Маёнтак Рыбы

Андрэйка зь дзяцінства хлусіў, скажаў праўду, і не было істотна, якую праўду ён скажаў, называючы яблык грушаю, альбо падманваў родную маці, кажучы ёй, што еў суп, а сам выліваў яго ў мыйніцу. гэта ў яго пачалося выпадкова і незалежна, як і любая хвароба альбо перайманьне на ўзроўні генаў. Андрэйка абвык хлусіць, бо такім чынам яму было прасьцей у камунікацыі і адначасова ён шчыра верыў у сваю хлусьню. ён сталеў і ў старэшых клясах так заманаў усіх сваімі прыдумкамі, басьнямі, плёткамі й хлусьнёю, што яго нават перасталі выклікаць да дошкі й аднаклясьнікі адвярнуліся ад яго, бо той ня быў здольным стрымацца, каб ня схлусіць па любым чыньніку. так Андрэйка самотным паступіў у вну на журналіста, адвучыўся, зарабляў грошы, рыхтуючы матэрыял для бсмр і ў рэшце рэшт паступіў на працу на першы тэлеканал, дзе для яго была свабода выбару хлусьні й скажэньня інфармацыі. яго кар’ера панеслася стрымгалоў да алімпійскіх вяршыняў: прэміі й граматы ад прэзіка, пасада галоўнага журналіста, а пазьней – дырэктара цэнтру інфармацыі і ідэалёгіі… потым, калі ў суседняй Расеі ніяк не маглі стрымаць буйны паток інфармацыі, Андрэйку запрасілі ў Маскву, каб там навучыць смі працаваць як мае быць, але ўсё кепска скончылася праз Украіну, калі некалькі ўкраінцаў адсачылі Андрэйку й запхнулі яму ў рот яго ўласныя ногі, так яго й знайшлі, памерлага, з нагамі ў роце. бо што ж яшчэ там мусіла апынуцца?

адноснасьць

адзін чалавек зачыніўся ў сваім пакоі на ўсё жыцьцё, забыўся на тое, што звонку існуе іншы сьвет, абвык і паверыў, што ўвесь сьвет – гэта яго маёмасьць. валадарыць ён пачаў па-над шклянкамі, збанкамі, талеркамі, імбрыкамі, сталамі, ложкам, дываном, канапаю, адной шафаю і пішучай машынкаю, на якой адгрукваў кожны дзень новыя ўказы.

таксама ў кватэры жылі котка, тры мышаняты, сотня прусакоў і каля пяці соцень пладовых мушак дразафіл, якія, перамяшчаючыся ад аднаго сьмецьця на другое, падарожнічалі, як па пустэльні з Ноем, і прадстаўлялі сабою ворагаў, якіх чалавек штодзень зьнішчаў.

найбліжэйшым памагатым чалавека была котка, якая трымала ўладу па-над мышанятамі, якія вельмі рэдка куды высоўваліся і, перамяшчаючыся збольшага пад шпалерамі, час ад часу рабілі маршкідкі на лядоўню, якая сабою ўвасабляла харчавыя назапашваньні.

чалавек валадарыў жорстка і часта караў стол, бо ў таго падгіналіся ножкі, ажно пакуль не зламаў небараку.

пасьля доўгага кіраваньня ацалелай засталася толькі котка, і сьвет кватэры для чалавека больш не атаясамліваўся з сусьветным космасам і нават далёка не паходзіў на той, былы сьвет, у якім нарадзіўся чалавек. і ён засумаваў, і захацелася яму чагосьці новага…

і захацелася чалавеку даследаваць тое, што ў глыбіні, куды сьцякае вада з рукамыйніцы й ваннай, і захацелася яму дасьледаваць сьвятло, якое ліецца з вокнаў, і скокнуў чалавек з падваконьня, і прызямліўся на траву, і пабачыў, што ягоны космас – гэта нішто ў параўнаньні з тымі прасторамі, якія яму адкрыліся. і гэта глыбока шакавала чалавека, і ён праглынуў свой язык, і больш ня здолеў вымавіць ніводнага слова, і пайшоў жабраваць па сьвеце, адчуваючы сваю нікчэмнасьць і дарэмнасьць існаваньня, згубіўшы назаўжды сваю кватэрную краіну.

дзеці

Борхес у дзяцінстве цікавіўся, якім чынам так адбываецца, што, калі закрываеш кнігу, літары ўнутры не перамешваюцца між сабою.

я ў дзяцінстве цікавіўся, якім чынам так атрымліваецца, што вось чалавек піша сабе на аркушах паперы літары, якія скаладаюцца ў словы й далей у сказы, абзацы, апавяданьні, а потым гэта друкуюць асобнай кнігай, і там усё зусім іншымі літарамі, і гэта ўсё памножанае… я ня мог уявіць, мне здавалася, што ў працэсе стварэньня кнігі ўдзельнічаюць нейкія таемныя сілы, містыка!

у мяне й па гэты час па любой зьяве альбо рэчы процьма пытаньняў, такое адчуваньне, што няма нічога на сьвеце, што б я ведаў дасканала. паўсюль прабелы, недаказанасьці, няведаньне. і адначасова гэта падштурхоўвае да дзеяньняў, стымулюе цікавіцца. і ты пачынаеш чытаць процьму кніг, энцыкляпэдый, суцішаеш свой сум, пачынаеш паважаць сябе любімага.

і тут раптам які-небудзь дзіцёнак, не істотна які і дзе, як запытаецца пра штосьці вельмі, здавалася б, простае, і ты разумееш, што нічога не разумееш і нават ня ведаеш, як патлумачыць.

дзеці мяне заўсёды даводзяць да вар’яцтва, я адчуваю сябе не старэйшым і дарослым, але тупым немаўлём-пераросткам, бо як магчыма патлумачыць дзіцёнку, навошта вецер дзьме і адкуль ён бярэцца… альбо чаму гэта ў сабачкі хвост ходзіць у розныя бакі, і што такое хвост, бо калі ты адкажаш яму, што сабачка такім сынам радуецца, ты проста не прабачыш гэтага сабе, энцыкляпэдысту грэбанаму…

сьветаўспрыманьне