Падарожжа на «Кон-Цікі»

Мы ўсе кінуліся на палубу, і тое, што мы ўбачылі, прымусіла нас узняць усе нашы флагі. Першым узляцеў на карме нарвежскі флаг, за ім на верхавіне мачты — французскі, паколькі мы набліжаліся да французскай калоніі. Неўзабаве ўся наша калекцыя флагаў развявалася на свежым пасатным ветры — амерыканскі, англійскі, перуанскі і шведскі, не лічачы флага Клуба падарожнікаў. Цяпер ніхто з нас не мог сумнявацца, што «Кон-Цікі» прыбраны як след. На гэты раз месцазнаходжанне вострава было ідэальным — проста па нашаму курсу і крыху далей ад нас, чым Пука-Пука, калі ён паўстаў перад намі на досвітку чатыры дні таму назад. Як толькі сонца паднялося на небе за намі, мы ўбачылі высока ў туманным небе над востравам светла-зялёнае мігценне. Гэта было адлюстраванне ціхай зялёнай лагуны ўнутры кальца з рыфаў. Над некаторымі нізкімі атоламі такія міражы стаяць у паветры на вышыні некалькіх тысяч метраў, і першабытныя мараплаўцы бачылі гэтыя адлюстраванні за шмат дзён да таго, як сам востраў паказваўся на небасхіле.

Прыблізна а дзесятай гадзіне мы ўзяліся за рулявое вясло; цяпер трэба было вырашыць, да якой часткі вострава мы будзем кіраваць.

Мы маглі ўжо распазнаць асобныя верхавіны дрэў і бачылі рады ствалоў, што зіхацелі на сонцы на фоне густога цяністага лісця.

Мы ведалі, што недзе між намі і востравам знаходзяцца небяспечныя падводныя рыфы, якія падпільноўваюць усё, што набліжаецца да прыветлівага з выгляду вострава. Высокія валы зыбу, бесперашкодна набягаючы з усходу, закрываюць гэтыя рыфы; і паколькі вялізныя масы вады на мелкім месцы затрымліваюцца, яны ўзнімаюцца к небу і з грукатам і пенай падаюць уніз, праносячыся над вострымі каралавымі рыфамі. Не адзін карабель трапіў у гэтую пастку — быў зацягнуты на страшэнныя падводныя рыфы архіпелага Туамоту і разбіты ўшчэнт аб каралавыя скалы.

З боку мора мы не заўважалі ніякіх адзнак жахлівай пасткі. Мы плылі ўслед за хвалямі і бачылі толькі выгнутыя зіхатлівыя грабяні, якія адзін за другім анікалі ў напрамку вострава. I рыфы і ўся ўспененая д’ябальская свістапляска над імі былі схаваны ад нас радамі шырокіх грабянёў хваль, што каціліся наперадзе. Але з абодвух канцоў вострава, і з паўночнага і з паўднёвага, дзе берагавая лінія загіналася, мы бачылі, што за некалькі соцень метраў ад зямлі ўвесь акіян меў выгляд белага бурлівага кіпетню, які ўзнімаўся высока ў паветра.

Мы накіравалі свой плыт так, каб апынуцца на рубяжы «кухні ведзьмаў» ля паўднёвага краю вострава, і спадзяваліся, што, трапіўшы туды, мы здолеем плыць уздоўж атола, пакуль не абмінем мыс і не будзем на падветраным баку; ва ўсякім разе, мы разлічвалі, перш чым нас пранясе міма, дасягнуць дастаткова мелкага месца, дзе мы маглі б з дапамогай самаробнага якара спыніцца і, дачакаўшыся змены ветру, апынуцца, такім чынам, пад аховай вострава.

Пад поўдзень мы маглі ўжо распазнаць у бінокль расліннасць вострава — пышныя зялёныя кусты на фоне густога гаю з маладых какосавых пальмаў. На беразе перад лесам на светлым пяску тут і там ляжалі вялікія глыбы каралаў. Ніякіх іншых адзнак жыцця не было, калі не лічыць белых птушак, што луналі над кронамі пальмаў.

У дзве гадзіны мы падплылі да вострава і цяпер рухаліся ўздоўж яго ля самага краю непрыступных рыфаў. Чым бліжэй мы падплывалі, тым усё больш выразна было чуваць, як равуць буруны, разбіваючыся аб рыфы; гук гэты спачатку нагадваў несціханы шум вадаспада, а неўзабаве стаў падобны на грукат бясконцага кур’ерскага поезда, які імчаўся паралельна нам за некалькі соцень метраў ад нашага правага борта. Цяпер мы маглі разгледзець таксама белыя пырскі, што сюд-туд узляталі высока ў паветра за кучаравымі грабянямі хваль збоку ад нас, там, дзе грукатаў «поезд».

Цяжкім рулявым вяслом працавалі двое; яны стаялі за бамбукавай каютай і таму не бачылі, што робіцца наперадзе. Эрык як штурман залез на скрыню, што служыла нам кухняй, і падаваў каманду абодвум рулявым. Наш план заключаўся ў тым, каб трымацца як мага бліжэй, але ў той жа час на дастаткова бяспечнай адлегласці ад грозных рыфаў. З верхавіны мачты мы ўвесь час назіралі, ці не пакажацца ў каралавым кальцы які-небудзь пралом або праход, праз які мы маглі б паспрабаваць праслізнуць. Плынь несла нас цяпер уздоўж рыфа і не выкідвала ніякіх фокусаў. Расхістаныя кілі давалі нам магчымасць рухацца пад вуглом да ветру ў межах 20° у той ці другі бок, а вецер дзьмуў уздоўж рыфа.