Нічога сабе пытаньнечка.
«Ты што, ня ведаеш слова «выбівалка»? — спытаўся я смурна і сплюнуў. Бо менавіта так мусілі паводзіцца сапраўдныя мужчыны.
Яна без усялякае агіды паглядзела на тое месца, дзе мая сьліна прабіла патаптаны сьнег, і расчаравана і нецярпліва прамовіла: «Ну добра, выбівалка. Як нецікава. Дарэчы, ты мог бы прыдумаць для гэтай штукі нейкае лепшае слова. Тваё таемнае слова».
«Напрыклад?» — сказаў я наўмысным басам і зноў сплюнуў.
«Ну, наколькі ў цябе фантазіі хопіць. Ды хаця б «убівалка». Ужо весялей, — і яна павяла плячыма пад сваім белым футэркам. — Дык каго ты ўяўляеш? Прызнаешся — ці так і будзеш стаяць і глядзець на мяне, як манэкен?»
Так і сказала: як манэкен. Сам не паверыў бы, калі б так яно і не было. І я зьбянтэжыўся, апусьціўся да свайго дывана, але яна не сыходзіла, чакаючы адказу. Ну, ня мог жа я сказаць ёй праўду: што часам уяўляю перад сабой белы, голы жаночы азадак, па якім луплю сваёй «убівалкай» і не магу спыніцца, не магу наталіць вочы пунсовымі ўзорамі на празрыстай скуры. Што ў іншыя моманты згадваю, як часам, застаючыся адзін дома (о, гэтае адзін дома… шчасьце маленькага мізантропа) — браў алоўкі, клаўся голы на гэты дыван і няўмела маляваў жанчын у непрыстойных позах, жанчын у белых калготках, і церся аб ворс, і з пачуцьцём віны выціраў зьдзейсьненае. Давялося нешта выдумаць. А што, я ўжо ня памятаю. Бо гэта было даўно. Задоўга да ўсіх кавярняў, жанчын і замкаў.
О, гэта была вельмі дзіўная і вельмі культурная дзяўчынка. І вельмі хутка мне давялося ў гэтым пераканацца. Таму што мы пачалі сустракацца кожны дзень — і неўзабаве ўжо не маглі абыходзіцца адно без аднаго.
І мне і ў галаву не магло прыйсьці тады называць яе Босай.
10. Карова Жута i яе сябры
«Дык ты і праўда хочаш ведаць, навошта ўсё гэта?» — спытала яна, лашчачы свой Фалічны Сымбаль.
Я кіўнуў.
«Як бы табе патлумачыць… — сказала яна паблажліва. — Лічы гэта мастацкай акцыяй. Маладыя мастачкі вырашылі зладзіць плэнэр у старажытным замку — чаму б не? Дырэктарка ня супраць. Як жа там яе звалі? Галіна Вітольдаўна, здаецца».
І Босая засьмяялася, быццам успомніла нешта вясёлае: коціка, коміка, дзіцёнка… «Ага, мастацкая, — змрочна адгукнуўся я. — Тэатральная пастаноўка. Тут жывыя людзі вакол… Ты ж дарослая жанчына. Табе ж ужо… Гэта ўсё кепска скончыцца, калі ты ня спынішся».
«Ты», «ты»! — раззлавалася яна. — Што ты ў мяне пытаешся? Запытайся ў Аленькага Цьвяточка, напрыклад. У нас усе роўныя, і кожная змагаецца за сваё. А ты як усе яны там, унізе... Вырашыў, што я адна тут камандую».
«Але гэта так і ёсьць. Інакш ты б не сядзела тут, у вежы, а вартавала б нас ці бабулек там унізе, — сказаў я, адчуваючы ў ёй нейкую слабасьць, у якой Босая не прызналася б нават пад катаваньнямі. — Ну добра. Чаго ж хоча твой… Аленькі Цьвяточак?»
«У яе ўсё проста… — яна задумалася і пагладзіла чорнае дула. — Проста яны мусяць адпусьціць Жуту. Вось і ўсё. І тады мы запатрабуем у іх нешта яшчэ. У мяне дык шмат прэтэнзій да іхнага сьвету, і мая галоўная прэтэнзія — што ў ім забаронена мець прэтэнзіі. Забаронена быць незадаволенай».
Я ня мог адвесьці ад яе вачэй. У гэты момант яна падалася мне надзвычай прыгожай — менавіта ў гэты момант, калі яна так лёгка і пагардліва, як сапраўдная інсэкта, як усеўладная і фанабэрыстая Белая Муха, уздымалася над здаровым сэнсам і розумам. Хаця насамрэч прыгожай яе назваць было цяжка: маленькая галава, востры нос, тонкія, занадта тонкія вусны. І гэтыя голыя локці, якімі толькі ўпірацца, выкараскваючыся з назольля тралейбусных абдымкаў, якія толькі і можна, што кусаць ад прыкрасьці, і вялікія круглыя каленкі, якія таксама хацелася кусаць, як сьпелыя яблыкі, і нахабны выгляд… Якой яна была б, калі б на ёй не была надзетая занадта белая сукенка? Не сядзела б тут гаспадыняй становішча — белай мухай у пакоі, дзе на ўсіх насланы паралюш.
Яна зразумела мой позірк па-свойму: «Толькі не кажы, што нічога ня чуў пра Жуту… — пасьпешліва і злосна прамовіла Босая. — Усё роўна я не паверу».
Уздыхнуўшы, яна ўзяла са стала Фалічны Сымбаль і паклала сабе на аблупленыя ад загару калені. І тады мне стала зразумела, што дабром гэта ўсё ня скончыцца. Што мы ўсе ўліплі — і як бы мне ні было няўтульна і страшна, давядзецца зрабіць выбар. Выбар паміж законам і замкам. Некалі гэтыя словы значылі амаль тое самае, але цяпер у сьвеце больш не існавала ўзаемавыключных рэчаў — нават для мяне, чыя галава апошнія пятнаццаць гадоў удала пазьбягала якогакольвечы рашучага дзеяньня.
Вядома ж, я чуў пра Жуту. Але мне і ў галаву не магло прыйсьці, што паміж той жахлівай гісторыяй, Аленькім Цьвяточкам і гэтай жанчынай у занадта белай сукенцы ёсьць нейкая сувязь. Як і паміж іншымі гісторыямі, у якія цяжка паверыць, калі глядзіш на сьвет празь белыя калготкі, выдуманыя табой, каб не звар’яцець.