Падарожжа на «Кон-Цікі»

Калі мора бывала не надта бурным, мы часта выязджалі на маленькай гумавай лодцы і рабілі здымкі. Я ніколі не забуду нашай першай спробы. Акіян быў такі спакойны, што дваім з нас захацелася спусціць на ваду маленькую лодку, падобную на паветраны шар, і крыху папрацаваць вёсламі. Толькі яны адплылі ад плыта, як адразу ж пакінулі веславаць і пачалі рагатаць на ўсё горла. Іх адносіла ўсё далей, яны то знікалі між хвалямі, то зноў паказваліся, і кожны раз, варта было ім толькі кінуць позірк на нас, як яны зноў так гучна смяяліся, што іх галасы звінелі над пустэльным акіянам. Нічога не разумеючы, мы азіраліся навакол і не бачылі нічога камічнага, калі не лічыць нашых уласных кудлатых галоў і барадатых твараў; але паколькі два таварышы, што знаходзіліся ў лодцы, павінны былі ўжо да гэтага прывыкнуць, у нас закралася думка, што яны раптам звар’яцелі. Магчыма, сонечны ўдар. Абодва хлопцы, зусім абяссілеўшы ад смеху, насілу вылезлі з лодкі назад на «Кон-Цікі» і, цяжка дыхаючы, са слязьмі на вачах пачалі ўгаворваць нас праехацца і паглядзець самім.

Я і яшчэ адзін спадарожнік скочылі ў гумавую лодку, якая танцавала на вадзе побач з нашым суднам; хваля падхапіла лодку і аднесла яе ад плыта. Мы адразу ж плюхнуліся на сядзенні лодкі і дзіка зарагаталі. Нам прыйшлося як мага хутчэй караскацца назад на плыт і супакойваць тых, хто не паспеў яшчэ пабыць у лодцы, бо яны думалі, што мы абодва з’ехалі з глузду. Гэта мы самі і наш горды карабель зрабілі на нас такое неймавернае, як у недарэчным сне, уражанне, калі мы ўпершыню глянулі на ўсё здалёк. Да таго часу нам ні разу не даводзілася бачыць плыт у адкрытым акіяне збоку. Бярвенні знікалі нават за самымі маленькімі хвалямі, і мы бачылі — калі нам наогул удавалася штонебудзь убачыць — толькі нізкую каюту з шырокімі дзвярыма і натапыраным дахам з лісця, які падскакваў сярод хваль. Плыт нагадваў сабой старэнькую, мілую сэрцу нарвежскую пуню, дзе складваюць сена на зіму; пуня гэтая, пахіліўшыся набок, бездапаможна плыла ў адкрытым акіяне, куды гналі яе хвалі, а ў ёй знайшлі сабе прытулак загарэлыя барадатыя бадзягі. Такі ж міжвольны смех ахапіў бы нас, калі б мы ўбачылі, што хтосьці плыве за намі па акіяне ў ночвах. Нават звычайная хваля, калі яна перакочвалася цераз край плыта, залівала да палавіны адлегласць паміж бортам і сцяной каюты, і здавалася, вось-вось яна рынецца ў шырока расчыненыя дзверы, за якімі, пазяхаючы, ляжалі кудлатыя барадачы. Потым недарэч ная пуня зноў з’яўлялася на паверхні, і бадзягі ў каюце па-ранейшаму ляжалі такія ж сухія, валасатыя, жывыя і здаровыя, як і дагэтуль. Калі набягала больш высокая хваля, то каюта, і парус, і ўся мачта маглі знікнуць за гарою вады, але ў наступную хвіліну каюта з бадзягамі была, вядома, зноў тут як тут.

Усё гэта мела неважнецкі выгляд, і нам даволі цяжка было зразумець, чаму ўсё ішло так шчасліва на борце нашага своеасаблівага судна.

У наступны раз, калі мы адплылі ў лодцы, каб як след пасмяяцца з сябе, ледзь не здарылася няшчасце. Вецер і хвалі былі, як выявілася, мацнейшымі, чым мы меркавалі, і «Кон-Цікі» пракладваў сабе дарогу сярод хваль з куды большай хуткасцю, чым мы маглі думаць. Ратуючы сваё жыццё, мы вымушаны былі веславаць з усяе сілы, стараючыся дагнаць незгаворлівы плыт, які не мог ні спыніцца і пачакаць, ні павярнуць назад. Нават тады, калі нашы таварышы на борце «Кон-Цікі» спусцілі парус, вецер так дзьмуў у бамбуковую каюту, што бальзавы плыт несла на захад з такою ж хуткасцю, якую мы маглі развіць з дапамогай маленькіх цацачных вёсел у нашай круглай гумавай лодцы, што скакала на хвалях. У кожнага была толькі адна думка: любою цаною мы павінны зноў быць р.азам. Мы правялі ў акіяне жахлівыя хвіліны, перш чым нам удалося дагнаць плыт і, залезшы на яго, апынуцца зноў дома, сярод таварышаў.