Дзённік суддзі Верасаўца

I тады ўначы, і назаўтра за баранкай руля, і пасля ён бачыў Лідзіны вочы, у глыбіні якіх таілася нешта загадкавае і недаступнае. Праз колькі дзён ён зноў, дачакаўшыся яе на прыступках, праводзіў дадому. У той раз Аркадзь прызнаўся жанчыне ў сваіх пачуццях, што ўспыхнулі так раптоўна і горача.

— Ды я для цябе, калі загадаеш, ваду з цэглы выцісну,— гаварыў ён узрушана.

Ліда смяялася.

— I загадаю.

Яны не таіліся. Калі аднойчы ён спытаў, ці не боязна, што ўгледзіць муж, яна адказала:

— У нас поўная дэмакратыя. Ні я яму не стаю на дарозе, ні ён мне.— I бестурботна засмяялася.

Людзі сталі заўважаць, як часта надвячоркамі самазвал Аркадзя імчаўся ў лес да невялікай пакручастай рэчкі Ведрыч. Бачылі, што ў кабіне побач з шафёрам сядзела Ліда Варанкова.

Ля Ведрыча пад дубамі было прыгожа і ўтульна, пахла ляснымі кветкамі, вільготнай зямлёй. Аркадзь «страляў» у вецце шампанскім, адкаркоўваў бутэлькі і з чым-небудзь мацнейшым. I яму, і Лідзе было весела, бесклапотна.

Але аднойчы пасля таго, як удосталь павесяліліся, немаведама чаму неўпрыкмет да Аркадзя падкраўся одум. Ліда пільна, насцярожліва назіраючы за ім, сарвала рамонак, паказытала кветкай яго нахмураны твар…

— Што, кошкі душу пачынаюць драпаць? — спытала з’едліва.

Ён схамянуўся.

— Не прыдзірайся, Кацюша,— кінуў таропка.

— Як ты сказаў? Паўтары!

— Даруй, Лідачка.— Аркадзь зніякавеў, што назваў яе імем жонкі, хацеў загладзіць прыкрую прамашку прытворнай шчырасцю і памкнуўся абняць Ліду. Яна працяла яго халодным позіркам, адхінулася. Нязвыкла ўзнёслы настрой яго разбурыўся. У той вечар яны так і рассталіся з прыкрым адчуваннем няёмкасці.

Дома Аркадзь упаў на ложак, ускінуў на галаву падушку. Хацелася пазбыцца трывожных думак, што назойліва лезлі ў галаву, заглушыць дакоры сумлення. Варочаўся, кудлаціў валасы.

Назаўтра, як ішоў на работу, сустрэў Ліду. Мяккая, з адценнем зычлівасці, паблажлівая ўсмешка іграла на яе вуснах. I следу не засталося ад учарашняй нацягнутасці.

Увечары яны зноў былі каля рэчкі.

Часам Пінчукову карцела аблаяць і сябе, і Ліду, нагаварыць ёй крыўднага і абразлівага. У такія мінуты яму хацелася зрабіць ёй балюча, каб гэтым адштурхнуць ад сябе. Аднойчы ў лесе ён, паставіўшы нагу на пень, з’едліва загадаў:

— Зашнуруй туфель. Ну, чаго стаіш?

Ліда абурылася, а ён зарагатаў. Гэта было так нечакана, што яна заплакала. Аркадзю стала шкада яе. У той вечар, калі яны рассталіся, яму нясцерпна захацелася зноў пабачыцца з ёю.

Чуткі аб Аркадзевых заляцаннях неўзабаве распаўсюдзіліся ў калектыве аўтабазы, дзе ён працаваў. Яго ўшчувалі таварышы, абмяркоўвалі на рабочым камітэце, з ім гутарыў дырэктар, але ён усім адказваў: «Не маленькі, сам ведаю, як мне жыць». За самаўпраўнае выкарыстанне аўтамашыны на яго накладвалі спагнанні, а ён толькі пасміхаўся: вымова, маўляў, не хвароба, ад яе не памрэш. Сябрам, калі тыя папярэджвалі, што яго, урэшце, зволяць з работы, Пінчукоў кпліва кідаў:

— Загадчыку гаража вунь колькі вымоў наляпілі! I суровых, і з апошнім папярэджаннем, а ён сабе падпісвае пуцёўкі. Так што і я баранку буду круціць.

Дома ён многа не размаўляў. Жонка і дакарала яго, і сварылася. Пазірала крыўдліва, пакутліва. Ён адварочваўся і з нейкай дзікай злосцю, быццам баронячыся ад чагосьці неадступнага і непазбежнага, кідаў жонцы:

— Ты тут са сшыткамі гэтымі возішся, а мне хоць памірай ад нуды… Сумна з табой, ні смеху ў цябе, ні слёз.

Бяда навалілася на Аркадзя з другога боку, адкуль ён ніяк яе не чакаў.

…Вераснёўскі вечар дыхнуў прахалодай на шыбы акна, яны ў душным памяшканні абрасіліся дробнымі кропелькамі. Аркадзь глядзеў застылым позіркам, як утвараліся пацёкі, як з таго боку да шкла, калі дзьмуў вецер, прыпадала лісцем галінка бэзу. Слухаў тлумную рэстаранную гаману, ні пра што не думаў. Ад гарэлкі туманілася ў галаве. Ліда сядзела побач. Нечакана ён рэзка выпрастаўся. Штосьці тугое, што сціскала душу, бы абручамі, лопнула. Ён рыўком прыцягнуў да сябе Ліду, стаў цалаваць.

За суседнім сталом сядзелі пажылыя мужчыны.

— Вы непрыстойна сябе паводзіце, маладыя людзі,— заўважыў адзін з іх.

— А цябе кінула ў дрыжыкі ад зайздрасці? — Аркадзь, не выпускаючы з абдымкаў жанчыну, рагатнуў.

У гэты час паўз іх накіроўваўся да буфета лейтэнант міліцыі.

— Сорам! Паважайце людзей,— зрабіў ён заўвагу, спыніўшыся.

Лейтэнант быў прыземісты, каранасты, у акуратным, добра падагнаным мундзіры. Аркадзь змераў яго пагардлівым позіркам.

— I ты яшчэ абзываешся? Указчык знайшоўся!

— Не супакоіцеся — давядзецца пакінуць рэстаран.

— Газуй адсюль, пакуль матор не заглух.

— Калі так — пайшлі са мной.

— Што?! — Аркадзь сціснуў кулакі, задыхнуўся ў гневе. Дрэнна ўсведамляючы, што робіць, ён мацюкнуўся, штурхнуў лейтэнанта ў грудзі.

— Пайшлі, гавару! — загадаў лейтэнант.

Ліда ўвесь час сядзела моўчкі, сцяўшыся, разгублена глядзела то на аднаго, то на другога. Раптам яна, як уджаленая, падскочыла на крэсле.

— Чаго прычапіўся! Мы папярок дарогі табе стаім? — заверашчала яна.— Турні яго, Аркаша! — Мінуту назад прыціснутая страхам, без’языкая, цяпер апамяталася, адплочвала за перажытае.— Прычапіўся, як смала!..