Папараць-кветка

Надзя. Хай конь думае: у яго галава большая — а я ўжо ўсё перадумала… Та-ак, цяпер Альжбета не будзе чапаць мяне! (Выходзіць у суседні пакой.)

Уваходзяць Яніна з Лявонам.

Яніна (да Лявона). Сядзь, адпачні!.. А работа — не воўк: у лес не ўцячэ. Ды яе тут што ў пекле — век не пераробіш.

Лявон. Хацелася ж сёння дакоскі зрабіць.

Яніна. Дарэмна ты так стараешся: усё роўна табе бацька за тваю працу «дзякуй» не скажа.

Лявон. Не стараўся б, каб не думаў стаць яго зяцем.

Яніна. Не-е, калі ты будзеш спаць у шапку, дык ніколі табе не стаць яго зяцем: аддадуць мяне за Ганецкага.

Лявон (прысаджваючыся на лаве). Ну, а што мне рабіць?

Яніна. Ты павінен аб’явіць яму наша жаданне і як найхутчэй.

Лявон. Але як мне, парабку, перад сваім гаспадаром і заікнуцца аб гэтым?

Яніна. А ты не бойся. Падыдзі і скажы яму, што мы кахаем адзін аднаго.

Лявон. Тут смеласць не паможа, хітрасць ужыць трэба!

Яніна. Можна і на хітрасць пайсці. А што ты прыдумаў такое?

Лявон. О-о, што я прыдумаў! Калі ўжо гэта не паможа, дык і нічога не паможа. Дай толькі слова, што ты ва ўсім дапамагаць мне будзеш.

Яніна. Не падвяду цябе, мой любы, не бойся.

Лявон. Мілая мая Янечка! (Прыцягвае яе да сябе.) Сэрца маё! (Цалуе яе.) Дамовіліся?

Яніна. Дамовіліся.

Уваходзіць Лабыш.

Лявон. Ну, пане гаспадар, дакоскі зрабіў, з вас бутэлька належыць.

Лабыш. Дык, кажаш, цяпер замачыць не шкодзіла б? Што ж, можна, значыць: такі ўсім папрацаваць давялося. (Дастае з шафы пляшку гарэлкі і далонню адбівае корак.)

Лявон (ціха Яніне). О, ён у добрым настроі. Можа, і атрымаецца што.

Лабыш. Яня, паглядзі прыкусіць чаго.

Яніна засцілае абрус, дастае з шуфляды хлеб, талерку мяса, дзве чаркі і ставіць усё на стол.

Яніна (ціха да Лявона). Пачынай, а я выйду, каб не перашкаджаць табе. (Выходзіць у суседні пакой

.)

Лабыш (наліўшы чаркі і ўзняўшы сваю). Бяры, Лявон… Ну, будзем здаровы…

Лявон. На добрае здароўе.

Чокаюцца, выпіваюць і прысаджваюцца да стала закусваць.

Лявон. Я, пане Лабыш, жаніцца задумаў.

Лабыш. Ну?!

Лявон. Праўда.

Лабыш. Някепская рэч. І каго ж ты бярэш?

Лявон. Ды тут… дзяўчыну адну.

Лабыш. А як яна, не старая?

Лявон. А яшчэ амаль і дзеўкай не была.

Лабыш. Бач ты!.. Можа, і зямля ёсць?

Лявон. А як жа! Ёсць і зямля.

Лабыш. Дык ты, значыць, у прымы да яе ідзеш?

Лявон. Не. У яе брат яшчэ ёсць.

Лабыш. А колькі ў яе бацькі зямлі?

Лявон. Шмат!

Лабыш. І колькі ж пасагу ён дае табе?

Лявон. Пасаг мяне мала цікавіць, што бацька дасць дачцэ, з тым я і згодзен буду. Ён жа не захоча пакрыўдзіць сваёй дачкі — дзесяцін нейкіх дзесяць павінен даць.

Лабыш. Маніш.

Лявон. Каб я так жыў, праўда!

Лабыш. І бацька ахвотна аддае яе за цябе?

Лявон. А вось аб гэтым, прызнацца, дык я яшчэ і не гаварыў з яе бацькам.

Лабыш. Ну-у, то дарэмна радуешся!

Лявон. Не-е! Ён не павінен стаць мне ўпоперак дарогі, бо дарога ў нас адна, і вельмі цесная. Бачыце, мы, можна сказаць, ужо як і жанатыя.

Лабыш. Значыць, шлюб быў пад плотам, а вяселле потым? І, мусіць, як на грэх павяло, дык паненку і… абдуло.

Лявон. Не, пакуль што яшчэ не прыкметна, але ўжо бусла чакаем.

Лабыш. Маладзец! Дальбог маладзец!.. Прыемна і павіншаваць такога.

Лявон. Шчыра дзякую вам.

Лабыш. І дзе ж ты знайшоў яе?

Лявон. Ды проста пад бокам.

Лабыш. Маладзец! Кругом маладзец! Проста герой, я скажу!.. І хто ж яна такая?

Лявон.

Яніна.

Лабыш. Якая Яніна? (Твар яго робіцца насцярожаным.)

Лявон. Яніна Лабыш.

Лабыш. Што?! (Твар яго моршчыцца ад злосці.)

Лявон. Ваша дачка.

Лабыш. Вон, жулік! Вон, нягоднік! Воо-он! Прайдзісвет (Тупае са злосці нагамі.)

Лявон. Ты, бацька, не крычы. Давай лепш спакойна абмяркуем, як нам з бяды выбрацца.

Уваходзіць Надзя.

Лабыш. Бач ты яго! Ужо і «бацькам» называе, на «ты» перайшоў! Ты што, сапраўды спадзяешся стаць маім зяцем? Не, сукін сын! Няхай табе і не сніцца. Лепш я шчанят тваіх гадаваць буду, а дачкі сваёй за цябе, галетніка, не аддам. Вон пайшоў, лапаць растаптаны!

З суседняга пакоя выходзіць Яніна.

Лявон (з іроніяй). Ну што ж, бывайце, яснавяльможны пане! Можа, хутка вам прыйдзецца ўпрошваць мяне, каб я жаніўся. (Збіраецца ісці.)

Яніна (вешаючыся Лявону на шыю). Дык ты мяне пакідаеш, няўдзячны? Не-е, я ад цябе не адстану! Бяры і мяне з сабою. (Цалуе яго.)