Учебник латинского языка для высших духовных учебных заведений

2. В придаточных уступительных предложениях, вводимых союзом quamquam, сказуемое ставится в индикативе, союзом quamvis — в конъюнктиве, союзами etsi, tametsi — в индикативе и конъюнктиве.

Текст

I

Neminem riseris.

Nihil lacrima citius arescit.

Qui non vetat peccare, сum possit, iubet.

Hieme mare calidius, autumnale salsius.

Domine et Deus vitae meae, ne relinquas me.

Ante mortem ne laudes hominem quemquam, quoniam in filiis suis agnoscitur vir.

Exaudi, Deus, orationem meam et ne despexeris deprecationem meam.

Ne delecteris alienis malis.

Litterae, сum sint paucae, varie tamen collocatae, innumerabilia verba efficiunt.

Gloriae te esse avidissimum, cum sis sapiens, non negabis.

Qu'idquid ag'is, prud'enter ag'as et r'espice f'inem.

Ipse Cicero, сum tenuissima valetudine esset, ne nocturnum quidem sibi tempus ad quietem relinquebat.

Ne dederis somnum oculis tuis nec dormitent palpebrae tuae.

Quo plura habes, acrius, quae non habes, cupis.

Unum habemus os et duas aures, ut plus audiamus et minus dicamus.

Responderunt Ei Iudaei: “De bono opere non lapidamus te, sed de blasphemia et quia tu, homo cum sis, facis te ipsum Deum”.

F'eci, quod potu'i, faci'ant meli'ora pot'entes.

II

Ranae regem petunt

Ranis aliquando nimia libertas displicebat. Itaque una ex iis: «Iovem rogemus, inquit, ut regem nobis mittat, ne diutius ducem desideremus!» Omnes parent. Iuppiter autem truncum in aquam demittit. Ranae timidae palude se occultant. Tum timidissima dicit: «Utinam ne a rege tam terribili regar, sed hoc terrore tandem liberer!» Alia autem audacter adhortatur amicas suas: «Ne terreamur, amicae! Regem novum cognoscamus!» Statim trunco appropinquat: «Suadeo vobis, inquit, ne terreamini. Non est periculum».

Brevi cunctae in ligno sedent et ab Iove petunt, ne a rege tam inutili gubernentur. Deinde Iuppiter, ut ranas puniat, hydram mittit, quae statim incipit devorare unam post unam. Tum reliquae ranae Iovem obsecrant, ut miseris ranis auxilio veniat. Sed Iuppiter preces earum non audit.

EXCERPTA

Germinet terra herbam virentem et facientem semen et lignum pomiferum faciens fructum iuxta genus suum, cuius semen in semet ipso sit super terram.

Si quis vobis euangelizaverit praeter id, quod accepistis, anathema sit.

Iterum audistis, quia dictum est antiquis: non peierabis, reddes autem Domino iuramenta tua. Ego autem dico vobis non iurare omnino: neque per caelum, quia thronus Dei est; neque per terram, quia scabillum est pedum Eius; neque per Hierosolymam, quia civitas est magni Regis; neque per caput tuum iuraveris, quia non potes unum capillum album facere aut nigrum. Sit autem sermo vester: est est, non non, quod autem his abundantius est, a malo est.

Словарь

abundans, antis перегруженный, многословный, растянутый

finis, is m конец

per+ acc. через

abundantius adv. вдобавок, сверх того

fructus, us m

плод

periculum, i опасность

*accipio, cepi, ceptum 3 принимать, получать

*genus, eris n род

peto, tivi, titum 3 домогаться, просить, требовать

*acriter adv. сильно, горячо, упорно

germino 1 рождать, производить

plus adv. более, больше

adhortor 1 поощрять, уговаривать

gloria, ae f слава

pomiferus, a, um плодоносный

ago, egi, actum 3 делать

guberno 1 управлять

post+ acc. после

agnosco, novi, nitum 3 признавать, узнавать

habeo, bui, bitum 2 иметь

possum, tui, –, posse мочь, быть в состоянии

albus, a, um белый

herba, ae f трава

praeter+ acc. мимо, кроме

*alienus, a, um чужой, чуждый

hiems, emis f зима

preces, um pl. f просьбы, мольбы

alius, ia, iud другой

Hierosolyma, ae f Иерусалим

prudenter adv. разумно, мудро

aliquando adv. некогда, иногда

homo, inis m человек

puniat

наказывать

amica, ae f подруга

hydra, ae f гидра

quisquam, quidquam кто-нибудь, что-нибудь

anathema, atis n греч. проклятие, отлучение от Церкви

*incipio, coepi/incepi, inceptum 3 начинать

quia потому что, так как

ante+ acc. прежде, до, раньше

innumerabilis, e бесчисленный