Маёнтак Рыбы

у адной жанчыны быў твар анёла, паўсюль, дзе яна зьяўлялася, людзям станавілася хораша на сэрцы, скрушныя думкі раставалі імгненна, і на гэты твар хацелася маліцца… але жанчына не была анёлам, і, наадварот, нязвыкла для свайго выгляду (а была яна невялічкая, страйнюткая й лёгкая, як дзьмухавец) жанчына мела цяжкі кулак і гостры язык, а вочы, калі пільна ўгледзецца, былі наскрозь прашытымі голкамі. і гэты дуалізм прыроды зусім не пасаваў ейнай пэрсоне. працавала жанчына кухарам і карміла ўвесь трактарны завод. на пачатку ейнай працы ўсе наведвальнікі ласкава звалі яе карміліцай, спадарынькай, вумнічкаю, яна толькі ў адказ пасьміхалася і, трэба сказаць, пасьміхалася вельмі прыемна… але прайшоў першы тыдзень, за ім другі, і на трэці, калі адзін з працаўнікоў ціха адказаў на пытаньне, што яму пакласьці на талерку, кашу ці смажаную бульбу, жанчына вельмі злосна й гучна зашыпела, натуральна зашыпела, і не паклала яму нічога, маўляў, вучыся нармальна размаўляць… і так усё і абрынулася зь ідэальным анёлам, твар якога прамяніўся цеплынёю й пяшчотаю, жанчына з кожным днём пачала шыпець, крычаць, а часам нават гаўкаць, але твар яе не мяняўся, і падавалася, што ўнутры гэтай прыгожай абалонкі жыве іншая істота… нягледзячы на тое, што на трактарным заводзе працуюць суворыя мужчыны, яе пачалі жахацца, ігнараваць і больш не было чутна «спадарынька, дзякуй». ніхто больш не хацеў глядзець ёй у вочы, ніхто не хацеў уступаць у сувязь з двухтварым Янусам, з мэгэраю, з д’яблам, які, як вядома, быў самым прыўкрасным з анёлаў, якога Бог пакараў і кінуў у пекла…

пустэча

пра што напісаць? пра што напісаць… няма пра што пісаць, але ёсьць пра што пісаць, і адначасова я ня памятаю, пра што хацеў напісаць, і гэты колазварот жаданьня, якое пераходзіць у патрэбнасьць, пужае мяне, і я бачу толькі белую яскравую сьцяну, суцэльную, без шурпатасьцяў, прыемную на зрок, і для крананьня цёплую, і быццам бы яна перадае мне супакой… за апошнія дні ў мяне столькі справаў, што я не пасьпяваю сачыць за зьменаю лічбаў у нататніку, ня кажучы ўжо пра гадзіны. Люба прыехала на цэлы тыдзень, сёньня я ўжо нэрвуюся, бо немагчыма знаходзіцца разам, не пакідаючы асобна дому ні на хвіліну, і ў краму разам, і паліць на ганак разам, і ў прыбіральню – разам, бо яна мае душавую… я не абвык да такога… шчыльныя стасункі пачынаюць ціснуць на ўсе мае вантробы, і я часта доўга не выходжу з прыбіральні ня толькі праз свае вантробы, але й праз тое, што магу там сядзець і чытаць, напрыклад. Люба – гэта файна, але ўсё файнае калі-небудзь ператвараецца ў адносна файнае. вось адносна мяне файнасьць Любы крыху зьнізілася, але я набыў сабе піва і спрабую штучна павысіць файнасьць. п’ю яго вось цяпер, сачу за тым, як набіраецца тэкст… але калі бяз жартаў, то ў мяне ўсё файна, і надвор’е як трэба, пасадзіў тры маленькія елкі, яны называюцца «Конікі», калі іх не засыпле сьнегам – будзе шчасьце на Новы год. памыў Карнэля й Гамлета, прыбраўся ў хаце, набыў сьвежага сыру… што яшчэ трэба для шчасьця… але я ведаю, што мне для шчасьця трэба, каб час рухаўся павольна і каб як мага меней зьяўлялася такіх дзён, калі ты глядзіш у прастору, і перад табою нават не пустэча, але суцэльная белая сьцяна, і табе так хочацца яе пералезьці, і так хочацца яе зруйнаваць, але ты разумееш, што гэтая сьцяна на дадзены момант нікуды не падзенецца і будзе цалкам глушыць усе твае думкі, і, калі ты дойдзеш да мяжы і больш ня здолееш працягваць пісаць, яна забярэ апошнюю радасьць у жыцьці, пакінуўшы толькі побатавыя клопаты, празь якія ты будзеш радавацца, што жывы, усяго толькі… жывы, і больш нічога.

рэальнасьць

у Борхеса ёсьць тэорыя, што кожны чалавек, калі засынае, адразу прачынаецца ў іншым паралельным сьвеце, дзе ў яго раніца і ён жыве сваё ўласнае жыцьцё… і ёсьць у яго выказваньне наконт таго, што люстэркі – такія ж гнюсныя рэчы, як і савакупленьне, бо абедзьве гэтыя «рэчы» ствараюць на сьвеце копіі…

я кожнай раніцаю прачынаюся стомленым, але стома прыемная, як калі займаўся справаю цяжкаю, але сабе ў радасьць… і сны ў мяне бываюць звышнатуральнымі, быццам я сапраўды быў там, у снах… і люстэркі, усе люстэркі ў маёй хаце кожным разам памнажаюць маё адлюстраваньне, калі я праходжу побач, і адначасова я ведаю, што гэта не памнажэньне, гэта я з паралельнага сьвету, які толькі што прайшоў такім жа шляхам, як і я, але зь іншага боку, і я, напрыклад, адчыніў дзьверы Любе, якая прыехала з крамы, і пусьціў у хату Карнэля, а іншы я пайшоў у ложак з прыбіральні, бо праз тры гадзіны прачынацца на працу, а ў ложку яго чакае Люба зь іншым колерам валасоў, у той самы час, калі мы зьбіраемся піць віно й глядзець фільм, цалавацца й кахацца, я з паралельнага сьвету буду сьніць жарсьці і прачнуся ўзбуджаным, а я толькі-толькі пасну…

талерантны