Падарожжа на «Кон-Цікі»

З таго часу як я саскочыў з плыта, мне, шчыра кажучы, не хапала нашых лоцманаў, якія раней заўсёды плылі ў вадзе наперадзе нас. Цяпер вялікія бальзавыя бярвенні ляжалі наверсе рыфа, апусціўшыся ў ваду ўсяго на якія-небудзь 15 сантыметраў, і пад носам плыта звіваліся карычневыя марскія малюскі. Лоцманы зніклі. Залатыя макрэлі зніклі. Толькі нейкія невядомыя пляскатыя рыбы з тупым хвастом і афарбоўкай паўлінаў дзелавіта шнырылі ўзад і ўперад паміж бярвеннямі. Мы апынуліся ў новым свеце. Юханес пакінуў сваю дзірку. Ён, безуМоўна, знайшоў тут другі прытулак.

Я ў апошні раз кінуў позірк на палубу плыта і заўважыў малюсенькую пальму ў расплясканым кошыку. З вочка какосавага арэха тырчала сцяблінка даўжынёй сантыметраў 45, а знізу тырчалі два корані. Я пакрочыў уброд да вострава, трымаючы ў руцэ гэты арэх. За некалькі крокаў наперадзе я ўбачыў Кнута, які весела плюхаў па вадзе да берага, трымаючы пад пахай мадэль плыта, майструючы якую, ён нямала папацеў у час падарожжа. Неўзабаве мы апярэдзілі Бенгта. Ён быў дбайны гаспадар. З гузам на лбе, з мокрай барадою, з якой капала марская вада, ён ішоў і, сагнуўшыся, папіхаў скрыню, якая пачынала танцаваць перад ім кожны раз, як толькі ў лагуну трапляў паток вады ад бурунаў, што разбіваліся ля знадворнага боку рыфа. Ён ганарліва прыўзняў вечка скрыні. Гэта была наша «кухня», а ў ёй — прымус і ўсё кухоннае начынне.

Я ніколі не забуду гэтага пераходу па рыфах да цудоўнага, зарослага пальмамі вострава, які, чым бліжэй мы падыходзілі да яго, рабіўся ўсё большым і большым. Калі я дабраўся да залітага сонцам пясчанага берага, я скінуў чаравікі і ішоў, зарываючыся пальцамі ног у цёплы абсалютна сухі пясок. Мне было прыемна глядзець на кожны след, які заставаўся на ніколі нікім не таптаным пясчаным беразе, што цягнуўся ўгору да невялікага гаёчку пальмаў. Неўзабаве кроны пальмаў спляліся над маёй галавою, а я ўсё ішоў і ішоў наперад да цэнтра малюсенькага вострава. Зялёныя какосавыя арэхі віселі пад верхавінамі пальмаў, а нейкія пышныя кусты былі густа ўсыпаны беласнежнымі кветкамі, якія пахлі так соладка і так ап’яняюча, што ў мяне пачала кружыцца галава. Дзве зусім ручныя крачкі пырхалі над маімі плячыма. Яны былі такія белыя і лёгкія, што нагадвалі малюсенькія выцягнутыя воблачкі. Маленькія яшчаркі выслізгвалі з-пад ног; самымі галоўнымі жыхарамі вострава былі вялікія крывава-чырвоныя ракі-адшэльнікі, што павольна поўзалі з усіх бакоў з украдзенымі ракавінкамі смаўжоў велічынёй з яйка, якімі прыкрывалі сваё далікатнае цела.

Я быў страшэнна ўзрушаны. Я стаў на калені і глыбока засунуў пальцы ў сухі цёплы пясок.

Падарожжа закончылася. Мы ўсе былі жывыя. Мы высадзіліся на маленькі бязлюдны востраў Паўднёвага мора. I які востраў! Тарстэйн падышоў да мяне, скінуў мяшок, выцягнуўся на пяску і, лежачы на спіне, глядзеў на верхавіны пальмаў і на лёгкія, як пушынкі, белыя птушкі, што бясшумна кружылі над намі. Неўзабаве мы ўсе ўшасцёх ляжалі тут. Герман, заўсёды поўны энергіі, ускарабкаўся на невялікую пальму і скінуў гронку зялёных какосавых арэхаў. Нашымі нажамі-мачэце мы зрэзалі іх мяккія верхавінкі, нібы гэта былі яйкі, і, задзёршы галовы, пачалі піць самы цудоўны на свеце асвяжальны напітак — салодкае халоднае малако маладсга, яшчэ няспелага плода какосавай пальмы. Са знадворнага боку рыфа зноў далятаў аднастайны барабанны пошчак варты, што ахоўвала «вароты раю».

— У чыстцы было крыху сыравата, — сказаў Бенгт, — але рай амаль такі, якім я яго сабе ўяўляў.

Мы з асалодай выцягнуліся на зямлі і ўсміхаліся белым пасатным воблакам, што праплывалі на захад высока над верхавінамі пальмаў. Цяпер мы болей не рухаліся бездапаможна за воблакамі; цяпер мы ляжалі на цвёрдай зямлі нерухомага вострава, у сапраўднай Палінезіі.

I пакуль мы ляжалі, выцягнуўшыся, буруны ля рыфа грукаталі, як поезд, — туды і сюды, туды і сюды, уздоўж усяго небасхілу.

Бенгт сказаў праўду: мы трапілі ў рай.

РАЗДЗЕЛ ВОСЬМЫ

СЯРОД ПАЛІНЕЗІЙЦАЎ