Белая муха, забойца мужчын

Усе ў нашай школе ведалі гэтую гульню. У жаночай разьдзявальні выключалі сьвятло і туды, акурат у той момант, калі дзеўкі пераадзяваюцца пасьля спартзалі, забягае нехта з маіх аднаклясьнікаў. Забягае з выцягнутымі рукамі і… Хто больш грудзей намацае, той і выйграў. У нашай школе нават праходзіў чэмпіянат па гэтым відзе спорту: былі свае лідэры, былі аўтсайдэры, але большасьць, вядома, была гледачамі. Дзяўчаты самі прызнаваліся, каго схапілі, а каго не — ды гэта было і так ясна, па крыках, сьлёзах і рогаце. Я ў такіх забавах ня ўдзельнічаў — хаця мусіў: таму мяне аднойчы проста запіхнулі ў цёмную разьдзявальню і паабяцалі абвясьціць байкот, калі я выйду з нулявым вынікам. Нейкая з аднаклясьніц — цяпер я думаю, што яна была ў мяне закаханая — віскнула, іншыя замерлі. Па адной, высока трымаючы падбародзьдзі, дзеўкі выйшлі, абмінаючы мяне, на калідор. Я застаўся стаяць у цемры, як дурань. Усё скончылася мірна… У шаснаццаць гадоў у такія гульні гуляеш ужо ня надта ахвотна — калі ты толькі ня поўны ідыёт. А вось у клясе маёй Глюмдалькліч забава квітнела на ўсю моц. Толькі новенькая да пары пра гэта ня ведала.

Але нешта заўжды здараецца першы раз. Хлопец, які з выстаўленымі наперад далонямі ўбег у разьдзявальню, дзе разам зь іншымі была мая таемная сяброўка, быў не з найгоршых. Проста ён хацеў прызнаньня, мужчынскага і жаночага, і лічыў, што гэта проста такая гульня. Пачуўся звыклы лямант, дзеўкі выскоквалі з разьдзявальні адна за адной, некаторыя — так і не пасьпеўшы да канца зьмяніць спартовую форму на цывільнае адзеньне; тыя, хто чакаў у калідоры, з абыякавымі ўхмылкамі лічылі: раз, два, тры… І тады з разьдзявальні пачуўся нейкі зусім неверагодны гук. Так, гэта таксама быў крык. Але не дзявочы. Гэта быў крык маладога параненага самца. Ён паўтарыўся, ён зрабіўся проста невыносны. Нехта ўключыў сьвятло, зазірнуў усярэдзіну — і сутыкнуўся з тым самым гульцом, які вырашыў паставіць рэкорд.

«Бля-а-а-а! — галасіў ён, заліваючыся хлёрнымі сьлязьмі і тыцкаючы ўсім пад нос сваю руку, нібы мы былі ў кабінэце працы і яму толькі што адрэзалі канцавіну пілой. — А-а-а!»

Яна ўкусіла яго, мая Глюмдалькліч. Яна з усяе моцы ўкусіла яго ў цемры разьдзявальні сваімі дзявочымі, дробнымі, мушынымі зубамі проста за запясьце, яна ўкусіла яго так, быццам ад гэтага залежала яе жыцьцё, і пракусіла яму артэрыю. Прыбеглі настаўнікі, нехта кінуўся ў мэдпункт, а са спартзалі ўсё гэтак жа чуліся раўнамерныя ўдары мяча. Глюмдалькліч усьміхалася. Кажуць, у яе на вуснах была кроў, і хаця я ня бачыў гэтага, мяне апанавала такая рэўнасьць, што я не пайшоў у той вечар да маёй дзіўнай сяброўкі, я ня мог. Пракусіўшы яму руку да крыві, яна нібыта здрадзіла мне, мне, яе Гулівэру, мне, зь якім мела столькі таямніцаў, мне, зь якім у яе было столькі нявымаўленых размоваў.

Я не хацеў яе бачыць. Толькі ўспамінаў, разгрызаючы скуру на пальцах, нашую апошнюю размову, і моршчыўся ад крыўды.

«Ты так любіш гісторыю, — спыталася яна неяк, выслухаўшы ад мяне лекцыю на тэму нашай вялікай перамогі пад Воршай. — Але чаму? Патлумач».

«Таму што той, хто ня ведае сваёй гісторыі, ня мае будучыні», — адказаў я павучальна.

«А калі ў цябе яе проста няма? — не адчаплялася яна. — Калі ты ёсьць, а гісторыі — не было?»

«Так не бывае».

«Тады скажы мне — дзе гісторыя мухаў? Напрыклад, вось гэтай мухі? А ў яе ёсьць будучыня».

Я не знайшоўся, што адказаць ёй. Дый што можна было адказаць на такую лухту?

А падзеі між тым разгортваліся хутка — у таго, хто напаў на Глюмдалькліч у цёмнай разьдзявальні і каго яна ўкусіла за ягонае сьляпое і прагнае запясьце, пачалося заражэньне, і не абы-якое, сыроватку ўкалолі занадта позна, ён трапіў у шпіталь і яго ледзь уратавалі, гэтага гульца-няўдаліцу, аматара экстрэмальных забаваў. Усё гэта было так раптоўна і так сур’ёзна — ён і праўда ледзь не падох, гэты яе аднаклясьнік, быццам у нутры маёй таемнай сяброўкі была атрута, быццам яна была не чалавекам, рот якога поўны бяскрыўднай сьліны, а нейкай рэптыліяй або інсэктай, або бадзяжнай сучкай. Бацькі пацярпелага прагнулі помсты, у адвакаты ніхто не напрошваўся, а я…

Што мог зрабіць я? Ды я нават пазваніць ёй ня мог, бо не хацеў слухаць, што скажа яе апаганены чужой крывёю рот. На гэтых вуснах мусіла быць мая кроў. Мая і нічыя больш. У мяне было такое адчуваньне, што нехта выліўся ў маю Глюмдалькліч, наставіўшы мне рогі. Я думаў пра яе — і адчуваў, як мяне напаўняе самае пошлае з мужчынскіх пачуцьцяў: горыч змарнаваных нагодаў. Тады яно апанавала мяне ўпершыню ў жыцьці — і колькі разоў гэта здарыцца яшчэ раз…

Пакуль мы не сустрэнемся зь ёй зноў. Тут, у Замку. Яна зьнікла з нашай школы. Зьнікла бясьсьледна.

Напэўна, яе чарговы раз перавялі ў іншую школу, далей ад граху, далей ад мяне. Выбіваючы дываны пад бальконамі нашага дому, я чуў, як рэха ўдараў разносіцца па ўсім навакольлі, і думаў пра тое, што недзе там, у самым цэнтры гораду або на ягонай зусім іншай ускраіне, увесну, у траўні яна выпусьціць сваю белую муху, як абяцала — і што будзе з мухай далей, ведае толькі той, хто аднойчы адчуе яе ўкус.

***