Ведзьміна тоня

— Вось жа чорт! Не здагадалася адразу зрэзаць, — пашкадавала яна, зняла крыштальную вазу з тэлевізара. Наліла ў яе вады і паставіла на сярэдзіну стала ўжо з вадой і ружамі. — Уяўляеш, як бы прыемна было маме: пі сабе чай і глядзі на такую прыгажосць…

— З вечара трэба было, — незласліва упікнуў Віцька сястру, сам залюбаваўся кветкамі: густы, насычаны барвовы колер, кропелькі вады на паўраскрытых бутонах, пяшчотныя пялёсткі.

— Нічога, затое я ім сёння рамантычную вячэру зраблю, — падміргнула ружам Жэнька.

Ім — значыць маці і бацьку. Бацькі ўжо з пяці гадзін раніцы няма — працуе. Ён таксама настаўнік, вядзе ўрокі малявання, чарчэння, працы, але ўжо трэці год запар, як толькі пачынаецца яго летні водпуск, ён садзіцца за руль трактара, а потым — камбайна. Механізатараў на вёсцы не хапае.

— Так, пойдзеш у магазін па хлеб, то купіш пячэння… не, лепш маргарын, — стала пералічваць Жэнька. — Сама напяку пячэння. Яшчэ смятаны возьмеш, цукру, а то мала засталося і… а, бяры каву! Яны ж пашкадуюць грошай… Потым табе — бацвіння парсюкам наламаць і пасекчы.

— А што сёння за свята?

— Свята! Я вось захацела, каб было свята! І будзе! — Жэнька прытопнула нагой. — Дарэчы, учора, пакуль ты на выгане ў футбол ганяў, прыехаў Зойчын Сяргей.

— Той, інтэрнацкі?

— Ага, той. Зноў ён табе ўсю рыбалку сапсуе, — падкалупнула брата Жэнька.

— Я яму на гэты раз не сцярплю! Дзякуй, — гэта ён сказаў Жэньцы за снеданне, выйшаў з-за стала, выцер рот ручніком. — Калі яму ў мінулым годзе ўдавалася, то ў гэтым не атрымаецца.

Злаваўся Віцька не з-за абы-чаго. Летась ён амаль штовечар бегаў на недалёкую ад вёскі копанку. Рыба ў копанцы была, але лавіць яе можна было толькі з трох бакоў — з чацвёртага ўшчыльную да вады густа падступала кустоўе. А ў вадзе поўна было тых жа старых гнілых кустоў. Закінеш вуду — дзевяць з дзесяці разоў зачэпіцца кручок.

Дні тры Віцька выцягваў карчы з аднаго месца, рваў зелле, ламаў пад вадой слізкае сучча, выцягваў на бераг. Тут было досыць глыбока, з галавой схаваешся, і даводзілася ныраць, валтузіцца пад вадой, пакуль хапала паветра. А потым па вечарах Віцька крадком прыносіў сюды вараныя крупы, кавалкі хлеба — падкормліваў. А калі праз тыдзень быў пайшоў раніцай — ух і рыбалка ж была! Сем такіх карасёў выцягнуў — грамаў па трыста! Жоўтыя, тоўстыя, аж у руках трымаць прыемна. Бегаў на копанку ранкам праз дзень. І тут нечакана браць стала менш, чапляліся толькі невялікія, з далонь, карасі. Смажыць то можна, і падсушыць можна, але вось каб зноў такіх — залацістых, вялікіх…

Двойчы роснымі ранкамі ён заўважаў, што на яго месцы расы на траве не было. Прыглядзеўся ўважлівей і пабачыў сляды. Адчуў сябе, як быццам яго абакралі. Ды і хіба не абакралі?! Назаўтра ён выйшаў з дому не ў палове сёмай, а ў палове шостай. Вось там і адбылася іх сустрэча. Сяргея, сына вясковай п’яніцы Зойкі, Віцька ведаў. Але не сябраваў, не падабаўся яму гэты зладзеяваты хлопец. Ды і маці неяк вельмі сур’ёзна сказала:

— Не вадзіся з ім! У дзяцей алкашоў адна дарога — у турму!

Тады бацька, праўда, не ўтрымаўся:

— Сяргей нарадзіўся ў нармальнай сям’і. Ён не вінаваты, што загінуў бацька, а маці спілася.

— А ты не абараняй! — нервова адгукнулася маці. — Ты яшчэ парай свайму сыну, каб пасябраваў з гэтым злодзеем, ад якога ўся вёска плача.

Бацька толькі раздражнёна махнуў рукой.

…Сяргей тады якраз сачыў за паплаўком — клявала. Пачуў крокі, азірнуўся — сын настаўніцы, Віцька.

— Ану, вымятайся адсюль! — загадаў Віцька яшчэ без злосці.

— Чаго гэта? Ты што, копанку купіў? — агрызнуўся Сяргей, не зводзячы позірку з паплаўка.

— Гэта маё месца! — на правах жыхара вёскі, на правах чалавека, які столькі часу патраціў, каб выцягнуць ламачча з вады і штовечар падкормліваў, прывабліваў сюды рыбу, уладна сказаў Віцька.

— То трэба было падпісаць, — кпліва адазваўся Сяргей. — Глядзіш, я б і не прыйшоў.

Сяргей толькі напачатку трохі напужаўся — думаў, Віцька не адзін. Цяпер жа, агледзеўшыся, ён асмялеў: хлопцы былі амаль аднолькавага росту, і не скажаш адразу, які з іх мацнейшы. А біцца Сяргей не баяўся — не раз даводзілася.

— Ты, бадзяжнік, давай вымятайся! — са злосцю выгукнуў Віцька.

Ён таксама зразумеў, што без бойкі справа можа не абысціся, але біцца не хацеў, не любіў проста. І таму тут жа выдаў свой козыр:

— А то вечарам мы цябе так прыціснем, забудзеш, як чарвяк на кручок чапляць, — прыгразіў ён спакойным голасам, стараючыся, каб кожнае слова гучала ўпэўнена і пераканаўча.

Сяргей, нечакана для Віцькі, хутка зматаў вуду, падхапіў мяшэчак, у якім Віцька згледзеў аднаго ладнага карася, і знік за кустамі.

«Спужаўся,» — прыемная думка прыўзняла настрой — абыдзецца без бойкі, ды і пачуццё гаспадара дадало радасці.

Сяргей, па праўдзе, і не спужаўся, але адчуваў, што ў пагрозах Віцькі была праўда. І двое на аднаго — ужо яму пападзе добра, а сяброў у вёсцы ў яго не было. Ён ні да каго не лез, а яго цураліся. Больш з-за матак — тыя запалохвалі сваіх сыноў: раз інтэрнацкі, а маці п’яніца, то калонія па ім плача. Ды яшчэ злодзей, нахабны і дзёрзкі. Звядзе ў свет…