Наступiла ноч, перш чым я закончыў дослед: нiчога ўжо не было бачна, акрамя туманных плямаў замест вачэй i кiпцюроў. Я спынiў рухавiк, намацаў i пагладзiў кошку, якая яшчэ не апрытомнела, i, развязаўшы яе, пакiнуў спаць на нябачнай падушцы, а сам, адчуваючы сябе страшэнна стомленым, лёг у пасцель. Але заснуць я не мог. У галаве праносiлiся няясныя бязладныя думкi. Зноў i зноў перабiраў я ўсе падрабязнасцi толькi што праведзенага доследа цi забываўся лiхаманкавым сном, i мне здавалася, што ўсё навакольнае становiцца няясным i знiкае, i нарэшце, сама зямля знiкае ў мяне з-пад ног, i я правальваюся, падаю некуды, як бывае толькi ў кашмары... Каля дзвюх гадзiн ночы кошка прачнулася i стала бегаць па пакоi, жаласлiва мяўкаючы. Я паспрабаваў заспакоiць яе ласкавымi словамi, а потым вырашыў выгнаць. Помню, як я быў уражаны, калi запалiў запалку: я ўбачыў два круглыя зялёныя вокi, якiя свяцiлiся, а вакол iх - нiчога. Я хацеў даць ёй малака, але яго не аказалася. Яна нiяк не супакойвалася, села каля дзвярэй i працягвала мяўкаць. Я пастараўся злавiць яе, каб выпусцiць з акна, але яна не давалася ў рукi, яна знiкала. То тут, то там, у розных кутках пакоя чулася яе мяўканне. Нарэшце я адчынiў акно i стаў бегаць па пакоi. Магчыма, яна напалохалася i выскачыла ў акно. Больш я яе не бачыў i не чуў.
Потым, бог ведае чаму, я стаў успамiнаць пахаванне бацькi, халодны вецер, якi дзьмуў на схiле ўзгорка... Так працягвалася да самай ранiцы. Адчуваючы, што мне не заснуць, я падняўся i, замкнуўшы за сабой дзверы, накiраваўся бадзяцца па цiхiх ранiшнiх вулiцах.
- Няўжо вы думаеце, што i цяпер па свеце гуляе нябачная кошка? спытаўся Кемп.
- Калi толькi яе не забiлi, - адказаў Невiдзiмка. - А чаму б i не?
- Чаму б i не? - паўтарыў Кемп i папрасiў прабачэння: - Прабачце, што я перапынiў вас.
- Напэўна, яе забiлi, - сказаў Невiдзiмка. - Чатыры днi яна была яшчэ жывая - гэта я ведаю: яна, вiдавочна, сядзела пад плотам на Грэйт-Тычфiлд-стрыт, там сабраўся натоўп разявак, якiя старалiся зразумець, адкуль чуецца мяўканне.
З хвiлiну ён маўчаў, потым зноў хутка загаварыў:
- Я вельмi ясна помню гэтую ранiцу: я, напэўна, прайшоў усю Грэйт-Портленд-стрыт, таму што помню казармы на Олбэнi-стрыт i кавалерыстаў, якiя выязджалi адтуль. У рэшце рэшт я апынуўся на вяршынi Прымроз-хiла. Я адчуваў сябе зусiм хворым. Быў сонечны, студзеньскi дзень. У гэты год, перш чым выпаў снег, надвор'е стаяла яснае, марознае. Мой стомлены розум стараўся ахапiць абставiны, скласцi план дзеянняў.
Я са здзiўленнем пераканаўся, што цяпер, калi я амаль ужо дасягнуў запаветнай мары, гэта зусiм не радуе мяне. Я быў занадта стомлены; ад страшнага напружання амаль чатырохгадовай бесперапыннай працы ўсе мае пачуццi прытупiлiся. Мною авалодалi абыякавасць, вяласць, i я дарэмна спрабаваў вярнуць гарэнне першых дзён работы, тое моцнае iмкненне да адкрыццяў, якое дало мне сiлу спакойна загубiць старога бацьку. Я страцiў цiкавасць да ўсяго. Але я разумеў, што гэта часовы стан, выклiканы стомленасцю i бяссоннiцай, i што калi не лекi, дык адпачынак вернуць мне ранейшую энергiю.
Ясна я ўсведамляў толькi адно: справу неабходна давесцi да канца. Неадчэпная iдэя ўсё яшчэ валодала мной. I зрабiць гэта трэба як мага хутчэй, я ж патрацiў ужо амаль усе грошы. Я азiрнуўся навокал, паглядзеў на дзяцей, якiя гулялi i за якiмi назiралi нянькi, i пачаў думаць аб тых фантастычных перавагах, якiмi можа карыстацца ў гэтым свеце нябачны чалавек. Я вярнуўся дадому, крыху паеў, прыняў вялiкую дозу стрыхнiну i лёг спаць, не распранаючыся, на непрыбранай пасцелi... Стрыхнiн, Кемп, выдатны ўзбуджальны сродак i не дае чалавеку падаць духам.
- Страшэнная штука, - сказаў Кемп.
- Я прачнуўся, адчуваючы вялiкi прылiў сiл, але i нейкую раздражняльнасць. Вам знаёмы гэты стан?
- Знаёмы.