Губернскі дэтэктыў. Справа аб крывавых дукатах

– А мне чамусьці падалося, што значна больш яму падабаешся ты і твая лесапілка, – не ўтрымалася панна Пракшына.

– Падгорскі, Падгорскі – знаёмае прозвішча, – задумалася матухна. – Ён не ўдакладняў, з якіх менавіта Падгорскіх?

– Ён, здаецца, пагарджае радаводам, ды ўвогуле – чалавек не самага высокага шляхецтва, – цяпер Яўгенія Канстанцінаўна будзе помсціць яму ў сваіх апісаннях.

– Джынні таксама неабыякавая да яго, – быццам бы па сакрэце адзначыў пан Пракшын, з прычыны чаго дачка яго зазбіралася ў госці цераз дарогу – да Каці Мацвеевай, якая так і засталася без візіту ў мінулую суботу.

Але ж сяброўка нямала крыўдавала на Яўгенію Канстанцінаўну і спачатку нават размаўляла праз губу. Аднак, калі высветлілася, што падзяліцца сваімі навінамі за столькі дзён ёй так і не было з кім (менавіта з-за гэтага яна злавалася на панну Пракшыну больш за ўсё), Каця палагоднела і пачала стракатаць значна весялей. З яе расповедаў дзявіца зрабіла выснову, што нічога ў Менску за час яе адсутнасці не змянілася – дзіва, што губернскі горад. Разам з гэтым, слухаючы і слухаючы сяброўку надалей, Яўгенія Канстанцінаўна разгубілася: ці ж з’язджала яна сама? Зараз усе падзеі ў Вельках падаваліся ёй быццам бы з нейкага іншага свету. І быў ён значна больш захапляльны за пераказванне яшчэ адной порцыі дзявочых плётак. Ды як яны сябруюць увогуле?

– О-о-о, дык што ж я зараз табе скажу! – Каця ззяла быццам калядная зорка. – З-за чаго я пісала табе ў суботу. Цяпер нарэшце ты даведаешся!

Яе ўлюбёны фокус.

– Каця, ты калі хочаш мне нешта паведаміць, дык паведамі ўжо нарэшце! – узмалілася Яўгенія Канстанцінаўна. – А калі не, то я пайду дадому. Ты ўжо мне прабач, але я стамілася з дарогі, і так адразу пайшла да цябе.

– Ой, не трэба лгаць, Жэня! Вось і не трэба. Я цябе бачыла ў падзорную трубу, калі ты прыехала і калі выправілася да мяне! Цэлы век прайшоў!

Зноўку надзьмулася.

– Навошта ты глядзела на мяне ў падзорную трубу? Няўжо вокны ўжо не ў модзе?

– Ды гэта я разбірала рэчы дзядулі. Альбо прадзядулі? Не істотна! Напэўна, гэта яшчэ з грамадзянскай засталося. Зараз пакажу табе, якая раскоша! Цяпер можна за ўсімі назіраць.

Каця ўскочыла на ногі ды схапіла з падваконня новую сваю цікавостку, а панна Пракшына ўяўляла, як сяброўка стойваецца за гардзінай ды ўпарта глядзіць на апусцелую вуліцу, якую ўсе суседзі будуць цяпер абыходзіць за некалькі кварталаў. Хаця наўрад ці, усё ж адно з самых ажыўленых скрыжаванняў.

– Я не ўпэўнена, што гэта суадносіцца з добрым тонам, – адгукнулася Яўгенія Канстанцінаўна пасля таго, як яны ледзь не паўгадзіны выпрабоўвалі знаходку.

– Падумаеш, – хмыкнула Каця. – У цябе шчанюк, у мяне падзорная труба.

– Дык што ж ты хацела распавесці?

– Так! Чыгуначная дабрачыннасць! – сяброўка ажывілася.

– Ах, Каця, гэта ўжо ў мінулым, – абарвала яе панна Пракшына ды прыняла млявую паставу, каб тая ўсё зразумела.

– О Божа! – аглушальна выбухнула яна. – Неадкладна распавядай! Што ўсё гэта значыць?

– Як бы жадала я і сама гэта разумець, – цьмяна прамовіла Яўгенія Канстанцінаўна, радуючыся зробленаму ўражанню.

– О Жэня, гэта бязлітасна з твайго боку! – паскардзілася Каця і, памаўчаўшы не болей за паўсекунды, вырашыла здабыць адказы на свае пытанні праз адцягвальны манеўр: – А я табе казала альбо не? Не памятаю дакладна, ці табе я гэта казала… Мо і не табе…

– Каця! – пагрозліва выгукнула панна Пракшына.

– Дык слухай жа, як толькі можна ўвесь час мяне перапыняць? Я даведалася, што па апошніх звестках розніца паміж мужчынам і дзявіцай мусіць быць восем год. Разумееш? Для ідэальнага шлюбу. Восем год!

– Чаму восем? Хто гэта прыдумаў такую лухту? – насцярожылася Яўгенія Канстанцінаўна.

А сама ж ліхаманкава пачала лічыць: Падгорскі казаў, што яму трыццаць, дык што ж, розніца паміж імі зусім не ідэальная?

– Ён маладзейшы? – хітра прыжмурылася Каця. – Альбо не-не! Відаць, старэйшы, так?

– Ды пры чым тут гэта? Я ў цябе пытаюся: дзе ты гэта прачытала?

– М-м-м, – сяброўка пакруціла галавой. – Нехта мне нядаўна гэта распавядаў. Толькі дзе? Куды я нядаўна наведвалася? А! Напэўна, гэта ў нядзелю прыязджала хросная, здаецца, яна мне і паведаміла.

– Тады ў яе дакладна ўжо няма ніякіх шанцаў, – хмурна сказала панна Пракшына. – Колькі ёй? Шэсцьдзясят альбо шэсцьдзясят пяць?

– Пяцьдзясят два, – без ценю ўсмешкі ўдакладніла Каця. – Але ты дарма смяешся, яна яшчэ можа выйсці за якога-небудзь удаўца.

– Тады зычу ёй поспеху! Але хацелася б мне ведаць, на чым яны грунтуюць такія гучныя заявы!

– Мяркую, гэта факт.

– Ды які факт? – не сунімалася Яўгенія Канстанцінаўна. – Вось паміж маімі бацькамі ўсяго тры гады, але гэта ніяк не ўплывае на іх шлюб. Твае бацькі таксама – выдатная пара, колькі паміж імі: год, два?

– Восем год! – урачыста абвясціла Каця.

У дом мусіла грымнуць бліскавіца ды развернуцца ў падлозе жахлівая бездань.

– Што? Не можа быць, але твая маці… – Яўгенія Канстанцінаўна ў час прыкусіла язык, каб не паўтараць хібу з Кацінай хроснай, – Ну што ж, рада за тваіх бацькоў, але ж не думаю, што гэта адзіны паказчык добрага шлюбу.