Мой гай дубовы

словы снам аддаю, а сны ўсе аддадзены словам.

***

Жонцы

Гляну ў неба на знічку-зорку:

любіць не любіць... Кахае...

Так заўжды, калі хтось на падворку

пры расстанні хусцінкай махае.

Ты сказала: «За сёмай гарою...»

Ты сказала: «За сёмай ракою...»

Я падумаў: «Прыгожыя вочы...»

Я такую чакаць ахвочы.

Не вяртаўся адтуль поезд,

грукатаў, абмінаў і гінуў,

у снягах, што былі па пояс,

наплывала вясна — з успамінаў.

Я спаткаў цябе неяк уночы,

быццам зоркі, свяцілі вочы.

Ты сказала: «За сёмай ракою...»

Адказаў я: «Паеду з табою!»

Гляну ў неба на знічку-зорку,

любіць не любіць, кахае...

Ды ўжо я не гадаю — горка

даўні боль у душы аціхае.

Я кажу: «За сёмай гарою».

Я кажу: «За сёмай ракою».

Я вярнуся, ты гэта знаеш,

Хоць і зрокам мяне не кранаеш.

ЗЯМЛЯ АДАМАВАЙ МАЛАДОСЦІ

Калі б ні прыпаў я да струн Тваіх кніг,

Поруч бацька сядае, што пайшоў назаўсёды,—

Твой зямляк, з тых жа самых краёў Наднямоння...

Там, пад цёплым любові таўром, дом мой родны:

Маці (ведае кнігі Твае ўсе на памяць),

Брат задумны, сястра, закаханая ў Нёман...

Калі месяц кідаў на касцёл навагрудскі

Цень ад замка ў руінах — пілою зубатай,—

Як Ты колісь,— блукаў тут і я, закаханы

У дзяўчо-вузкавочку з завулкаў татарскіх.

Па слядах маладосці Тваёй вандраваў я,

Як цябе, калыхала з дзяўчатамі Свіцязь,

I былі закаханыя ўсе мы ў той томік,

На якім Тваё імя стаяла, Адаме.

Твае словы я ў гуках вышукваў і ў фарбах,

У абліччах людскіх, зорным небе й сінечы,—

Ты ж іх шчодра, як зерне, рассыпаў усюды,

Каб цвілі маладосцю яны векавечнай.

Воза скрып на распаленай, сыпкай дарозе,

Млосць ядлоўцу, дзядоўніку сінія кветкі,

Бурштыновая — з коўзкім арэхам — вавёрка,

Ручаінка пад клямкай крывою масточка;

Як замовы — млыны, курганы — як паданні,

Цэрквы, могілак жудасць бяззорнаю ноччу,

Стрэхі ў моху, свіронкі, грэблі, копанкі чорныя,

Смех крынічак — і спеў «жураўлёў» даўгашыіх;

Перавозы, брады, чаек тлум над чаўнамі,

Шчары шызай дарога, блакітны тракт Нёмна...

О, Адаме! Паўсюль, скрозь у гэтых малюнках —

Твая постаць, і вусны, і вочы, і сэрца!..

Ўзіму,— воўчыя зрэнкі, ашклёныя сцюжай,

Далягляд абніжаюць лядзяным мігценнем,—

Я з Дзярэчына браўся, страляючы пугай

Над трывожнымі коньмі і брычкай пявучай.

Увесну, едучы ў Слонім хрыбетнікам грэблі

Паўз асколкі люстэрак на поплаве росным,

Думаў я: ці калі Ты блукаў тут, Адаме?

Грэбля ж, як ксілафон, Тваім ладам звінела.

Летам — зелень, блакіт і дзявочыя вочы,

Працінае гармонік вечаровую цішу,

А панураю восенню — вёска ў панцыры ночы

Залатым пульсам вокан цямнечу калыша.

На пясчаным гарбе — волат дуб-раскарака,

Варта гонкіх таполяў наўкол гаспадарак,—

З кніг Тваіх знаў я гэта ўсё лепш і дакладней,

Чым пасля мне наяве пабачыць прыйшлося.

Паўтараў Твае вёсны ў тых самых мясцінах,

Між людзей гэткіх самых з засценкаў і вёсак.

О, каб мог я патрапіць расказаць пра ўсё гэта

З Тваёй сілай любові, з радкоў Тваіх звонам!

Дзе, калі б ні прыпаў я да струн Тваіх кніг,—

Поруч бацька сядае, што пайшоў назаўсёды,

Маці (ведае кнігі Твае ўсе на памяць),

Брат задумны, сястра, закаханая ў Нёман...

БЯРОЗКА

Танцавальнаму ансамблю «Бярозка»

Гаснуць ціха лубіну свечкі,

У калін — сутоннем паверка,

Сіні змрок пацягнуўся да рэчкі,

Захінае вады люстэрка.

Не даходзяць да вёскі сцежкі,

Прыпыніўшыся на пагорку,

Засвяціўся каштан ад усмешкі,

Галавою калышучы зорку.

Лес гайдае мелодыя песні,

Што вяртаецца рэхам да вёскі,

Дзе начны маладзік напрадвесні

Пакідае на дахах палоскі.

Ён кранае дзявочыя губы,

Што спакусліва гэтак вабяць

Да шчымлівай мядовай згубы,

Падсалоджанай цемраю, мабыць.

Лубін — свечкаю каля пожні,

Заірдзеецца чырвань каліны,

Рэхам вернецца ў раз апошні

Песня ў родныя каляіны.

Час інакшы ўжо надыходзіць,

Небакрай світае за вёскай,

I дзяўчаты з ночы выводзяць

Свае постаці грацыі боскай...

За ракой, дзе мурог адметны,

Табунамі вятры гарцуюць,

Зачароўвае вочы балетны

Рух бярозак, якія танцуюць.

I адрозніць цяпер нялёгка

Ад бярозкі белай паненку,

Калі ранак знімае дрогка

З прыгажуні начную сукенку.

Танец. Плечы — вецер і парус,

Крык грудзей пад пражэктарам сонца,

Ногі, стаўшы крылатымі зараз,

У паветры лунаюць бясконца.

Ах, бярозкі!.. Над верасамі

Узлятаюць чародкай шпаркай,

Ім уторачы ў небе, часамі

Кружаць вольныя птахі пад хмаркай.

Не дае мне заснуць пытанне,

Як жа словам злавіць адгалоскі

Песні той, што ўваходіць у танец

Рухам целаў дзявочых: «Бярозкі».

4.Х.1957

Не параўпаць з захапленнем,

не параўпаць са здзіўленнем,

калі я гляджу на цябе,

рукатворная зорка.

Металічны гук смутку —

чацвёрты дзень, ноч і світанне —

слухаю у касмічным страху:

бііп, бііп — бііп, бііп.

Са змрочнай чырвані клічаш

з марозных планетарных водаў

абяскроўленым сэрцам.

Чаму ж тады наводзіш жах

сталёвых вуснаў, Іліяда:

бііп, бііп — бііп, бііп.

Слабееш. Траціш прытомнасць.

Вернешся на зямлю:

цяжка ўзыходзіць на неба,

калі ціснуць і час і адлегласць.

Калі той, хто спадарожнік убачыць,

падумае: добры знак,

«Паболела зорак кахання!»

ГУЦУЛКА

Лес шуміць. Гара кранула

Мяккі цень — лавіну.

Пакуль светла, пакуль бачыш,

Пашукай дзяўчыну.

Ой сідай, сідай ріда,

Сідай, рідай дана —

Ноч надыдзе, знікнуць зоркі —

Раніца ў тумане.

Хоць мне ў кажусе новым

Горача і млосна,

На гулянцы, дзе малойцы,