Ведзьміна тоня

Сяргея Віцька больш на копанцы не заўважаў, ды ўсё роўна тым летам Віцька прыкмячаў іншы раз, што на яго месцы за паўгадзіны да яго нехта лавіў! Хто? Ну, вядома ж, гэты інтэрнацкі. Але падлавіць не давялося.

І вось — зноў прыехаў!

— Калі ён прыехаў?

— Учора, — адказала Жэнька. — Ты давай бяжы хутчэй, а то ён усіх тваіх карасёў павыцягвае.

— Не павыцягвае! Я яму пакажу, калі што…

— Ага! Ён на галаву за цябе вышэйшы стаў. Праўда, худы, як гліст.

— Я яго не баюся, — запэўніў і сябе, і сястру Віцька.

— А яшчэ Эдзік прыехаў, — дадала Жэнька як аб не надта вартым увагі.

— Настусін?

— Ага.

— А чаго ты маўчала ўчора?

— А ён толькі сёння ранкам прыехаў. Я карову выганяла, то бачыла.

— Ух ты! Тады я пайшоў.

– Ідзі.

Ля парога Віцька прыпыніўся, азірнуўся:

— А яму прывет ад цябе перадаць? — і падміргнуў па-змоўніцку сястры.

Жэнька хмыкнула, крутнулася да дзвярэй, нічога не адказаўшы.

— Я перадам! — паабяцаў Віцька.

Ён ведаў, што Жэнька пісала Эдзіку лісты. І ён ёй пісаў. Толькі апошнія два месяцы нешта не заўважаў Віцька канвертаў у скрыні.

З двара Віцька выходзіў у добрым настроі. О, гэта добра, што Эдзік прыехаў. Ну, няхай ён трохі задавака, затое столькі ўсяго ведае, столькі ўмее выдумляць. З ім цікава. І добры магнітафон у яго ёсць, і плэер з маленькімі навушнікамі. Праўда, запісы на касетах Віцьку не надта спадабаліся, але гэта — справа густу.

Ля хаты бабкі Настусі на лавачцы сядзеў Эдзік — Віцька яго здалёк пазнаў. І яшчэ Віталь стаяў, рот разявіўшы.

Віталь — аднакласнік Віцькі. Як быццам нечым зачараваны. Ды не нечым, а кніжкамі. Як пачытаў быў «Прыгоды Тома Сойера», а потым «Востраў скарбаў», цяпер сам скарбы шукае. Усе вушы прагудзеў за гэтую зіму Ведзьмінай тоняй. То, кажа, загадка. Падалося яму, быццам усе пяць астравоў вакол возера стаяць роўным паўкругам і на аднолькавай адлегласці адзін ад другога. «Значыць, гэта справа рук чалавека,» — кажа і такі твар загадкавы робіць, аж смех бярэ. Гэтым летам плануе цэлую навуковую экспедыцыю арганізаваць на астравы Ведзьмінай тоні. Усё падбухторвае Віцьку. Віцька, па праўдзе, і сам трохі зацікавіўся гэтымі астравамі. Ніколі ж на ўсіх астравах не быў, толькі на Заікіным. Рыба там добра зранку бярэ, але каб зранку палавіць, трэба на ноч там заставацца. Аднаму жудасна, удваіх — весялей. Во Эдзіка з сабой возьмуць — і дні на тры на астравы! Цікава будзе!

Павіталіся.

Настусін Эдзік — аднагодак Віцькі і Віталя. Трохі вышэйшы за Віцьку і ў плячах шырэйшы. Пастрыжаны вельмі коратка, валасы белыя. Сядзеў, упёршыся спінай у агароджу палісадніка, ногі выцягнуў і ў такт музыцы энергічна ківаў галавой.

— Ну, адчуваю, вы тут у сваім балоце па вушы бытам заплылі, — насмешліва загаварыў ён. — Чым хоць займаецеся?

— Гуляем, — Віцька апусціўся на лаўку побач. — Давай прапаноўвай што-небудзь цікавае.

— Ат, з вамі тут… Што я вам — масавік-зацейнік?

— Ну, ты ж у райцэнтры, давай, выцягвай нас з балота, — ужо з ледзь улоўным выклікам сказаў Віталь.

Эдзік змерыў Віталя прыжмуранымі вачыма.

— Так, трэба зрабіць калекцыю чучал птушак!

— Ух ты! — выгукнуў Віцька. — Як гэта?

— А так: падстрэльваем, здымаем скурку з пер’ем, прамываем, прасушваем на каркасе, набіваем прадэзінфіцыраваным пілавіннем — чучала амаль гатова, — Эдзік далёка цвыркнуў слінай. — За добрае чучала можна неблагія грошы атрымаць.

— Дзе атрымаць? — здзівіўся Віцька.

Для яго чучала птушкі з першага моманту асацыіравалася са школай — у кабінеце прыроды і біялогіі было толькі адно старое чучала савы, пер’е з якой, колькі яго біялагічка Ганна Іосіфаўна ні падклейвала, лезла ў розныя бакі.

— Дзярэўня! — працягнуў Эдзік. — У Мінску ўсё трэба. А чучалы птушак — тым больш. Заходзіш у бар — а там бутэлькі з напоямі ахоўвае коршак з крыламі распрастанымі… Ого, я бачыў — класна глядзіцца.

Але Віцька гэтаму «бізнесу» не асабліва ўзрадаваўся, а вось папаляваць на птушак, павучыцца з іх чучалы рабіць, а потым восенню занесці ў кабінет біялогіі — будзе радасці ў Ганны Іосіфаўны…

— А ведаеце, дзе многа птушак? — загаварыў па-змоўніцку Віталь. — На астравах, на Ведзьмінай тоні! Так жа на Савіным востраве соў колькі! Гэта табе не верабей.

— От, зноў ты з Ведзьмінай тоняй! — рагатнуў Віцька, павярнуўся да Эдзіка. — Ён у нас хоча раскрыць тайну пяці астравоў!

— А што, — сеў прама Эдзік. — Савінае чучала будзе каштаваць не мала. Добрая ідэя.

— А заадно і замеры ўсе зробім, — узрадаваўся Віталь.

— Якія замеры? — здзівіўся Эдзік.

— От глядзі, — прысеў Віталь насупраць Эдзіка, знайшоў у траве трэску, стаў чарціць на зямлі і горача каменціраваць: — Гэта — возера, сама Ведзьміна тоня. Вакол яе — пяць астравоў. Трэба змерыць дакладна адлегласць ад вострава да вострава, вызначыць напрамак, і тады нешта абавязкова намалюецца!

— Ужо намалявалася, — усміхнуўся Эдзік, гледзячы на малюнак Віталя на зямлі, дзе атрымалася кветка з пялёсткамі. — А дзе той востраў, дзе совы водзяцца?