Дзеці Аліндаркі

Ён подбегам накіраваўся да яміны і паказаў яміну Лёсі.

“Я туды не хачу”, – сказаў Лёччык.

“Значыць, праўда”, – сказала Лёся маркотна.

І ў той самы момант Міхась Барадаўкін адчуў, як ягоныя здранцьвелыя ногі аказаліся прывязаныя да стала. Гэта Лёччык, не чакаючы, пакуль сястра дагаворыць, вырашыў ужыць захады бясьпекі.

“Дзеткі, што ж вы робіце?” – закрычаў Міхась Барадаўкін. – “Угалоўнікі вы, вось вы хто! Што вам тут нада?”

“Няма такога – “угалоўнікі”, – сказаў павучальна Лёччык. – “Ёсьць уголки”.

“Можа, мы і уголки”, – сказала Лёся, – “Але ў яміну вы нас не завабіце, дзядулька”.

“Тым больш у такую”, – сказаў Лёччык.

Міхась Барадаўкін змоўк, павесіў галаву і пачаў разглядваць роўныя, як радкі, палосы на дрэве стальніцы. Ён ніколі ня ведаў, як гаварыць зь дзецьмі. Сваіх у яго было двое, але тыя даўно вырасьлі і бацьку не наведвалі ўжо гадоў дзесяць. Можа, на паховіны прыедуць. З сынамі ён гаварыў на нармальным языку, з мовы ягонай яны сьмяяліся, і з кніжак таксама. А гэтыя во як на мове шпараць. Як наркоцікамі абколатыя.

“Зачэм вы так, дзеткі?” – прастагнаў Міхась Барадаўкін. – “я ж вам дарогу паказаў, на гэтую вашую, як яе, малпу. І сала можаце ўсё забраць, і хлеб. Што вам яшчэ трэба? Вы ж добрыя дзеці. Пакіньце ў спакоі старыка. У вас жа таксама мама ё, і папка”.

“Няма ў нас ніякіх папак”, – строга сказала Лёся. – “І мамы няма”.

“Як няма?” – жахнуўся Міхась Барадаўкін. – “А дзе ж яна? Памерла?”

“Можна сказаць і так”, – прамовіў Лёччык Лёсіным голасам. – “Наша мама…”

І ён бездапаможна зірнуў на Лёсю, чакаючы падтрымкі.

“Нашу маму забілі”, – сказала Лёся, уздыхнуўшы. – “Мне тата расказваў. Амаль забілі. Яе выгналі з мовы”.

“Так не бывае”, – сказаў пісьменьнік Міхась Барадаўкін. – “Можа, яе выгналі з дому? Або з краіны? Такое случаецца, к сажаленію”.

“Не, яе выгналі з мовы”, – сказала Лёся, але ў голасе яе была нейкая няўпэўненасьць, і цяпер ужо яна паглядзела на Лёччыка, але той быў заняты: разглядваў інструмэнты. – “І таму яна памерла. Амаль што. Мама сьпявала песьні”.

“На мове, наверна?” – сьцьвярджальным тонам прамовіў пісьменьнік. – “Вось гэта сямейка… Гэта ж яна вас навучыла так размаўляць на роднай мове?”

“Так, у яе таксама была ў роце пухліна”, – ажывілася Лёся. – “Часам я думаю, што яна магла б жыць у нашым лягеры. Але туды не бяруць дарослых. Самая дарослая там Рыжуха зь першага атраду”.

“У якім гэта лягеры?” – запытаўся Міхась Барадаўкін.

“Ня важна”, – махнула рукой Лёся. – “Мама сьпявала, і гэта былі вельмі прыгожыя песьні. Але людзі хацелі іншых. І аднойчы, калі яна прасьпявала сваю самую новую песьню, і самую прыгожую – людзі пачалі пісаць пра яе. Мама сьпявала пра пустыя пакоі, у якіх няма ні дзьвярэй, ні вокнаў. Яна сьпявала пра зьвяроў, якіх выкідваюць з апошніх паверхаў высокіх будынкаў. Яшчэ яна сьпявала пра жанчын, у якіх ідзе кроў паміж ног. Пра дзяцей, якіх забірае з сабой ранішні туман. А людзям не падабалася. Людзі хацелі, каб яна сьпявала пра добрыя і вясёлыя рэчы”.

“Вось у лягеры мы сьпявалі толькі пра такія”, – сказаў Лёччык. – “І яшчэ там былі смачныя таблеткі”.

“І нясмачныя таксама”, – сказала Лёся. Яна была за справядлівасьць.

Міхась Барадаўкін пакрыўся халодным потам – у такую сьпёку гэта немагчыма, падумаў ён, а потым у думках удакладніў: амаль немагчыма. Калі можна амаль памерці – усё робіцца амаль немагчымым. Гэтае сонца мяне заб’е. Гэтыя дзеці мяне заб’юць.

“Ну, і людзі напісалі ёй усю праўду”, – працягвала Лёся, гледзячы ў бок лесу. – “Пра тое, што яна хворая старая блядзь. Пра тое, што яна абражае ўсіх, у каго ёсьць вушы. Пра тое, што піярыцца, а сама пустышка, як яе пакоі, і нікому не патрэбная, як туман. Пра тое, што ў яе голас, як у кабылы. І пра тое, што ў яе нос – як у ведзьмы. Пра тое, што яна піша пра цечку, а пра радзіму ня піша ні слова. Што ёй уласная пізда важнейшая за годнасьць і гонар. Што яна страшная, як сьмерць, і ім сорамна хадзіць зь ёй па адных вуліцах…”

“Напэўна, яна вельмі перажывала”, – сказаў Міхась Барадаўкін.

“Так”, – сказала Лёся неяк абыякава. – “А потым адзін чалавек напісаў ёй: вон з нашай мовы! Нахуй. Так ён напісаў у сеціве. І мама захварэла”.

“Сэрца?” – спытаў Міхась Барадаўкін так спачувальна, як мог. – “А я вось нешта ніколі ня чуў пра такую сьпявачку”.

“Ну, можа, ты проста ў лягеры быў”, – сказаў Лёччык, таксама спачувальна.

“Не, ня сэрца”, – сказала Лёся. – “Мама пачала выганяць сябе з мовы. Бо яна вельмі любіла гэтых людзей і казала тату, што іх трэба паслухаць. Але выгнаць сябе ўсю адразу яна не магла. І таму пачала выганяць сябе па кавалачку. Адразала ад сябе па кавалачку скуры і выкідвала ў акно. А я іх потым знаходзіла, калі тата вадзіў мяне на шпацыр. Было лета, як цяпер вось, і кавалачкі былі цёплыя. Гэта мне тата ўсё расказваў. Я маму амаль ня памятаю…”

“А што потым было?”

“А потым быў толькі тата”, – хутка сказала Лёся. – “Праўда, Лёччык? Лёччык маму ня памятае, яго тады яшчэ не было”.