Белая муха, забойца мужчын

«Глюмдалькліч, — загаварыў я пасьпешліва. — Памятаеш? Так звалі дачку аднаго велікана, заможнага фэрмэра, простага такога і хітрага мужычка-беларуса. Глюмдалькліч было дзевяць гадоў, калі Гулівэр, увесь такі малы, з палец ростам, брытанчык-з-пальчык, трапіў да іх у дом. І гэтая малая Глюмдалькліч, памерам зь дзевяціпавярховік, даглядала Гулівэра і абараняла яго. Яны паехалі ў сталіцу, і Глюмдалькліч везла Гулівэра на каленях у драўлянай скрыні.

У мяне чамусьці гадамі стаіць перад вачыма гэтая карціна. Восень, не прайсьці-ні праехаць, гразь, дарога, дрогкая карэта, і Глюмдалькліч трымае на каленях скрынку з Гулівэрам.

Яна называла яго — Грыльдрыг, на мове веліканаў «гамункулюс», а ён яе «Глюмдалькліч», маленькай нянькай. Яна разьдзявала і адзявала яго, і мыла, і вучыла мове веліканаў… Калі мы хадзілі з табой у адну школу, у думках я называў цябе так. Глюм. Даль. Кліч».

«Вось яно што… Ну, гэта было даўно, — кіўнула Босая, зьдзіўлена падняўшы на мяне вочы. — Люба сказала мне, што ты пішаш кніжкі. Пра гэтага, аднаго з Саха-Якуцкіх, тых самых, атожылак якіх любіў смажыць згвалтаваных ім жанчын, прывязаўшы іх да дрэва. Вясёлая песенька, праўда? Ой гарэла Ганна… Хаця што я табе кажу, усё роўна ты ніколі не напішаш сапраўдную гісторыю гэтага месца. Гісторыю Замку. Нават калі захочаш. Для гэтага трэба… Зрэшты, няважна. Дык што там было потым з гэтай Глюмдалькліч?»

І яна запытальна і нецярпліва замоўкла. А я… Мне нічога не засталося, як працягваць, тым больш што ў вачах Босай успыхнула цікаўнасьць.

«…А потым яны пачалі жыць у сталіцы, у каралеўскім палацы, і Глюмдалькліч дамаглася, каб Гулівэру пабудавалі дом, і яна насіла яго ў гэтым доме — на даху была спэцыяльная ручка, каб зручней было трымаць. Як у чамадана. Прыдворныя дамы любілі разьдзяваць Гулівэра дагала і саджаць сабе на грудзі… Ён скардзіўся, што ад іх сьмярдзіць. Не сьмярдзела адно ад Глюмдалькліч і каралевы…»

«Што за лухта, — усьміхнулася Босая. — Гулівэр… Глюмдаль-як-яе там. Мне здаецца, я ўвогуле больш падобная да мухі».

«Белай мухі», — сказаў я і прыкусіў язык. Але яна не заўважыла: «Некалі я таксама любіла казкі. Але ты ня проста так мне гэта расказваеш…»

І яна зноў падазрона ўтаропілася ў мяне: «Тут, у Замку, ты адчуваеш сябе Грыльдрыгам? Або Гулівэрам? Гулівэрам, вядома. Кожны Гулівэр хоча трапіць да сваіх. Дык ідзі да сваіх. Яны ўжо зачакаліся. Ты сам не разумееш, з кім зьвязаўся. Думаеш, я пакіну цябе жывым? Толькі таму, што ты расказваеш мне казкі?»

«Я проста хачу зразумець, чаго ты хочаш, — сказаў я як мага мякчэй. — перад тым, як усё скончыцца. Каб ведаць, дзеля чаго гэта ўсё было. Бо са мной штосьці адбываецца, разумееш, Глюмдалькліч?»

«Што за фігню ты вярзеш, — яна пачухала голую нагу. — Са сьцягам гэта было няблага прыдумана, але… Ты прычапіўся да мяне, таму што ў мяне ўлада і таму што я, на твой погляд, не такая страшная, як мае дзеўкі. Спрацаваў проста інстынкт, вось і ўсё. Аўтаматычны выбар самкі, зь якой можна мець справу. Дык вось — хуй табе!»

Апошнія словы яна выкрыкнула амаль з асалодай. На парозе зьявілася Нямона Ліза, флегматычная, з мутнымі вачыма забойцы, і Босая паказала на яе пальцам: «Чаму ты не гаворыш зь Нямонай Лізай, напрыклад? А ў яе ёсьць што расказаць. Цікавая гісторыя, вельмі цікавая! Хочаш паслухаць? Харошая будзе казачка на ноч…»

Так я даведаўся, хто такая Нямона Ліза. Сама яна, зразумеўшы, што нас трэба пакінуць адных, далікатна прычыніла дзьверы. Босая расказвала мне, трымаючы маю галаву ў сябе на каленях, а я перакладаў гэты аповед на сваю мову, мову Грыльдрыга ў драўлянай скрыні, якую падвесілі на крук — і скрыня гайдаецца, гайдаецца, а цені вялікія і чорныя, а галава кружыцца ў млосным танцы, і пахне крывёй і прэлай скурай.

18. Гiсторыя пра руку

Некалі даўно, калі гэтую краіну яшчэ не называлі Краінай Замкаў, але ўжо інтэнсіўна думалі, як бы завабіць сюды турыстаў, дзяўчына Ліза жыла ў сталіцы і хадзіла ў мастацкую школу. Лізе было тады гадоў пятнаццаць — а можа, і меней; цалкам магчыма, што ёй было трынаццаць гадоў, а верагодна, што і чатырнаццаць: галоўнае, што назваць яе маленькай ніхто ўжо ня мог, нават калі б хацеў. А больш за ўсё гэтага хацела яна сама: Ліза не любіла сваё цела, вялікае, нязручнае, пукатае з усіх бакоў, яшчэ нядаўна такое мілае, такое сваё, а цяпер — чужое, як мачаха. Цела жыло сваім жыцьцём, а Ліза — сваім.

Ліза малявала гуашшу, алеем і пастэльлю. Цела Лізы таксама малявала — у такіх месцах, пра якія Ліза нікому не казала. Ліза любіла маляваць краявіды і жывёлаў і не любіла маляваць людзей, а цела Лізы малявала што хацела. Гэта было вельмі свавольнае цела. Дужа вялікае і вельмі свавольнае.

Цела хадзіла разам зь Лізай у мастацкую школу, цела прачыналася разам зь ёй, сьнедала і пачынала мучыць Лізу, клэпаючы сюды-туды і не адстаючы ад яе ні на крок — да самага вечара, а, бывала, і ўсю ноч, у сьне. Насамрэч, вядома ж, цела Лізы і яна сама хадзілі мала — часьцей за ўсё яны езьдзілі ў тралейбусе.