Дзеці Аліндаркі

“Яна пойдзе”, – сказаў Зрыцель, і вочы яго бліснулі чырвоным. – “А яно памаўчыць. Яно і так сарвала добрую пастаноўку шмат якім добрым людзям і дастойным мужчынам”.

“Я не пайду”, – паўтарыла Лёся.

“Лічы, што ты выходзіш за мяне замуж”, – засьмяяўся Зрыцель, і рукі ягоныя, якія ён распасьцёр над ямінай, быццам грэў іх над вогнішчам, задрыжэлі. – “Сёньня ты ўжо зьбіралася замуж”.

“Я не пайду, я застануся з братам!”

“З братам? Нешта мне падказвае, што твой тата нешта недарасказаў тваёй мамашы!” – цяпер Зрыцеля ўжо трэсла, як нейкі няспраўны аўтамат. – “З братам! Скажы яшчэ, што ў яго такая самая кроў, што ў цябе! Ты пойдзеш сюды і сагрэеш мяне! Я сказаў! Інакш я ўтаплю вас тут жыўцом”.

І тады Лёся зрабіла рух. Зусім непрыкметны рух рукой – быццам засунула палец у вуха, каб разварушыць захраслы там серны корак. І ў пальцах у яе зьявілася пігулка – маленькая чорная пігулка, падобная да сьпелай, напятай, самаўпэўненай чарнічыны.

“Чарнадур”, – сказаў Лёччык.

І гэта сапраўды быў ён. Лёся працягнула яму пігулку – і ён схапіў яе вуснамі проста з далоні, прагна ўцягнуў у сябе, кадык здрыгануўся і скочыў на месца, як жывы. Лёччык задаволена прыцмокнуў.

“Трэба гаварыць!” – прашаптала Лёся. – “ У нас атрымаецца! Гаварыць так чыста, як мы толькі можам!”

“Не гаварыць, а сьпяваць!” – паправіў яе Лёччык. І яны хорам, дрогкімі, але рашучымі галасамі зацягнулі песьню, якой навучыліся ў лягеры:

“Чистый голос, звонкий смех,

Говори для всех:

Чь! Ре! Жи! Ши!

Чисти зубы перед сном,

Чисти голос утром, днём:

Жи! Ши! Бряк! Кряк!”

І вяровачная лесьвіца сама папаўзла ў яміну, выгінаючся, як кобра пры гуках факіравай дудачкі. А Зрыцель, стоячы на самым краі, раптам жаласьліва застагнаў і пачаў памяншацца ў памерах. Спачатку ён зрабіўся ростам такі, як Лёся, калі б яна стала на дыбачкі. Потым такі, як Лёччык, калі б ён нацягнуў боты на абцасах. Потым такі, як Лёся, калі б яна нагнулася, каб завязаць матузкі. Потым такі, як Лёччык, калі б ён нагнуўся, каб укусіць Лёсю за нагу.

“Наш язык как солнце,

Рот его оконце,

Без акцента говорим,

Грязным звуком не сорим,

Хрю! Динь! Гриб!...”

Зрыцель зрабіўся памерам з котку, а бабуля храпла недзе ў закутку і нічога ня чула. І яе было шкада – прапусьціць такое! Лёччык ускараскаўся наверх, а за ім, хапаючыся за непаслухмяныя прыступкі, весела лезла Лёся, і яны не пераставалі сьпяваць:

“Чистым будет наш Язык,

Пригласім всех на пикник:

Чик! Дюк! Приг!”

Яны апынуліся на паверхні, пасярод хаткі. Памерам Зрыцель быў ужо ня большы за чарвяка, ён бездапаможна выгінаўся на самым краі яміны і добры Лёччык нагой скінуў яго ўніз. За Зрыцелем паляцела і Бабуля – якая пасьпела зрабіцца такой самай малой, рыхтык кавалачак мармэляду. І неўзабаве ў хатцы ўжо не было ніводнай жывой душы. Бо не лічыць жа хаткаю тую цёмную, сьмярдзючую яміну, апынуўшыся ў якой, іншыя дзеці маглі б і забыцца на сваю дарогу.

Але толькі ня Лёччык. І толькі ня Лёся.

11. ВЯДОМА Ж, ЁН ПРЫГАДАЎ ІХ – У ЯГО БЫЛА ДОБРАЯ ПАМЯЦЬ НА ГАЛАСЫ

Вядома ж, ён прыгадаў іх – у яго была добрая памяць на галасы. Доктар гідліва паглядзеў на фатаграфіі: абсалютна незапамінальная зьнешнасьць, што ў дзяўчынкі, што ў хлопчыка. Дзеці наогул усе падобныя – пакуль паддаюцца пакараньню і выхаваньню. Дзяцей запамінаеш толькі тады, калі яны плачуць. Іх можна адрозьніваць выключна па галасах – а галасы ў гэтай парачкі былі што трэба. Цяжкі выпадак. Амаль клінічны.

“Как всё запушчено”, – сказала тады мэдсястра, якая стаяла за сьпінамі гэтай дзіўнай кампаніі: тонкая, як птушыная лапа, дзяўчынка зь непрыгожымі, як балячкі, вачыма, і хлопчык, да якога доктар адразу ж адчуў дзіўную агіду.

“Молчите”, – ён паглядзеў на яе так, што яна ўся сьцялася. – “Ради бога, молчите”. Мэдсястра пакрыўджана адвярнулася і засунула рукі ў кішэні халата. Потым ён яе звольніў. Занадта шмат ініцыятывы.

Стаяў сонечны зімовы дзень, і ў лягеры было шумнавата. Давялося зачыніць у кабінэце вокны. Хлопчык зь цікаўнасьцю азіраўся па баках, а дзяўчынка глядзела проста на доктара. Пазьней да яго дайшло – яна глядзела яму ў рот. Нібы чакала, што ён адтуль нешта дастане.

Сіа. Такое мог прыдумаць толькі вельмі хворы, апантаны дэманамі мовы чалавек. Чалавек безь Языка.

“Ты меня понимаешь, Сиа?” – спытаў доктар. Дзяўчынка не варухнулася. Давялося падбадзёрыць яе ўсьмешкай.

“Ты понимаешь наш язык?”

“Трошкі”, – сказала яна нарэшце, уважліва сочачы за вуснамі доктара. Ён аблізаў іх і зьвярнуўся да хлопчыка:

“А ты? Тебя кто-нибудь учил говорить?”

“Я Лёччык”, – сказаў хлопчык.

“Да, я знаю”, – кіўнуў доктар. – “Но мы не будем тебя так называть. Лётчик – это не имя. Как, впрочем, и Сиа. Я думаю, тебе бы подошло имя Глеб. А твоей сестре…”

“Лёся”, – сказаў хлопчык і паказаў на сястру пальцам.

“Лёся?” – доктар зноў усьміхнуўся. – “Ну что ж, звучит уже лучше. По-человечески. Значит, вы меня понимаете?”