Президентга билдириш хати киритдик. Агентлик бевосита Президент Администрациясига бўйсунсагина ОАВни имоя илиши мумкин. Масалани шу нутаи назардан асосладик. Бизга ўниро илиб, озимизни ёпадиганлар бўлмаслиги керак. Рабарият бу таклифни ўллаб-увватлади.
Агентлик ходимлари маошини бир неча баробар оширдик. Арзимаган пул тўлаб, одамлардан виждонан ишлашни талаб илиб бўлмайди. Ойликлар ай даражада ўзгарганини тасаввур илишингиз учун мисол келтираман: бир ярим миллион оладиганларнинг маоши ўн саккиз миллионга чиди. Соани яхши биладиган мутахассис ўз адрини ам билади, алол ишлайдиган бўлса, ўша арзимас пулга кўнмайди.
«Ботир Парпиевнинг жияни» бўлмаганимда, бу ишларни эплай олмасдим, албатта. Мен шафатсиз соли идораси мактабида жуда самарали сабо олганман.
II
Парпиевнинг жияни
Санъат институтининг биринчи курсида ўиётганимда ариндошимиз Бахтиёр ака озирги МТРК-нинг1 ўт ўчириш хизматида ишлайдиган оайниси Абдусаттор ака билан келишиб, мени телевидениега амалиётга жойлаб ўйди. Ота-онам «Дарсдан кейин лаиллаб юрмасин, ишласин, пул топмасаям, тажриба орттирсин», – дерди. Ўзим ам телережиссёрлик касбига изииб, аиий телевидениечи бўлишга тайёр эдим.
МТРКга кириш осон эмас, бу ниоятда ёпи ташкилот. Бирор лавозимни эгаллаш у ёда турсин, энг оддий ишга жойлашиш учун ам таниш-билиш керак эди. Абдусаттор акага рамат, оддий бир талабани практикага олишга «Давр»2 дастури таририятини кўндирди.
Ишга кетаётганимда онам атти тайинладилар:
– Комилжон, жон болам, еч ким билан уришиб-талашиб юрма, илтимос, бировга гап айтарма, «хўп-хўп» дегин, нима иш буюришса, дарров айтганларини илгин, аммага фойданг тегсин, аммага ёрдам бергин, ўлим…
Худди шундай илдим. «Режиссёр ёрдамчиси ассистентининг ёрдамчиси» деган шарафли лавозимда аммага фойдали бўлай, дедим.
– ой, бола, сомсага чииб ке!
– Хўп.
– Ўв, кассеталарни олиб чи.
– Хўп.
– Тайм-кодини ёзиб бер.
– Хўп бўлади…
Секин-секин иш ўргандим, билим, тажриба орттирдим.
Ўша пайтда «Давр»га Фурат Зокиров рабарлик иларди. Мен унинг учун кераксиз бир матодек эдим. Шунча ишлаб, менга на бир оиз яхши гапиргани, на матаганини эслайман. Фаат танбеини, «Ишдан айдайман!» деган пўписасини эшитганман. У мени анчалик ётирмаса, мен ам ўша пайтда уни шунчалик ёмон кўрардим. амманинг олдида мени аорат илиши ёки арзимаган хатоим учун студиядан айдаб солиши мумкин эди. еч ачон саломимга алик олмасди, худди бу билан бирор жойи камайиб оладигандек. Эсласам, алиям тушунмайман, наотки бир оиз сўрашиш шунчалик малол келган бўлса?!
«Давр тонги»га Севара Назархон севишганлар кунида концерт бергани аида кичкина лава тайёрлаб, росмана балога олдим.
– анаа севишганлар? – чинирди у. – Жиннимисан? Севишганларинг нимаси?! Менга нимани тииштиряпсан?
Баир-чаири бутун МТРКга эшитилди. Шундан кейин иложи борича унинг кўзига кўринмасликка аракат илдим. еч ким таририятнинг оидалари, сиёсатини, умуман, телевидениенинг ёзилмаган онунларини ўргатмасди. Лекин ишни худди тажрибали одамдан сўрагандек талаб илишарди. Алам иладигани шу эди. Ишимни ойил илиб бажаришга аракат илганим сари сўкиш эшитардим. Мен ўзим-га бошача бир муносабат талаб илмайман. Лекин дў-пўписа, аоратни умуман кўтара олмайман. Гап эшитмаслик учун амма ишни астойдил, ўз ватида бажараман.