Губернскі дэтэктыў. Справа аб крывавых дукатах

А вось ці ж быў з імі цыган, яна пабачыць не паспела – яшчэ ў дварах ліхадзеі насунулі ёй на галаву мех. Пакуль яны трэсліся ў павозцы, Яўгенія Канстанцінаўна намагалася хаця б запомніць колькасць стукаў колаў і чаргаванне паваротаў, але ўрэшце была цалкам disoriented[103]. Ды і каму б гэта зараз дапамагло? Нават каб панна Пракшына здолела вызначыць сваё цяперашняе мейсцазнаходжанне, то збегчы ўсё роўна не атрымаецца, а перадаць вестку не тое што няма каму, але ж і няма з кім. Дзявіца засмуткавала. Ці ж знойдзе яе хаця б хто-небудзь увогуле? І лепш, пакуль жывая. Паміраць Яўгенія Канстанцінаўна ні ў якім выпадку не збіралася – яе ж чакае вяселле! Магчыма. Хаця ці можа ісці гаворка аб вяселлі пасля выкрадання? Ці не будзе яна скампраметаваная? Годзе, зараз важна паставіць больш істотныя задачы, а менавіта – застацца на гэтым свеце да таго моманту, як яе знойдуць, а яе ўжо шукаюць, яна ўпэўненая! Татухна ўздыме на ногі ўвесь Менск, каб толькі вярнуць Джынні дамоў. Але мала ці што ў гэты час прыйдзе да галавы гэтым бандытам. Раптам яна пачула, што галасы набліжаюцца. Што ж ім ад яе патрэбна? Да дзявіцы даляцеў абрывак размовы:

– …Даслаць нешта разам з цыдулкай, каб яны паверылі, – прабрахаў нехта.

– Ну, што можна адрэзаць? Каб была сякера, дык я б рубануў ёй пальчык альбо два, – вальготна адгукнуўся другі.

Панна Пракшына здрыганулася. Няўжо яны абмяркоўваюць яе часткі цела? О Божа, толькі б страціць прытомнасць і не адчуваць болю, калі яны будуць выконваць сваю задуму! А лепей, каб умяшаліся якія вышэйшыя сілы і гэтага не адбылося. Божа, Божа! Раней яна не была надта дбайнай хрысціянкай, але прыйшоў час, каб увераваць у цуды. Вось наўпрост зараз! Як жа не хочацца так няздатна зрабіцца пакутніцай.

– Праз цябе на нас і так ужо досыць крыві, – у размову ўмяшаўся трэці голас. – Яшчэ не хапала, каб яны вырашылі, што яна мёртвая, і звязаліся з паліцыяй.

– А яны і так звяжуцца, – нудна прамовіў крыважэрны расчлянавальнік.

– Сціхні! Калі ўсё зрабіць разумна, то ніякай паліцыі не будзе, – зноўку агрызнуўся трэці.

Тым часам да яе нехта наблізіўся. Яўгенія Канстанцінаўна ўбачыла, як чалавек прысеў побач і пачаў нечым рыпець каля яе нагі, пацягнуўшы за складкі сукенкі. Дзявіца тузанулася – ледзь не выскачыла сэрца з грудзяў. Яна заскуголіла, задавіўшы крык, і ўсё ж такі пачала кашляць. Калі ўжо думала, што сапраўды захліпнецца ды вось так і загіне, ліхадзеям нават высілкаў прыкладаць не спатрэбіцца, дык лёс трошкі злітаваўся над паннай Пракшыной – мех з ейнай галавы сарвалі.

І тут яна ўбачыла трэцяга бандыта, толькі ён быў ніякі не цыган, а проста змрочны мужык з нямытымі чорнымі патламі. На твары ў яго і насамрэч меўся шнар, але ж з Міро не было ў яго ніякага падабенства. Шынкароўна, хаця дзяўчына і светлая, аднак, відаць, занадта ўражлівая, вось і напрыдумвала абы-чаго пра апошняга ўдзельніка хеўры. Мабыць, яна ніколі не бачыла сапраўдных цыганоў? Хаця, напэўна, у шынку розная шушамедзь збіраецца. Ды дзівіць іншае: як толькі Яўгенія Канстанцінаўна здолела тады звязаць апісанне прыкмет з асобай фурмана Падгорскага? Прымроіцца ж такая прыкрасць. Крымінальная пісаніна да дабра не даводзіць, вось што!

Дзявіца слізганула вачыма па змрочным пакоі – ды дзе ж гэта яна? А ўяўны цыган трымаў у руках нажніцы і кавалак тканіны са знаёмай расфарбоўкай. Панна Пракшына скасавурылася і ўбачыла, што на крыссі не хапае невялічкага прастакутніка. Хм, акуратысты! Маглі б ужо і адарваць, а глядзіце ж, усё па-велікасвецку, яшчэ б фігурна рэзалі. Шкада сукенкі, хаця гэта лепей, чым пальчык альбо цэлая рука. Дзявіца павагалася, ці варта з ім размаўляць, але ж словы самі зляцелі з яе вуснаў.

– Хто вы, па якім праве трымаеце мяне тут? – з усёй годнасцю спытала Яўгенія Канстанцінаўна, узняўшы галаву.

Як толькі яна гэта вымавіла, дык тут жа зразумела, што ў першую чаргу трэ было пацікавіцца, дзе гэта менавіта «тут», хаця наўрад ці яна атрымала б вычэрпны адказ. Бандыт прыклаў толькі да вуснаў палец і пацягнуўся прэч. З-за рога вызіраў рабаціністы хлопец, павіснуўшы рукой на вушаку.

– Гожая. Трошкі дахлаватая, але ж не суп з яе варыць, – сказаў ён, калупаючыся ў зубах.

Панне Пракшыной у галаву кінулася кроў. Мярзота! Як жа складана адначасова пачувацца настолькі зняважанай і бездапаможнай. Па яго голасе яна зразумела, што гэта зусім не страшны патлаты мужык, а менавіта ён, самы малады, разважаў пра сякеру і магчымасці яе выкарыстання. Вычварэнства! Здаецца, старэйшы бандыт падзяляў гэтае меркаванне, бо раптам схапіў хлопца за каўнер і перасцярагальна прасіпеў:

– Не смей аб гэтым нават думаць. Табе ж перадалі: ён забараніў чапаць яе.

Рабаціністы агідна пасміхнуўся і даслаў панне Пракшыной паветраны пацалунак. Яна моцна зажмурылася і расплюшчыла вочы зноў, толькі калі пачула, як аддаляюцца іх галасы і крокі.

– Ну, а што будзем рабіць, калі атрымаем наш мяшэчак назад? – спытаў маладзейшы.

– Адпусцім яе, падзелім золата і разбяжымся, – неахвотна адказаў патлаты. – Ён жа сказаў, што трэ будзе на некаторы час знікнуць.