Новая прусская хроника (1394)

Butaut rex cum suis venit in Insterburg, quern prefectus hilariter suscepit.Tandem Hinricus Scheningen duxit eos ad Magistrum, a quo omnes letanter sunt suscepti et honorati ab incolis Prussie, et veniunt in Marienburg, convocanturque preceptores et tractant simul, quando baptistna suscipere debeant. Et statuunt locum in Konigisberg magis congruum propter hospites Anglicos, comitem de Warwicq, Thomam de Offart; quidam eciam Almanni presentes erant, qui omnes letantur de horum contersione. Convocati eciam fuerunt Johannes episcopus Warmiensis et Bartholomeus sambiensis et multi sacerdotes etc. Multi quoque variis donis regem honoraverunt. Quibus peractis, Magister cum rege et preceptoribus parant se ad reysam in die Assumptionis. Demandatum etiam fuit, quod quilibet victualia ferret pro 1 mense ad minus, et ita intrant Lithwaniam in festo [158] dicto. Et cum exercitu intrant terram Gaysow, pertranseuntes grandem silvam, veniunt in terram Labuno non avisatam, occidentes et capientes, intrant tandem Curiam cuiusdam bayoris nomine Ywan juxta flumen Nawosen, in quo erat vadum, juxta quod exercitus stetit, dictusque Ywan per filium clamore magno a marschalco peciit, curiam suam salvari, ut marschalkus in ea in reditu possit hospitari; qui respondit: antique structure debent cremari et nove erigi. Tandem pagani, audito huiusmodi responso, festinant ad curiam, sperantes evadere; cristiani vero cum arcubus etc. Yvanum. captivant, paganos occidunt. Magister cum exercitu intrat Symen terram, que a cristianis igne consumpta est, consequenter contra Swintoppenses, quos similiter molestabant et Mirgenses eciam etc. Tandem veniunt ad castrum Wille evocantque capitaneum, putantes sic castrum obtinere. Magister quoque ait suis: de cetero a longe accedere volumus, ne decipiamur neque offen-damur, et circumbussit domum, rediens ad exercitum. De mane surgentes veniunt in erram Labunen, ubi omnia sunt vastata. Ad noctem 4 servi regis Butavi cum equis evaserunt et paganis proposium cristianorum notificaverunt. Post quintam diem procedunt, se parcientes juxta Nergam. Magister cum marschalko reysam fecerunt in digna laude. Ortolfus commendator elbingensis, Wernherus de Cristburg paganos [160] molestaverunt. Sambienses cum viris episcopi transierunt contra castrum Masgallen, de quo et alio similiter pagani cum verecundia fugierunt, relinquentes ea et dederunt et in cinerem redacta sunt cum omni suppellectili.

Eadem die dicti exercitus 2 ad noctem procedunt, in 7a die terras devastant circumquaque veniuntque ad pontem, cuius transitum pagani prohibebant et sequuntur cristianos et pons incineratus fuit; unde pagani letabanttir, sed in vanum, cristiani enim assumunt equos suos, et occurrentibus 500 paganis, eos commendator ad captivitatem invitat, ut vitam salven, et cum 50 viris eos invadit et in fugam vertit. Et revertitur nocte ad magistrum, qui de eius reditu exhilarescit. Et continuo in 8 die cum exercitu descendit juxta Nergam et varia dampna igne etc. fecerat. Nona per longum spatium terras flamma consumunt; decima magister et marschalkus etc. mane in Sloassen intrat, quam etiam exurunt. Post hec imponunt sellas navibus, leti pertranseuntes navibus, equos transnantes; tandem quilibet comprehenso equo suo et sella imposita, ignorantibus paganis, redeunt domum cum lelitia. Post hec pagani comportant exercitum et circa Nordenburg in longum et latum igne vastant; inavisati quidem erant; suburbium subvertunt, pecora transfigunt telis et ultra 30 captivaverunt, equos educentes: mulii eciam sunt occisi. Sic et prefectus de Hattenstein, et procedunt per silvam [162] Kyrnen contra Lesken et nil perficientes convertunt ad domum.

Eodem anno Kynslute fortiter impugnat castrum Johannis et obtinuit, prefectusque ibidem evasit ad cloacam cum suis; naves eciam steterunt ibidem, cum quibus dampna intulerunt, quas cum pino ei ligno conclavant, incendunt et sub cloacam ducun: per ventum vero ignis elevabatur in altum. Prefectus autem Johannes Collint se cum suis tractatibus salvavit de castro et igne comburunt. Proposuitque rex terram Girdawen depredare etc. Sed prefectus cum 12 equis in Nordenburg venit, habentes scuta et lanceas, galeas et erant 20 Lithwani (ante) inter vaccas, qui ut noverunt prefectum, fugiunt ad regem et in veritate dicunt: se armatos vidisse. Timuitque rex, terras esse avisatas et rediit in Angerborg, festinans domum. Prefectus rediens narravit, se in deserto vidisse exploratores. Prefectus nomine Ulricus Meyneger.