тут здараюцца. Аднойчы на мосце згарэла машына, сутыкнушыся з фурай, загну чалавек, а внаватых так не знайшл. Але, кал паразважаць, внавацць тут няма каго. Ва см внны Чорта мост, гэта праклятае зачараванае месца -- ну , магчыма, той зламысны езут, чыё мя не захавалася нводным летапсы...

Скончышы свой аповед, музейшчык, напэна, запросць наведнка суседнюю залу, дзе ладзцца фотавыстава, прысвечаная леташняму святкаванню Дажынак. Але гпатэтычны турыст, якому воляю лёсу собла патрапць Овельск, працягваць экскурсю, хутчэй за сё, не захоча. Засмучаны задуменны, выйдзе ён з будынка музея, акнушы позркам старую плошчу, каляровыя дамк, царкву касцёл, паспяшаецца прэч з гэтага соннага, зацшнага гарадка з усм яго змрочным легендам старажытным праклёнам. кал турыст будзе досыць разважлвым, ён паслухае парады тутэйшых старажыла , выязджаючы на хуткасную шашу, не паедзе цераз мост, але скарыстаецца аб'язным шляхам. Усяго на дзесяць хвлн дажэй, някай рызык. Ад моста лепш трымацца далей, бо месца гэта сапрады праклятае, а нзе, пад мостам, жыве пачвара.

_______________

* Памятныя кнжк -- штогоднк афцыйнай даведачнай нфармацы, якя выходзл губернях Расйскай мперы з сярэдзны 1830-х да 1917 года. Выпускался мясцовым афцыйным асобам органам нутраных спра.

2. Летуценнца Змей