Біздер абылдау-жеткізу актілеріне ол ойды. Бланктер жеткізілді. Сапасы тамаша. Жарнамалы німдер р алаа таратылды – баннер, билбордтар елді кзіне тсетін жерге ілінді. Жарнамалы роликтер теледидардан крсетіліп жатыр. Парашалар – ша алталарына салынды, логотипі бар жарын тсті жапсырма ааздар автобустара жапсырылды.
атар… Апан… 2009-жылы ірлерде оыту басталды… Мен телевидениеге жиі барам – бл да жарнаманы бір блігі. Жан-жаты жарнамалы кампания з ісін істеп жатыр. ызметкерлер таныстарынан естігенін айтып келеді: жарнама елді бріне жетті: естімеген крді, крмеген естіді. Баса министрліктерден келіп жарнамалы кампания тамаша жріп жатанын айтып, тжірибемен блісуді срайды. рине, бізді масатымыз тек жарнама емес, оны нтижесі – елді Санаа атысуы. Дегенмен, кіл то.
2009-жылды 27-апаны – Сана басталды. Сана бойынша учаскелер ел ішін амтыды. Жалданан сана жргізушілер – негізінен студенттер, кк мойынорамал таып, санаты логотипі бар кк смкелерін асынып, кше-кшеде жмыс істеп жатыр.
Кей министрлер «арызданып» жатты. Уаыттары жо, ал сана жргізушілер бланк толтыр деген «шабуылын» бастап кетті дейді.
Сана жргізушілермен болан хикаяларды жергілікті жне орталы газеттер басып жатты. Біреу сана кезінде атасын тауып алыпты. Біреулер араусыз алан, леуметтік трыда амтылмаан арияларды тауыпты. Сана жргізуші ыз тнделетіп й-йді аралайды. Санаа атысан жігіт оны шыарып салады. Сйтіп, йленеді. «Сана – мені мірімдегі тамаша оиа болды», – дейді сана жргізуші алыды.
6-наурыз – Сана бітті.
Мені Статистика агенттігіне келген 2007-жылы 28-апаннан бастап Сана біткенге дейінгі, яни 2009-жылы 6-наурыза дейінгі мезетті бкіл команда, кллі Агенттік – тек бір деммен ткердік. Брі модернизацияа атысты. Орта іске рбірі зінше лес осанын сезінді.
Басты цифрды санауды бірінші есебі – елдегі трындар санын анытау, Санаа параллельді трде жрді. Бірінші цифрлар бар. Ух дедік. Ол кезде проблеманы брі алда ктіп транын білмедік…
Тергеу
2009-жылды суір айын орталай Санаа атысы бар жандарды аржы полициясына шаырта бастады. Мен, мені екі орынбасарым, Сана департаменті мен Бюджеттік жоспарлау ызметкерлері, загерлер. Мен аржы полициясы тиісті сратарын ойып, сонымен брі бітеді деп ойлап едім. Біра, ысым дей берді.
Сол стте жымды рей деген андай болатынын крдім. Басында ызметкерлер аржы полициясына барып келген со маан кіріп, не сраанын, не деп айтанын тптіштеп баяндайтын. Сратары кдуілгі сратар болып крінді. Сосын ызметкерлер маан кірмейтін болды. Шамасы, тергеушілер жадайды ушытыруа тырысты. орытып, ркітіп, басшылы ылмыс жасады, ал трмеге сендерді отырызады деп оан-лоы жасап, басшылыпен араласпа дегенді айтса керек.
азастанда рбір мемлекеттік органны бірінші басшысына режимні осымша кмекшісі беріледі, яни К ызметкері бекітіледі. Суірде мені кмекшімді згертті. Жаа кмекші танысуа келді. Жадайды шешеміз деп маан олдау білдірді. Оны олдауы немен тынанын ттына тскеннен кейін істі араанда білдім. Ол Бюджеттік жоспарлау департаментін шаырып алып, мені стімнен аржы полициясына жымды арыз жазуа кндірген. Біра, департаментті бес ызметкері соан ол ойан екен. Алайда, арызы жалан еді. Бюджеттік жоспарлау департаменті брінен атты орыан. Себебі, тендер мен тлем шін солар жауап береді. Бюджеттік департаментте істеген бір ана жас ызметкерді жалан арыза ол оймаймын деуге батылы жетіпті.
Екінші айды соына таман аржы полициясыны сратары айдан шыып жатанын тсіндік. Сана бойынша орынбасарым тергеуден келе сала маан кірді. «Сізден ашаны олма ол ауыстыран делдал компаниялар туралы срады ма?» – деді аырын. Осылайша мен тендерге атыспаан, біра ашаны олма ола ауыстырып отыран компаниялар туралы білдім. ылмысты істі мнісі енді тсінікті бола бастады. Мен орынбасарыма брі дрыс, бізді олара еш атысымыз жо екенін айтып сендірдім.
Мені екі орынбасарымны да отбасы, бала-шаасы бар. Бірінші орынбасарымны екі лы бар, 2009-жылы мамырда дниеге ызы келді. Олар да з отбасы шін атты орыты. Біра, олар жмыса келуін тотатпады. Тергеуге де шаыран сайын барды. Біра, стімнен арыз жазбады. Екеуіне де кім кесілді, трмеге отырды. Сана бойынша орынбасар – алты жыл отырды. Бірінші орынбасар – бес жыла кесілді. Бірінші орынбасар санаа млде жауапты емес еді. Ол тек негізгі атарушылар лгермеген кезде кмектесті. Екеуі де таылан айыпты мойындамады.
Жалан арызданандар істі згертпеді. аржы полициясы оларсыз да масатына жетер еді. Біра, сол адамдарды аяймын. Біреу шін жалан кулік етуге тура келгендеріне ішім ашиды. Тадыр сондай тадау жасатаны кінішті. Олара жасалан оан-лоыны рас-тірік екенін олар да, мен де білмейміз ой. Ешкімді айыптай алмаймын. тірік айтудан бас тартан, жалан арыза ол оймаан, трмеге тсесі деген ысыма шыдаан жандара рметім шексіз.
ы орау органдары брінен жоары