Дзеці Аліндаркі

“Ды ежце ж”, – пачуў ён зноў голас гаспадыні, узяў пальцамі салодкую, з гнільцой галаву і пачаў жаваць. Ён не адчуваў смаку, рухаў сківіцамі, рот запоўніўся марынадам, па падбародзьдзі пацякло. Нешта хруснула пад языком, і па ім пабегла пякучая сьляза.

“У вас кроў па барадзе цячэ”, – сказала жанчына. – “Кроў!”

“Шкло”, – сказаў бацька, вывальваючы на руку ўсё, што было ў роце. – “Са мной такое заўсёды”.

“Ды не, ды ня можа быць”, – сказала гаспадыня жаласьліва. – “Я акуратна адкрывала! Сплюньце, сплюньце хутчэй!”

Ён усьміхнуўся.

“Не дапаможа”.

Ён высунуў язык, правёў па ім пальцам. На пальцы і праўда была кроў. Пасмактаў яго, прайшоўся языком па зубах. Гаспадыня прынесла яму вады прапаласкаць рот.

“Можа, гэта зь дзёснаў”, – сказала яна. – “У мяне таксама зь дзёснаў кроў інагда ідзе. Да доктара нада, а я баюся”.

На голас гаспадыні з суседняга пакоя прыбег хлопчык, нерашуча спыніўся на парозе.

“Здароў”, – павітаўся бацька. – “Хадзі сюды”.

Хлопчык падышоў. Ён быў векам зь Лёччыка – і бацьку захацелася яму пра гэта сказаць.

“Лёччык – гэта мой сын”, – патлумачыў бацька. – “А ты маеш сястру?”

“Не”, – сказала гаспадыня. – “Ён у мяне адзін. Заўтра ў лагер паедзе, на оддых”.

“Я магу падвезьці”, – сказаў бацька. – “У мяне машына. Праўда, я ня ведаю, дзе яна. Дзесьці ў лесе”.

“Трэба пашукаць, пака яшчэ ня цёмна. А вы што тут робіце?” – спытаў хлопчык. – “Прыехалі да каго?”

“Ня лезь да дзядзькі!” – з удаванай строгасьцю сказала гаспадыня. Прарыкала, ляніва, як сыты зьвер. – “Ці мала што ў нас тут людзі робяць, табе рана знаць. Да нас многа хто едзе. І са сталіцы. Дажа з самой Масквы. Хаты пад дачы купляюць, ну і так… На оддых. А вы, можа, пісьменьнік? Гаворыце так”.

“Не”, – сказаў бацька. – “Я так. На оддых. Хадзем”, – ён узяў хлопчыка пад локаць. – “Пагуляем. Далёка ня пойдзем”.

“Ды хоць бы і далёка”, – гаспадыня прыбірала са стала. – “Што ён, малы?”

Яны выйшлі на падворак. Здавалася, што на той самы – але нешта зьмянілася. Нешта няўлоўна зьмянілася. Калі бацька прыйшоў сюды – ён адчуваў сябе кволым і ня здольным ні на што, апрача ўспамінаў, гэтае месца падавалася яму паратункам – канцом дарогі. Але цяпер, гледзячы, як хлопчык павіс на плоце, боўтаючы нагамі ў паветры, бачачы ягоную патыліцу, шэрую, як лес навокал, такую наўмысна голую, выстрыжаную, быццам падстаўленую пад удар, бацьку раптам зрабілася тут так няўтульна, што ён з агідай выцер ногі аб траву. Быццам гэтая гразь наліпла на красоўкі не за той час, калі ён бадзяўся па лесе, а толькі што, калі ён сядзеў за сталом, накрытым белым, як майткі, абрусам, і еў памідоры з гаспадыніных рук.

“А дзе твой тата?” – спытаў ён, падышоўшы да хлопчыка.

“Тата ў бальніцы раённай”, – ахвотна адазваўся хлопчык. – “Таму мамка мяне і хоча ў лягер сплавіць. Каб да папы спакойна езьдзіць. Нам пуцёўкі не даюць, дык яна ўрачу дзенег дала”.

“А што з татам? Хадзем мо да лесу”.

Яны пайшлі туды, дзе стаялі самыя першыя яліны, яшчэ рэдкія, над выцьвілымі купкамі расьлінаў, назваў якіх бацька ня ведаў.

“Папаня сабе палец адрубіў”, – хлопчык сказаў гэта гучна, з задавальненьнем. Было відаць, што яму падабаецца расказваць гэта незнаёмаму чалавеку. – “У папы, знаеце, быў лішні палец. Шосты, вось тут. Сьмешны такі. І ён тапаром неяк – хуясь. Заражэньне пайшло. Бо ў бальніцу сразу не пайшоў. Трапкай нейкай абматаўся і самагонам заліў, думаў, само загоіцца…”

“Ясна”, – бацька азірнуўся, прымерваючыся, наколькі далёка яны адышлі ад хаты. – “А ты, значыцца, у лягер?”

“У лагер”, – уздыхнуў хлопчык. – “Заўтра. А чаму вы так сьмешна гаворыце? Лягір – як інастранец?”

“А хочацца ў лягер?”

“Ну, там інцярэсна”, – сказаў хлопчык разважліва. – “Хочацца ж на людзей паглядзець. Нас рэдка куды возяць. Вось, у сталіцу вазілі адзін раз. У цырк. На аўтобусе. А так усё ў райцэнтар. У дом культуры на новы год… А вы праўда нас падвязёце на машыне?”

“Калі знайду”, – сказаў таропка бацька. – “Калі знайду машыну і бэнзін. Хадзі сюды”.

І ён пацягнуў хлопчыка за рукаў, каб той мог схавацца за шэрай, безуважнай, ялінай, да якой бацька адчуваў нейкі давер.

“А цяпер слухай!” – загаварыў ён выразна і ціха. – “Бяжы! Сёньня ж! Бяжы ў лес! Табе нельга ў лягер, ясна? Там такіх, як ты, робяць бязмозглымі, нямымі, бяспамятнымі скатамі. На ўсё жыцьцё. Там з вас выразаюць тое, што больш ужо ніяк ня вернеш!”

“Як выразаюць?” – хлопчык глядзеў на яго шырока расплюшчанымі вачыма. Ён пакуль што слухаў, ён яшчэ не зусім разумеў, што адбываецца, і бацька сьпяшаўся, каб укласьці ў гэтую малую, дурную галаву самае важнае:

“Так! Нажніцамі! Як кружкі з паперы! Зь цябе проста здымуць з жывога скуру! Там зь цябе зробяць злачынцу, які заб’е ўласную маці. Там у цябе забяруць самае каштоўнае, што ты маеш. Там зробяць цябе ідыётам, які ня ведае, хто ён і адкуль ён. Ты будзеш усё жыцьцё гаварыць на гэтай мове. Правільным, як у робата, языком. Павер мне, ты мусіш мне паверыць. Бяжы, пакуль ня позна!”

“Але мамка сказала…”

“З мамкі ўжо выразалі ўсё, што маглі. І з таты выражуць. Але ты яшчэ можаш уратавацца! Бяжы!”

“Куды?”