Раздзел X
Панна Пракшына па вяртанні ў Велькі разважала, як знайсці вырашэнне няпростай задачы па вызваленні Штэйна. Ды толькі інтуіцыя яе нічога трапнага зараз не падказвала, а яшчэ і Тэдзі, які ўчора на паўдня застаўся ў маёнтку адзін (калі не лічыць кампаніі Ганны Юр’еўны, вядома), запатрабаваў да сябе увагі. Таму пасля сняданку Яўгенія Канстанцінаўна павяла гадаванца трошкі падыхаць апошняй цеплынёй вераснёвага паветра. Пакуль яны кружлялі вакол дома, дзявіца не адрывалася ад мазгавання. Татухна сказаў, што назаўтра яны ўжо выправяцца ў Менск, але як можна з’язджаць адсюль ні з чым? Панна Пракшына адчувала, што разгадка недзе зусім блізка – ні па якім коле іх не водзяць, проста не хапае апошняга і найбольш пераканаўчага доказу. Але ж не магла яна зразумець, дзе менавіта ён схаваны і што мусіць сабой уяўляць. А тым часам pies, відаць прыгадаўшы непрыстойныя замашкі, шуснуў некуды ўбок.
Незадаволена цокнуўшы языком, Яўгенія Канстанцінаўна пацягнулася, падабраўшы крыссе, шукаць гадаванца. Што за манеру ўзяў – не спытаўшы, кідацца абы-куды? Яна дайшла ажно да стайні і там, убачыўшы, як мільгануў срэбна-кудлаты хвост, зразумела: не надасца ёй надбавіць хуткасці – як атрымае дзявіца на сённяшні дзень найагіднейшую забаву. Тэдзі і праўда стрымгалоў нёсся да гнойных куч – папярэджваў жа яе Падгорскі, але дарэмна. І ўвогуле не да яго цяпер. Панна Пракшына ўжо і крычала psu, і нават гразілася, але бессэнсоўна – гадаванец усё ж дарваўся да сваёй мары і ажно трэсся ад асалоды, па-пеўніцку шоргаючы заднімі лапамі. Толькі што не выбухаў дэманічным рогатам. А вось фурманаў хлопчык, які швэндаўся тут непадалёк, шчыра весяліўся ўголас.
– Што ты смяешся? – упікнула яго Яўгенія Канстанцінаўна. – Зараз жа пакліч сюды Ганну Юр’еўну!
Хлопчык нікуды ісці не жадаў, бо думаў дачакацца, чым жа скончыцца імправізаванае прадстаўленне, але панна Пракшына звярнулася да сродкаў зусім не педагагічных і ўсё ж такі прымусіла малога выканаць загад. Яшчэ не хапала, каб яе не слухаліся смаркатыя дзеці, хопіць Тэдзінага свавольства. А вось з’язджаюць жа некаторыя ў вясковыя школы, як толькі хапае ім вытрымкі? Не, вось гэтак Яўгенія Канстанцінаўна дакладна б не здолела.
Пакуль жа яна стаяла непадалёк ад прыкрага відовішча ды ўгаворвала гадаванца спыніцца. Але ж Тэдзі! Спрэс перапэцканы, ён выяўляў найвышэйшую радасць ды нават не збіраўся вяртацца да прыстойнага ладу жыцця. Таму панна Пракшына стаяла да яго трошкі бокам, бо варта было ёй толькі зірнуць на яго, як моцна заціскала яна сабе рот абедзвюма рукамі і намагалася ўвогуле не ўдыхаць невысакародных араматаў.
Аднак, на ейнае шчасце, спяшалася ўжо да іх Ганна Юр’еўна з цэлым узводам ратавальнікаў. З горам усім натоўпам гадаванца злавілі, пасадзілі ў чыйсьці чобат і панеслі ў маёнтак мыцца. Збіраліся ўжо сыходзіць і панна Пракшына з аканомкай, як дзявіца раптам заўважыла, што з кучы тырчыць нейкая вяроўка і краёчак радна. Ганна Юр’еўна схапіла першую палку, што патрапілася ёй пад руку, ды зачапіла шнур – з’явіўся перад іхнімі вачыма невялікі мяшэчак. Яўгенія Канстанцінаўна нават забылася на чыстаплюйства і пацягнулася да нечаканай знаходкі. Сэрца яе ўжо рыхтавалася адбіваць трыумфальныя рытмы: здаецца, яна ведала, што мусіць быць унутры.